Khó thu hồi 100% tài sản tham nhũng

Công tác điều tra các vụ án lớn liên quan đến Nguyễn Đức Kiên, Dương Chí Dũng… đã tiến hành khá lâu nhưng vẫn chưa có kết quả. Đề nghị ông cho biết cụ thể tiến độ các vụ án này như thế nào?

Hiện 6 vụ đã có kết luận điều tra, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đã ủy quyền công tố các cơ quan thi hành tố tụng của hai TP Hà Nội và Hồ Chí Minh.

Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình.

Cụ thể, Hà Nội sẽ xét xử 3 vụ gồm Vinalines, vụ Dương Tự Trọng tổ chức cho Dương Chí Dũng trốn và vụ Ngân hàng ACB - Nguyễn Đức Kiên. Hiện vụ Ngân hàng ACB và vụ Dương Tự Trọng đã bàn giao cho tòa án. Còn tại TP Hồ Chí Minh sẽ xét xử 3 vụ gồm vụ Vifon, vụ Công ty cho thuê tài chính 2 và vụ Huỳnh Thị Huyền Như của Ngân hàng Công thương. Hai vụ đầu theo thống nhất với Tòa sẽ được mở ra vào đầu tháng 11 tới.

Theo ông có những vướng mắc gì khiến cho một số vụ án phải kéo dài như vậy?

Đối với các vụ án tham nhũng, đối tượng có chức vụ nên yêu cầu phải chứng minh nhiều về hành vi, thiệt hại tài sản…. Bên cạnh đó, nhiều vụ có yếu tố nước ngoài phải có tương trợ tư pháp đối với cơ quan thi hành tố tụng ở nước ngoài, thế nhưng không phải cơ quan nào cũng hỗ trợ tốt. Trong khi đòi hỏi của dư luận rất cao, vừa phải làm chính xác, triệt để nhưng lại phải nhanh, khẩn trương. Đây thường là những yêu cầu trái nhau vì vậy tinh thần các cơ quan thi hành tố tụng sẽ cố gắng hết mình và sẽ phối hợp với nhau rất chặt chẽ để đáp ứng yêu cầu của Quốc hội và công luận.

Việc để các vụ án lớn kéo dài sẽ khiến cho công tác thu hồi tài sản rất khó khăn, dẫn đến thất thoát cho Nhà nước? Ý kiến ông về việc này thế nào?

Các vụ án kinh tế không phải đến bây giờ mà từ rất lâu rồi và không phải chỉ ở Việt Nam, tại nhiều nước cũng vậy, khả năng thu hồi tài sản đối với các vụ án này không bao giờ đáp ứng được yêu cầu, tức là không bao giờ thu được 100%. Bởi quá trình vi phạm diễn ra nhiều năm như thế cho đến lúc phát hiện, điều tra, truy tố, xét xử chỉ là giai đoạn chứng minh. Nhưng tinh thần chỉ đạo chung thì phải cố gắng thu hồi càng nhiều càng tốt.

Trong tương lai theo tôi cũng cần phải thay đổi Luật Tố tụng hình sự để tăng thêm khả năng truy thu tài sản, vì chúng ta đang có hạn chế là những tài được chứng minh hình thành một cách bất hợp pháp từ con đường phạm tội thì mới được thu.