Và giống như loại hình khác, những mô hình chia sẻ càng trở thành xu hướng tiêu dùng của các tín đồ du lịch không chỉ trên thế giới mà đang được nhiều nhà đầu tư, DN trong nước hướng tới.
Khái niệm “kinh tế chia sẻ” (sharing economy) hoặc “mô hình chia sẻ” đã xuất hiện từ lâu trên thế giới, với rất nhiều định nghĩa khác nhau, như kinh tế cộng tác (collaborative economy), kinh tế theo cầu (on-demand economy), kinh tế nền tảng (platform economy), kinh tế truy cập (access economy), kinh tế dựa trên các ứng dụng di động (app economy)…Về bản chất, đây là một mô hình kinh doanh ngang hàng, tận dụng lợi thế của phát triển công nghệ số giúp tiết kiệm chi phí giao dịch và tiếp cận một số lượng lớn khách hàng thông qua các nền tảng số. Kinh tế chia sẻ phổ biến trong lĩnh vực chia sẻ xe ô tô tư nhân; chia sẻ nhà ở… và trong lĩnh vực du lịch.
Từ sự bùng nổ của kinh tế chia sẻ
Theo khảo sát của Công ty Nielsen cho thấy, cứ 4 người Việt được hỏi thì có 3 người cho biết thích ý tưởng kinh doanh về mô hình này (chiếm 75%). Nghiên cứu mới đây của Vụ Kinh tế - Tổng hợp (Ban Kinh tế T.Ư) cũng từng đưa ra nhận định, kinh tế chia sẻ đang là xu hướng mới song hành cùng cuộc cách mạng về công nghệ thông tin trở thành một trong những trụ cột quan trọng của nền kinh tế số, là mối quan tâm hàng đầu của các doanh nhân và DN khởi nghiệp Việt Nam hiện nay.
Việt Nam là một trong những nước đầu tiên trong ASEAN cho phép thí điểm mô hình kinh doanh ứng dụng dịch vụ công nghệ kết nối vận tải (ví dụ như Uber, Grab) bắt đầu từ năm 2014.
Ngoài ra, còn nhiều dịch vụ cung cấp nền tảng (platform) được ứng dụng rộng rãi, cụ thể là Triip.me sử dụng mô hình kinh doanh như Airbnb, trong đó sử dụng nguồn lực của cộng đồng để thiết kế nên các tour du lịch trên toàn thế giới; thay đổi phong cách hướng dẫn du lịch, phân tích giúp đỡ khách du lịch tìm hiểu sâu hơn về địa điểm và con người nơi họ muốn đến, đồng thời giúp họ kết nối với người dân địa phương trên toàn thế giới, hay là các dịch vụ ăn uống (foody), lao động, hàng hóa tiêu dùng; dịch vụ tài chính ứng dụng công nghệ (peer-to-peer lending) điển hình như cung cấp nền tảng kết nối giữa bên cho vay và người đi vay như lendbiz.vn, tima.vn…
Đón nhận xu hướng cung ứng dịch vụ trên thị trường, ngày 5/6/2018, Công ty CP Đổi mới Công nghệ Tài chính Fiin đã chính thức ra mắt dịch vụ cho vay ngang Cổng thông tin kinh tế Việt Nam - VNEP. Đây là DN khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực P2P Lending sử dụng nền tảng công nghệ tiên tiến tại Việt Nam.
Sự phát triển mỗi ngày của công nghệ kéo theo sự sáng tạo trong mở rộng quy mô loại hình dịch vụ như tại Grab, dịch vụ vận tải không còn chỉ giữa người với người nữa mà mở rộng hơn sang dịch vụ vận chuyển hàng hóa, vận chuyển thức ăn đáp ứng nhu cầu thực tiễn của xã hội. Rada với sự kết nối người dùng với các nhà cung cấp dịch vụ khác ở nhiều lĩnh vực, cụ thể về sửa chữa thiết bị gia đình, xây dựng điện nước, sân bay, vận chuyển đường dài, sửa chữa thiết bị ô tô, xe máy…
Sau một năm từ tháng 4/2016 đến 4/2017, Rada có hơn 20.000 giao dịch thành với 56.000 khách hàng, hơn 1.000 nhà cung cấp và 3.500 thợ/đơn vị cung cấp và bắt đầu thu tiền từ các giao dịch thành công hay các ứng dụng giúp việc theo giờ, dọn dẹp vệ sinh nhà cửa của Okiaf…
Bên cạnh những lợi ích về tiết kiệm chi phí giao dịch, minh bạch hóa thông tin và tăng cơ hội kinh doanh, hiệu quả sử dụng tài sản và đầu tư xã hội; đa dạng hóa việc làm và cải thiện thu nhập cho người lao động, tạo nguồn thu NSNN bổ sung…, thực tế cũng cho thấy cần khắc phục một số thách thức để mô hình kinh tế chia sẻ phát triển lành mạnh ở Việt Nam: Đăng ký ngành nghề và điều kiện kinh doanh; sự cạnh tranh công bằng và quản lý thuế; cũng như chất lượng dịch vụ, sản phẩm; thanh toán không biên giới, an toàn lao động, bảo hiểm…; hài hòa lợi ích giữa mô hình kinh tế chia sẻ với kinh doanh truyền thống, giữa người lao động.
Và những cơ hội cho phát triển du lịch
Theo báo cáo về tương lai du lịch nước ngoài tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương từ năm 2016 đến 2021 của Tổ chức đa quốc gia Mastercard, Việt Nam sẽ đạt tốc độ tăng trưởng hàng năm kép về số lượng người đi du lịch nước ngoài ở mức 9.5%, đứng thứ 2 khu vực châu Á - Thái Bình Dương, chỉ sau Myanmar (khoảng 10,6%).
Tổ chức này dự báo, Việt Nam sẽ có khoảng 7,5 triệu người đi du lịch nước ngoài vào năm 2021, so với 6,5 triệu người trong năm 2016. Trong khi đó, năm 2016 số tiền 6,5 triệu người Việt đi du lịch nước ngoài lên tới 7 - 8 tỷ USD. Riêng trong lĩnh vực du lịch nội địa, năm 2017, số du khách nội địa cũng đạt mức 73 triệu người, đóng góp khoảng 9,66 tỷ USD - tương đương với 42% tổng doanh thu từ du lịch của Việt Nam (lên tới khoảng 23 tỷ USD).
Hàng loạt start-up thành công về du lịch đã tham gia vào thị trường như Triipme - startup giúp biến những người địa phương thành những hướng dẫn viên du lịch nghiệp dư, mang lại những trải nghiệm mới mẻ cho khách du lịch. Hay Klook - một startup cung cấp dịch vụ đặt trước các hoạt động du lịch với giá cả hợp lý. Đặc điểm chung của những start-up trong ngành này là tận dụng tốt những tiềm năng của cơ sở hạ tầng và những trải nghiệm du lịch địa phương phong phú của khu vực Đông Nam Á.
Bên cạnh đó, xu hướng tăng trưởng của nhu cầu đi du lịch trong nội địa và nhu cầu đi du lịch nước ngoài với số tiền chi tiêu khổng lồ đã khiến nhiều DN cho ra đời các sản phẩm thẻ kỳ nghỉ nhằm mang lại tiện ích tối ưu cho khách hàng.
Mới đây, Tập đoàn Crystal Bay đã phát hành Thẻ kỳ nghỉ Crystal Holidays với nhiều ưu đãi vượt trội cho các khách hàng. Theo đó, sở hữu thẻ Crystal Holidays, mạng lưới khách sạn mà du khách có thể đặt chỗ khắp thế giới tại hơn 100.000 điểm đến và 1.000 khách sạn 3 - 5 sao tại Việt Nam với chi phí rất rẻ, rẻ hơn 50 - 75% so với giá đặt phòng thông thường. Đây là loại thẻ rất linh hoạt trong sử dụng và chuyển đổi các kỳ nghỉ.
Chủ sở hữu được quyền chia nhỏ số ngày nghỉ hàng năm thành nhiều kỳ nghỉ hoặc quy đổi toàn bộ số ngày nghỉ của năm thành số lượng phòng tương đương cho một kỳ nghỉ. Khi không sử dụng hết kỳ nghỉ, khách hàng được quyền bán lại hoặc cho Crystal Bay thuê lại kỳ nghỉ hoặc số đêm nghỉ còn lại với giá không thấp hơn 2 lần giá thành đêm nghỉ của từng loại thẻ… Ngoài ra chủ sở hữu thẻ còn nhận được nhiều ưu đãi, hỗ trợ của Chủ đầu tư khi trải nghiệm kỳ nghỉ, như hỗ trợ visa du lịch, liên hệ đặt các dịch vụ du lịch tại điểm đến.
Người tiêu dùng Việt Nam không còn lạ với Uber, Grab - những câu chuyện thực tế sinh động về nền kinh tế chia sẻ đang thay đổi thói quen tiêu dùng của nhiều người. Trong lĩnh vực du lịch, kinh tế chia sẻ nhằm khai thác tối ưu các nguồn lực nhàn rỗi trong nhiều lĩnh vực từ vận tải, đặt vé, khách sạn, mang lại cơ hội trải nghiệm chi phí rẻ cho người tiêu dùng. Và giống như loại hình khác, những mô hình chia sẻ càng trở thành xu hướng tiêu dùng của các tín đồ du lịch không chỉ trên thế giới mà đang được nhiều nhà đầu tư, DN trong nước hướng tới.
| Ngày 12/8/2019, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 999/QĐ-TTg về phê duyệt Đề án thúc đẩy mô hình kinh tế chia sẻ ở Việt Nam. Quyết định có hiệu lực từ ngày ký, nhằm mục tiêu: Tạo lập và bảo đảm môi trường kinh doanh bình đẳng giữa các DN kinh doanh theo mô hình kinh tế chia sẻ và kinh tế truyền thống; đảm bảo quyền lợi, trách nhiệm và lợi ích hợp pháp của các bên tham gia mô hình kinh tế chia sẻ bao gồm người cung cấp dịch vụ, người sử dụng dịch vụ và DN cung cấp nền tảng; khuyến khích đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ số và phát triển nền kinh tế số. |
