Lại đề xuất tăng thuế bảo vệ môi trường kịch khung: Dồn gánh nặng lên vai người dân?

Cụ thể, theo Dự thảo, mức tăng thuế BVMT với xăng từ 3.000 đồng/lít lên mức kịch khung cho phép là 4.000 đồng/lít, dầu diesel tăng từ 1.500 đồng/lít lên kịch trần 2.000 đồng/lít…, dầu mazut, dầu nhờn tăng từ 900 đồng/lít lên 2.000 đồng/lít; mỡ nhờn tăng từ 900 đồng/kg lên 2.000 đồng/kg...

Mua, bán xăng dầu tại một cửa hàng trên phố Hoàng Cầu. Ảnh: Thanh Hải.

Về đánh giá tác động của việc tăng thuế BVMT với người dân và nền kinh tế, trong bản Báo cáo đánh giá tác động, Bộ Tài chính cho biết, theo Nghị định số 83/2014/NĐ-CP của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu thì thuế BVMT là một trong các yếu tố cơ bản cấu thành giá cơ sở (là căn cứ để cơ quan quản lý điều hành giá bán lẻ xăng dầu). Theo đó, với phương án điều chỉnh mức thuế BVMT đối với xăng dầu tăng 1.000 đồng/lít đối với xăng, nếu giá dầu thô không biến động nhiều, các yếu tố khác cấu thành giá cơ sở xăng dầu không thay đổi thì đối với xăng, tỷ lệ tăng thuế BVMT trong giá bán khoảng 4,9%; dầu diesel khoảng 3,2%; dầu mazut khoảng 8,9%; dầu nhờn khoảng 0,6% và đối với mỡ nhờn khoảng 2,3%. Tuy nhiên, do xăng dầu là sản phẩm chứa các chất hóa học gây ảnh hưởng xấu đến môi trường trên diện rộng nên việc tăng thuế sẽ khuyến khích người dân tăng ý thức với BVMT.

Cụ thể, Bộ Tài chính tính toán, với mức thuế BVMT hiện hành đối với xăng gốc hóa thạch là 3.000 đồng/lít thì mức thuế BVMT đối với xăng E5 thấp hơn là 150 đồng/lít. Với mức thuế BVMT đối với xăng gốc hóa thạch dự kiến là 4.000 đồng/lít thì mức thuế BVMT đối với xăng E5 thấp hơn là 200 đồng/lít. Từ đó, giá xăng E5 sẽ thấp hơn giá xăng gốc hóa thạch. Như vậy, theo Bộ Tài chính, việc tăng mức thuế BVMT đối với xăng gốc hóa thạch như trên sẽ tạo thêm chênh lệch giữa giá xăng E5 và xăng gốc hóa thạch, từ đó góp phần khuyến khích sản xuất và sử dụng xăng sinh học, hạn chế sử dụng nhiên liệu hóa thạch gây ô nhiễm môi trường.

Đề xuất tăng thuế BVMT với xăng dầu lên kịch khung. Ảnh: Thanh Hải

Bên cạnh đó, thuế BVMT để chi phí cho các hoạt động nhằm giảm thiểu sự tác động từ việc sử dụng xăng dầu tới môi trường. Bộ Tài cho rằng, việc tăng mức thuế BVMT góp phần khuyến khích sản xuất và sử dụng xăng sinh học, hạn chế sử dụng nhiên liệu hóa thạch gây ô nhiễm môi trường là hoàn toàn không thuyết phục. Bên cạnh đó, xăng dầu chiếm tỷ lệ cao trong các chi phí đầu vào nên việc tăng thuế BVMT đối với mặt hàng này sẽ tác động trực tiếp đến đời sống người dân và nền kinh tế nói chung. “Muốn BVMT, khuyến khích người dân sử dụng nhiên liệu ít gây ô nhiễm môi trường, DN, cơ quan quản lý phải tuyên truyền và có những giải pháp cạnh tranh để người tiêu dùng thấy hiệu quả và sử dụng chứ không phải dùng “gậy” hành chính” - ông Tín nhấn mạnh.

Về phía DN - đối tượng bị ảnh hưởng lớn khi giá xăng dầu tăng, ông Mạc Quốc Anh - Phó Chủ tịch Hiệp hội các DN nhỏ và vừa TP Hà Nội cho hay, áp thuế BVMT là phù hợp, tuy nhiên mức tăng thế nào là phù hợp thì cần phải xem xét. Chi phí xăng dầu chiếm tỷ lệ lớn trong chi phí đầu vào của DN, nên việc tăng thuế với mặt hàng này sẽ khiến thêm nặng gánh, giảm sức cạnh tranh của DN.