KTĐT - Tại Mỹ, đảng Cộng hòa đã công bố kế hoạch hạn chế chi tiêu mới, theo đó cắt giảm đáng kể các khoản viện trợ lương thực cho nước ngoài, các chương trình nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ.
Đây là bước đi đầu tiên của đảng Cộng hòa nhằm thực hiện tuyên bố sẽ thu hẹp ngân quỹ dành cho chính quyền của Tổng thống Barack Obama. Đảng này đồng thời cũng khuyến khích sử dụng năng lượng tái sinh cũng như các biện pháp bảo vệ môi trường.
Ủy ban Chuẩn chi ngân sách của Hạ viện Mỹ, cơ quan lập pháp hiện Cộng hòa đang chiếm đa số, ngày 9/2 đã công bố danh sách gồm khoảng 70 chương trình mà đảng này cho rằng quá tốn kém và cần thu hẹp quy mô hoặc hủy bỏ hoàn toàn với tổng chi giảm 32 tỷ USD.
Nếu được thông qua, đây sẽ là khoản cắt giảm ngân sách lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ.
Kế hoạch cắt giảm này nằm trong một dự thảo ngân sách của Hạ viện cho tài khóa sẽ kết thúc vào ngày 1/10 tới, thay thế cho văn kiện đã được thông qua hồi năm ngoái và sẽ hết hiệu lực vào ngày 4/3 tới.
Phe Cộng hòa đặt mục tiêu giảm 58 tỷ USD trong ngân sách chi tiêu trong bối cảnh nợ công của Mỹ đã lên tới 14.000 tỷ USD và thâm hụt ngân sách hàng năm ước tính 1.500 nghìn tỷ USD.
Dự kiến, Hạ viện Mỹ sẽ phê chuẩn dự luật cắt giảm chi tiêu này vào tuần tới. Tuy hiện đảng Cộng hòa kiểm soát viện quốc hội này, song văn kiện này sẽ không dễ dàng được phê chuẩn vì đảng Dân chủ vẫn chiếm đa số tại Thượng viện và có một số nghị sỹ Cộng hòa theo đường lối trung dung.
Hạ nghị sỹ Dân chủ Nancy Pelosi, lãnh đạo phe thiểu số tại Hạ viện, cáo buộc kế hoạch cắt giảm chi tiêu trên của đảng Cộng hòa sẽ gây tổn hại cho nền kinh tế Mỹ khi không tạo được việc làm mới, làm chậm tiến trình cải cách năng lượng của đất nước, đe dọa các khoản đầu tư nhằm tái thiết nước Mỹ...
Trong khi đó, Tổng thống Obama tiếp tục vấp phải sức ép đòi hủy bỏ luật cải cách hệ thống y tế, được ông ký ban hành hồi năm ngoái.
Trong thư gửi tổng thống đề ngày 9/2, các thống đốc Cộng hòa đã thúc giục ông ủng hộ phán quyết của Tòa án Tối cao Mỹ về tính hợp hiến đối với luật cải cách y tế được ban hành hồi năm ngoái.
Bức thư xuất hiện một tuần sau khi tòa án liên bang Mỹ tại bang Florida trở thành tòa án thứ hai tuyên bố luật cải cách y tế mà Tổng thống Obama ký ban hành ngày 23/3/2010 là vi hiến khi ép buộc người dân Mỹ phải mua bảo hiểm y tế.
Trong bức thư, 28 thống đốc bang của nước Mỹ nêu rõ sẽ đưa vấn đề về tính hợp hiến của luật này ra thảo luận tại Tòa án Tối cao và cơ quan tư pháp này sẽ ra phán quyết cuối cùng.
Hạ viện Mỹ trước đó cũng đã thông qua cái gọi là "Dự luật bãi bỏ luật cải cách y tế." Theo luật cải cách y tế của Mỹ, chính quyền sẽ phải chi 938 tỷ USD trong vòng 10 năm tới cho chương trình này. Luật yêu cầu mọi người dân Mỹ phải mua bảo hiểm y tế hoặc sẽ bị phạt khoảng 700 USD/năm.
Theo tính toán của chính quyền Tổng thống Obama, luật cải cách y tế cho phép bảo hiểm cho khoảng 32 triệu người hiện không được bảo hiểm và gặp trở ngại về thủ tục bảo hiểm, nâng tổng số dân Mỹ được bảo hiểm lên 95% và giảm thâm hụt ngân sách liên bang 138 tỷ USD trong 10 năm tới và 1.200 tỷ USD trong 10 năm tiếp theo.
Tuy nhiên, luật này đã gặp nhiều trở ngại và một trong những trở ngại chính là người dân đóng thuế và sự phản đối của những người thuộc đảng Cộng hòa, hiện chiếm đa số tại Hạ viện Mỹ.
Hiện đã có 26 bang ở Mỹ đã chính thức đệ đơn kiện luật cải cách y tế của chính quyền Tổng thống Obama./.
