Bổ sung “chế tài” đối với việc chậm gửi tài liệu
Trình bày Tờ trình về Dự thảo Nghị quyết, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường nêu rõ, trên cơ sở thực tiễn, Dự thảo Nội quy Kỳ họp (sửa đổi) bổ sung 10 điều, sửa đổi 42 điều, kế thừa nguyên văn 5 điều (tăng 1 điều so với Nội quy hiện hành) và hình thức văn bản là Nghị quyết ban hành Nội quy Kỳ họp Quốc hội (sửa đổi).
Cụ thể, dự thảo Nội quy Kỳ họp Quốc hội (sửa đổi) quy định nguyên tắc, trình tự, thủ tục tiến hành kỳ họp Quốc hội; quy định cụ thể thẩm quyền của chủ thể tiến hành một số thủ tục tại kỳ họp Quốc hội. Dự thảo Nội quy Kỳ họp Quốc hội (sửa đổi) cũng dành 1 điều quy định dẫn chiếu các luật, nghị quyết đã quy định về nguyên tắc, trình tự, thủ tục tiến hành các nội dung tại kỳ họp Quốc hội, bao gồm: xem xét, thông qua luật, nghị quyết; giám sát tối cao, lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm; quyết định trưng cầu ý dân; tiếp công dân.
Đáng chú ý, Dự thảo Nội quy Kỳ họp Quốc hội (sửa đổi) đã sửa đổi quy định về tài liệu kỳ họp tại Điều 7 theo hướng bỏ quy định dẫn chiếu về việc bắt buộc gửi tài liệu giấy đối với tờ trình, dự thảo văn bản, báo cáo thẩm tra đến đại biểu Quốc hội theo quy định tại khoản 3 Điều 73 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Bổ sung quy định thủ tục xem xét, quyết định lưu hành đối với loại tài liệu chưa được xác định là tài liệu chính thức, tài liệu tham khảo để gửi đại biểu Quốc hội; quy định trách nhiệm của đại biểu Quốc hội khi nhận được thông tin xấu, độc, không rõ nguồn gốc về nội dung đang được xem xét, quyết định tại kỳ họp; quy định hình thức chế tài nhằm khắc phục tình trạng các cơ quan chậm gửi tài liệu kỳ họp theo hướng công khai danh sách các cơ quan và lý do gửi chậm tài liệu.
Khi đại biểu cần tổ chức thông tin báo chí thì đăng ký thế nào?
Tại Hội nghị, các đại biểu Quốc hội cơ bản tán thành với sự cần thiết sửa đổi Nội quy Kỳ họp Quốc hội.
Nêu thực tế cử tri và Nhân dân có phản ánh về tình trạng đại biểu Quốc hội vắng mặt trong các phiên họp quan trọng, đại biểu Nguyễn Tạo (đoàn tỉnh Lâm Đồng) cho rằng, để khắc phục tình trạng này, cần có quy định cụ thể về quy trình xin nghỉ họp do điều kiện bất khả kháng để nâng cao hơn nữa kỷ cương, kỷ luật, trách nhiệm của các đại biểu Quốc hội, các Đoàn đại biểu Quốc hội trong việc tham gia đầy đủ các phiên họp.
Đại biểu Nguyễn Tạo cũng cho rằng, tại các phiên thảo luận, có những ý kiến trùng lặp giữa các đại biểu gây lãng phí thời gian, giảm chất lượng thảo luận. Do đó, đề nghị các đại biểu cần có ý thức cao, tinh thần tự giác, trách nhiệm để lược bỏ các nội dung trùng lặp khi phát biểu. Cùng với đó, cần phát huy vai trò quan trọng của Chủ tọa điều hành phiên họp để giảm bớt các nội dung trùng lặp, nâng cao chất lượng thảo luận.
Theo đại biểu Tạ Văn Hạ (đoàn tỉnh Quảng Nam) cho biết, trong các Kỳ họp, đại biểu Quốc hội có quyền tổ chức họp báo, thông tin báo chí về những nội dung cử tri quan tâm. Đây là một kênh truyền thông rất tốt, góp phần giải đáp nhiều vấn đề dự luận, cử tri cả nước quan tâm, đáp ứng yêu cầu của nhân dân một cách nhanh chóng, kịp thời. Tuy nhiên, trong Dự thảo Nghị quyết chưa có quy định chặt chẽ về vấn đề này. Đại biểu đề nghị cần bổ sung vào nội quy quy định về vấn đề này, nêu rõ khi đại biểu cần tổ chức họp báo hoặc thông tin báo chí thì đăng ký thế nào.
Về quyền phát biểu của các đại biểu Quốc hội tại các phiên họp, đại biểu Tạ Văn Hạ cho biết, một vấn đề nổi lên là các ý kiến phát biểu trùng lắp nhau, gây nhàm chán, làm giảm chất lượng thảo luận, trong khi còn có nhiều ý kiến quan trọng, đáng quan tâm khác thì không đủ thời gian để phát biểu. Đại biểu cho rằng, để giải quyết vấn đề này cần đến tinh thần trách nhiệm của các đại biểu cũng như các thức điều hành linh hoạt, hợp lý của Chủ tọa phiên họp.
Đại biểu Nguyễn Anh Trí (đoàn TP Hà Nội) đề xuất, Quốc hội xem xét, cân nhắc mời thêm Chủ tịch UBND các tỉnh thành dự các phiên chất vấn. Nếu làm được điều này chất lượng phiên chất vấn sẽ tốt hơn.
Về việc vắng mặt tại kỳ họp Quốc hội, đại biểu đề nghị được phép thì đại biểu mới có thể nghỉ; đại biểu Quốc hội không được vắng mặt quá 30% thời gian kỳ họp. Bên cạnh đó, đề nghị ban soạn thảo có biện pháp để đảm bảo đại biểu Quốc hội được thực thi nhiệm vụ, hoàn thành trách nhiệm đại biểu Quốc hội, trong đó đặc biệt là quyền được thể hiện chính kiến của mình. Phát biểu của đại biểu có ý kiến chín, có ý kiến chưa chín, thậm chí là trái chiều, thậm chí là khác biệt, phải thấy đó là dân chủ, đó là cần thiết, quyết định vẫn là bấm nút cuối cùng, đừng vì những ý kiến chưa chin, chưa hay mà phản đối, phê phán bới móc. Vì vậy, đại biểu Nguyễn Anh Trí đề nghị Quốc hội cần có biện pháp để bảo vệ cho đại biểu Quốc hội.
