Thủ đoạn tinh vi Cuối tháng 5 vừa qua, đội Quản lý thị trường (QLTT) số 24 (Cục QLTT TP Hà Nội) qua kiểm tra các điểm kinh doanh sách trên địa bàn huyện Hoài Đức đã phát hiện kho chứa SGK không rõ nguồn gốc tại xã Dương Liễu. Tại thời điểm kiểm tra chủ kho sách không xuất trình được hóa đơn mua hàng và khai nhận đây là SGK in lậu. Lực lượng chức năng đã lập biên bản thu giữ một lượng lớn SGK in lậu gồm: SGK môn toán, tiếng Việt từ lớp 1 đến lớp 5, sách bài tập từ lớp 6 đến lớp 9, hơn 30.000 SGK các môn học dành cho cấp 1, 2 và 340.000 đĩa học tiếng Anh.
| Thời gian tới, kiến nghị các cơ quan chức năng phải hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật chống hàng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ. Trong đó, chú trọng tăng nặng mức xử phạt vi phạm hành chính nhằm răn đe các đơn vị, cá nhân, in ấn tiêu thụ SGK bất hợp pháp.Phó Cục trưởng Cục QLTT TP Hà Nội Nguyễn Công San |
Trước đó đội QLTT số 6 (Cục QLTT TP Hà Nội) qua kiểm tra kho hàng tại ngõ 97 Đình Thôn, phường Mỹ Đình 2, quận Nam Từ Liêm đã phát hiện, thu giữ hàng chục nghìn đầu SGK, sách văn học in lậu của các nhà xuất bản (NXB) Thông Tấn, Phụ Nữ, Văn Học, Thanh Niên, Giáo dục… Tại thời điểm kiểm tra bà Lê Thị Hường (chủ kho hàng) khai nhận thường xuyên đặt in lậu SGK sau đó bán buôn cho một số nhà sách tại Hà Nội và người bán sách vỉa hè.
Đây chỉ là 2 vụ điển hình trong số nhiều vụ việc được lực lượng QLTT phát hiện, thu giữ sách in lậu. Đội trưởng đội QLTT số 24 Nguyễn Huy Cường cho biết, để phát hiện xử lý vi phạm không dễ bởi các đối tượng in, tiêu thụ sách lậu có nhiều thủ đoạn tinh vi đối phó lực lượng chức năng. Cụ thể, các đối tượng thường thuê các DN tư nhân thực hiện in, gia công sách lậu vào ban đêm, hoặc in vào ngày nghỉ cuối tuần, nghỉ lễ. Và lợi dụng đêm tối vận chuyển sách in lậu tới cửa hàng hoặc chuyển đi các tỉnh khác tiêu thụ. “Để hợp thức hóa việc kinh doanh, vận chuyển, các đối tượng bán sách in lậu tại xã Dương Liễu còn đăng ký với cơ quan chức năng mở một cửa hàng kinh doanh sách tại chợ Sấu, xã Dương Liễu. Thủ đoạn này gây khó khăn không nhỏ cho lực lượng chức năng trong việc xác định SGK đối tượng bầy bán có phải là sách in lậu hay không?” - ông Cường chia sẻ.
Lúng túng trong phối hợp, xử lý Nói về tình trạng SGK in lậu được bày bán tràn lan nhưng kết quả kiểm tra xử lý chưa nhiều, các chuyên gia chống hàng giả, hàng nhái có chung ý kiến, việc kết hợp giữa các đơn vị chức năng, NXB trong việc ngăn chặn còn lỏng lẻo, quan trọng hơn cả là chế tài xử phạt chưa phù hợp thực tế. Phó Cục trưởng Cục QLTT TP Hà Nội Nguyễn Công San cho rằng: Hiện hệ thống văn bản, chế tài xử lý và khung hình phạt hành vi này khá nhẹ, chưa đủ sức răn đe, trong khi lợi nhuận từ việc in ấn, tiêu thụ SGK lậu rất lớn. Cụ thể, tại khoản 127 Điều 1, Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017 quy định cả khung hình phạt tù lẫn phạt hành chính đối tượng vi phạm. Việc quy định như thế dẫn đến việc lực lượng chức năng trong quá trình xử lý thường xử phạt hành chính với các lỗi tàng trữ, không có hóa đơn chứng từ, hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ... với mức xử phạt từ 20 - 200 triệu đồng. Mức xử phạt này là quá nhẹ so với hành vi vi phạm, dẫn đến cơ sở vi phạm sẵn sàng nộp phạt hành chính, sau đó quay lại hoạt động với thủ đoạn tinh vi, quy mô lớn hơn.
Để có thể bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, cần tăng cường công tác phối hợp giữa các nhà xuất bản (NXB) với lực lượng chức năng trong hoạt động chống in lậu. Phó Chủ tịch Hội Chống hàng giả và bảo vệ thương hiệu TP Hà Nội Phạm Bá Dục cho biết: Hiện thông tin của NXB với các đối tác liên kết in ấn, phát hành không thống nhất gây khó cho lực lượng QLTT trong việc xác định được đâu là sách in lậu, in nối bản. Nhiều vụ việc cơ quan chức năng đề nghị NXB có sách bị in lậu xác minh đâu là thật, đâu là giả, nhưng chính đơn vị này cũng không thể khẳng định được một cách chuẩn xác, đây là vấn đề các NXB phải sớm khắc phục trong thời gian tới.
