Ý, quốc gia đầu tiên ngoài châu Á bị ảnh hưởng bởi đại dịch virus corona mới vào đầu năm nay, một lần nữa phải vật lộn với một trong những đợt bùng phát chết người nhất thế giới. Trung bình một ngày có khoảng 680 người chết vì Covid-19 ở Ý, ngang bằng với Brazil và chỉ sau Mỹ. Năm nay, Ý đã ghi nhận khoảng 67.900 trường hợp tử vong được xác nhận do vi rút này, cao nhất ở châu Âu và thứ năm trên thế giới sau Mỹ, Brazil, Ấn Độ và Mexico - những nước có dân số lớn hơn nhiều.
Một lần nữa, người Ý lại tự hỏi: Tại sao Covid-19 lại giết nhiều người ở đây hơn hầu hết những nơi khác?Các chuyên gia sức khỏe cộng đồng cho biết câu trả lời một phần nằm ở nhân khẩu học. Ý là một trong những quốc gia có dân số già nhất thế giới, chỉ sau Nhật Bản. Gần 1 trong 4 người Ý trên 65 tuổi, nhóm tuổi có nhiều khả năng không chịu nổi căn bệnh này. Một yếu tố khác: Những ngôi nhà nhiều thế hệ đặc biệt phổ biến ở Ý, có khả năng khiến người lớn tuổi bị lây nhiễm bệnh từ những người thân trẻ tuổi của họ.Kể từ khi đại dịch bùng phát, 95% số người thiệt mạng do virus ở Ý trên 60 tuổi và 86% trên 70 tuổi. Các trường hợp tử vong ở nhiều quốc gia khác cũng tập trung ở những người lớn tuổi, nhưng tỷ lệ này ở Ý nhiều hơn. Theo Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát dịch bệnh Châu Âu, số người chết ở Ý tính bình quân theo đầu người cũng cao hơn: 15,9 ca tử vong do virus corona mới cho mỗi 100.000 người dân trong hai tuần qua, so với 6,3 ở Tây Ban Nha, 6,9 ở Đức và 8,3 ở Pháp.Hồi tháng 3, hình ảnh những chiếc xe tải quân đội chở thi thể các nạn nhân Covid-19 ra khỏi thành phố Bergamo đã trở thành biểu tượng cho thảm kịch của Ý và là lời cảnh báo cho cả thế giới.Tỷ lệ lây nhiễm của Ý vẫn ở mức khiêm tốn ngay cả vào đầu mùa Thu, khi một làn sóng lây nhiễm thứ hai tràn qua Tây Ban Nha, Pháp và Anh. Nhưng khi mùa Đông bắt đầu, Ý đã trở lại như hồi tháng 3: Nơi bị ảnh hưởng nặng nề nhất ở châu Âu.Hôm thứ Sáu, Chính phủ Ý đã thông báo một cuộc phong tỏa mới, trong dịp lễ Giáng sinh và năm mới, vì lo ngại rằng các bệnh viện có thể quá tải và số ca tử vong thậm chí còn tăng cao hơn vào tháng Giêng. Từ ngày 24/12/2020 đến ngày 6/1/2021, các quán bar và nhà hàng sẽ phải đóng cửa và sẽ có những hạn chế đi lại và di chuyển trên toàn quốc. Tuy nhiên, tuổi tác không giải thích được thống kê nghiệt ngã của nước Ý. Antonella Viola, giáo sư bệnh học tại Đại học Padua, cho biết một hệ thống chăm sóc sức khỏe quốc gia đã được mở rộng quá mức và thiếu nhân lực trước đại dịch. “Đúng vậy, dân số già và yếu là những điều kiện sẵn có. Nhưng điều đó không thể khác nhiều so với phần còn lại của châu Âu” - tiến sĩ Viola nói, “Có một vấn đề rõ ràng trong cách tổ chức hệ thống chăm sóc sức khỏe địa phương. Có quá ít bác sĩ. Bác sĩ đa khoa có quá nhiều bệnh nhân để chăm sóc thích hợp cho từng người trong số họ”.Vào mùa Xuân, các bệnh viện ở những vùng bị ảnh hưởng nặng nề ở miền bắc nước Ý không có đủ giường để điều trị cho tất cả bệnh nhân Covid-19 bị bệnh nặng. Để tránh lặp lại, chính phủ đã tìm cách tăng số lượng giường chăm sóc đặc biệt trên cả nước. Tuy nhiên, nhiều bệnh viện đã phải vật lộn với làn sóng bệnh nhân Covid-19 vào mùa Thu năm nay vì họ không có đủ bác sĩ và y tá để chăm sóc cho họ, một phần là hệ quả của việc cắt giảm chi tiêu trong nhiều thập kỷ.Mặt khác, có rất ít việc được thực hiện để cải thiện dịch vụ chăm sóc bên ngoài bệnh viện. Các chuyên gia sức khỏe cộng đồng cho biết, nhiều vùng của Ý từ lâu đã bỏ quên các mạng lưới chăm sóc sức khỏe địa phương, bao gồm cả bác sĩ gia đình. Vì vậy, nhiều bệnh nhân Covid-19 ở nhà đã nhận được rất ít hoặc không được hỗ trợ. Nhiều người bệnh nặng đến bệnh viện quá muộn.Ngay cả ở vùng phía bắc giàu có của Lombardy, nơi có một số bệnh viện tốt nhất châu Âu, mạng lưới bác sĩ địa phương và các phòng khám nhỏ hơn được trang bị kém để chăm sóc bệnh nhân Covid-19 ở nhà, đặc biệt là ở các vùng nông thôn hoặc miền núi xa xôi.“Đó là một hệ thống ưu tiên chăm sóc bệnh viện. Chúng tôi có dịch vụ chăm sóc đặc biệt tuyệt vời, chẳng hạn như ICU và các đơn vị cấy ghép”, Guido Marinoni, đại diện Lombardy của hiệp hội bác sĩ Ý cho biết, “Nhưng tất cả mọi thứ liên quan đến y tế địa phương và phòng ngừa đã được đặt ở vị trí thứ hai. Điều đó đã trở nên rõ ràng".Kể từ khi bắt đầu đại dịch, khoảng 3,5% người Ý có kết quả xét nghiệm dương tính với virus đã chết, theo dữ liệu chính thức được đối chiếu bởi Our World in Data, một dự án nghiên cứu phi lợi nhuận có trụ sở tại Đại học Oxford - một tỷ lệ cao hơn bất kỳ quốc gia lớn nơi nào khác của Châu Âu.