Nhắc nhở không thừa

Trong đó cùng với việc nhắc nhở các nhiệm vụ trong chủ động, có kế hoạch cụ thể chăm lo thật tốt đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân, quy định không tổ chức đi thăm, chúc Tết cấp trên và lãnh đạo các cấp; thực hiện nghiêm chủ trương cấm biếu, tặng quà Tết cho lãnh đạo các cấp dưới mọi hình thức; cấm sử dụng ngân sách, phương tiện, tài sản công trái quy định vào các hoạt động lễ hội, vui chơi trong dịp Tết tiếp tục được nhấn mạnh.

Dù đây không phải là chỉ đạo mới, cũng không phải năm nay mới phát đi, mà liên tục được nhắc lại hằng năm nhưng vẫn luôn nhận được sự quan tâm. Không chỉ Ban Bí thư mà Chính phủ năm nào cũng ban hành các “lệnh cấm”, thể hiện sự quyết liệt bằng các giải pháp cụ thể từ kiểm soát quyền lực đến mở số điện thoại đường dây nóng để tiếp nhận thông tin tố giác. Trước đó, Nghị định số 59/2019/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Phòng, chống tham nhũng, vấn đề này cũng được Chính phủ nhắc đến. Với những quy định “cấm” chặt chẽ liên quan đến việc tặng và nhận quà tặng được đưa ra, đưa vào Luật, nhiều kỳ vọng về sự liêm chính thực sự trong đội ngũ cán bộ, công chức đã được nghĩ đến.

Thực tế, biếu quà Tết vốn là một nét đẹp văn hóa của người Việt mỗi dịp Tết đến, pháp luật cũng đã có quy định quà tặng ở mức bao nhiêu thì cán bộ không được nhận, nhưng thực tế, việc thực thi vẫn khó khăn. Những biến tướng tiêu cực trở thành hành vi hối lộ, tham nhũng với những biểu hiện ngày càng tinh vi, lắt léo vẫn xảy ra, những khoản “quà Tết” vẫn dễ dàng vào nhà quan chức, bởi cách biếu quà ngày càng đa dạng. Quà Tết vẫn là chất gây men, là bước đệm không thể thiếu cho những giao dịch cụ thể khác thường ngày, bởi thế những nhắc nhở nghiêm khắc không bao giờ thừa. Việc nộp lại quà tặng hầu như chỉ được thực hiện sau khi phát hiện sai phạm, cũng rất ít trường hợp bị xử lý kỷ luật. Như báo cáo về công tác phòng chống tham nhũng năm 2019 của Chính phủ cho thấy, chỉ có 6 cá nhân đã nộp lại quà tặng theo quy định với tổng giá trị là 182 triệu đồng. Chính phủ cũng phát hiện, xử lý 3 vụ việc nhận quà không đúng quy định với tổng giá trị là 3,99 tỷ đồng.

Sau những chỉ đạo rất quyết liệt của T.Ư với những “liệu pháp” ngày càng mạnh mẽ đã được quy định trong Luật, nhưng đây vẫn luôn là vấn đề lớn, liên quan đến đạo đức nghề nghiệp, đạo đức công vụ. Nên dư luận đồng tình, chỉ đạo của Ban Bí thư là thông điệp quan trọng, thể hiện quyết tâm ngăn chặn tiêu cực. Nhưng ý chí của T.Ư, sự chỉ đạo quyết liệt của lãnh đạo cấp cao với mong muốn làm trong sạch bộ máy quản trị ấy, nếu không được bảo đảm thực hiện bằng cơ chế phù hợp cũng khó đạt được hiệu quả mong muốn. Do đó, cần thực hiện tốt cả các cơ chế thật nghiêm để giám sát chặt chẽ bằng các biện pháp cụ thể, thích đáng và thúc đẩy được tính tự giác của mỗi người, nếu không thì việc "quà biếu Tết" vẫn là chuyện “nói mãi”. Trước hết, lãnh đạo phải nêu gương với "lệnh cấm", với các quy định của Luật, việc chấp hành nghiêm để lan tỏa đến cấp dưới. Hơn nữa, không chỉ là “mùa vụ”, cần phải làm cương quyết và thường xuyên; xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm để làm gương. Vì để thay đổi một thói quen vốn xuất phát điểm là tính văn hóa tốt, chỉ có điều đã bị biến tướng và lạm dụng không hề đơn giản dù đã có Luật.