Phát hiện tham nhũng tăng, người đứng đầu bị xử lý lại giảm

Theo Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Trần Ngọc Liêm, trong năm 2018, công tác PCTN được chỉ đạo quyết liệt, có bước tiến mạnh, đạt được nhiều kết quả toàn diện, rõ rệt, để lại dấu ấn tốt, tạo hiệu ứng tích cực, lan tỏa mạnh mẽ trong toàn xã hội, được Nhân dân đồng tình đánh giá cao, được các tổ chức quốc tế ghi nhận.

Phiên họp toàn thể Ủy ban Tư pháp của Quốc hội.

Về minh bạch tài sản, thu nhập, số người đã kê khai, công khai tài sản, thu nhập đạt tỷ lệ 99,8%; có 44 người được xác minh tài sản, thu nhập, phát hiện 6 trường hợp vi phạm (năm 2016 phát hiện 5 trường hợp vi phạm). Đã xử lý kỷ luật 4 trường hợp, kiểm điểm 1 trường hợp, đang xem xét xử lý kỷ luật 1 trường hợp. Cũng trong năm 2018, đã có 24 trường hợp nộp lại quà tặng với tổng giá trị 421 triệu đồng.

Thống kê được đưa ra cũng cho thấy, trong năm 2018, Tòa án Nhân dân các cấp đã thụ lý theo thủ tục sơ thẩm 313 vụ với 774 bị cáo, đã xét xử sơ thẩm 157 vụ với 398 bị cáo về các tội danh tham nhũng. Trong đó, tỷ lệ tội phạm nghiêm trọng, rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng chiếm 49,5%. Thiệt hại trong các vụ án đang thụ lý là hơn 8.800 tỷ đồng, trên 12.000m2 đất, đã thu hồi trên 2.200 tỷ đồng và nhiều tài sản. “Những kết quả đạt được trong công tác PCTN thời gian qua đã tác động mạnh mẽ, cảnh tỉnh, răn đe, ngăn chặn tiêu cực, tham nhũng, góp phần làm trong sạch bộ máy Đảng và Nhà nước, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, tăng cường an ninh - quốc phòng, đối ngoại” – Phó Tổng Thanh tra Chính phủ nhận định.

Tự phát hiện tham nhũng vẫn là khâu yếu

Tuy nhiên, theo nhận định được đưa ra, công tác PCTN ở một số địa phương, bộ, ngành chưa có sự chuyển biến rõ rệt, vẫn còn tình trạng nể nang, né tránh, ngại va chạm. Việc tự kiểm tra, tự phát hiện và xử lý tham nhũng trong nội bộ cơ quan, đơn vị vẫn là khâu yếu. Các biện pháp phòng ngừa tham nhũng chưa phát huy toàn diện. Tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân, DN trong giải quyết công việc (“tham nhũng vặt”) chưa được ngăn chặn hiệu quả. Thậm chí, vẫn còn xảy ra sai phạm, tham nhũng trong các cơ quan bảo vệ pháp luật. Trong kỳ, cơ quan điều tra của Viện KSND Tối cao thụ lý điều tra 22 vụ án tham nhũng, chức vụ trong hoạt động tư pháp, trong đó án mới khởi tố trong kỳ 17 vụ/23 bị can.

Ý kiến từ cơ quan thẩm tra là Ủy ban Tư pháp của Quốc hội cũng nhấn mạnh tình trạng cán bộ, công chức có tâm lý thờ ơ, ngại đấu tranh với những biểu hiện tiêu cực trong nội bộ còn diễn ra... Một điểm đáng lưu ý cơ quan thẩm tra chỉ ra là việc xử lý trách nhiệm của người đứng đầu để xảy ra tham nhũng tại một số cơ quan, tổ chức, đơn vị vẫn còn bị xem nhẹ và chưa tương xứng với số vụ án, vụ việc tham nhũng được đưa ra xét xử, xử lý thời gian qua. Năm 2018 có 29 người đứng đầu thiếu trách nhiệm để xảy ra tham nhũng bị xử lý, giảm 10 người so với năm 2017. Trong khi đó, số vụ việc tham nhũng bị phát hiện qua kiểm tra nội bộ tăng 26,7% số vụ (phát hiện 19 vụ, 21 đối tượng); qua thanh tra tăng 52,2% số vụ (phát hiện 67 vụ, 76 đối tượng); qua giải quyết khiếu nại, tố cáo tăng 100% số vụ (phát hiện 34 vụ, 63 đối tượng); vụ án tham nhũng khởi tố mới 232 vụ, tăng 37 vụ; qua thanh tra, kiểm toán phát hiện vi phạm hàng chục nghìn tỷ đồng, hàng chục nghìn hecta đất và riêng Thanh tra đã kiến nghị xử lý kỷ luật hành chính 1.456 tập thể, cá nhân..., trong đó có những vụ liên quan đến tham nhũng. Đây là những vấn đề Ủy ban Tư pháp cho rằng cần làm rõ nguyên nhân và trách nhiệm.