Đó là những ý kiến của các đại biểu thảo luận tại tọa đàm “Thúc đẩy phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại địa phương”. Đây là hoạt động nằm trong phiên "Diễn đàn đối thoại chính sách cấp cao về hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo" trong khuôn khổ Techfest 2018 được tổ chức tại Đà Nẵng.
Phát triển hệ sinh thái đựa trên nội lực địa phương
Chia sẻ về kinh nghiệm xây dựng và phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp, Giám đốc Sở KH&CN TP Hồ Chí Minh Nguyễn Việt Dũng cho rằng, cách tiếp cận chính là thiết lập cơ chế chính sách, vấn đề chính vẫn để cho cộng đồng tự phát triển. “Vấn đề quan trọng nhất chính là thay đổi cách xây dựng văn hóa đổi mới sáng tạo trong DN khởi nghiệp đổi mới sáng tạo”, ông Dũng nói.
Cũng theo ông Dũng, qua 3 năm triển khai tập trung đào tạo cho DN khởi nghiệp đổi mới sáng tạo đã thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp sáng tạo từ cấp phổ thông thông giao giáo dục STEM. Hiện TP Hồ Chí Minh có 4.000 nhóm khởi nghiệp được huấn luyện, 140 giáo viên của 20 trường đại học được trang bị kiến thúc về khởi nghiệp sáng tạo.
Để mở rộng hoạt động kết nối hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo, TP Hồ Chí Minh đã mở rộng hợp tác quốc tế, thúc đẩy các mô hình ươm tạo để hỗ trợ nhà nước và tư nhân trên tổng mặt bằng là 24.000 m2. Trong 2 năm qua, Nhà nước với vai trò bà đỡ hỗ trợ cho hơn 1.500 khởi nghiệp thông qua các cuộc thi.
Làm việc cùng nhau- nấc thang của sự thành công
Theo ông Dominic Mellor – Chuyên gia đầu tư cao cấp, khối tư nhân và chương trình đầu tư mạo hiểm của ADB, hiện Việt Nam đã có nhiều tiến bộ mang tính khích lệ, ở đây Chính phủ đang đóng một vai trò hết sức quan trọng, cách thức mà Chính phủ chỉ đạo, tạo không gian, hạ tầng cứng giúp Việt Nam trên con đường hướng hệ sinh thái khởi nghiệp địa phương ra quốc tế. Trong khi đó, bà Martin Webber - Phó Chủ tịch Thường trực của Công ty J.E. Austin đưa ra thêm hai trải nghiệm là làm thế nào thể thúc đẩy quy mô khởi nghiệp trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu và thương mại hóa, do đó vấn đề hỗ trợ hệ sinh thái sáng tạo địa phương rất quan trọng. Bản chất hệ sinh thái địa phương cần có một mạng lưới, và chúng ta cần làm thế nào để nó tương tác được với nhau, hỗ trợ nhau, kết nối cùng phát triển.
“Liên quan đến hệ sinh thái khởi nghiệp thì chính sách và môi trường đóng vai trò hết sức quan trọng. Môi trường sẽ tạo không gian cho DN làm việc hiệu quả”, bà Caitlin Wiesen – Giám đốc quốc gia Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) nhận định.
Nhiều ý kiến diễn giải cũng cho rằng, để phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp của từng địa phương cần nhấn mạnh yếu tố bản địa, nhưng phải có tính cộng đồng, mới có thể nuôi dưỡng tốt cho khởi nghiệp. Quan trọng nhất cần phải làm việc cùng nhau, phải đầu tư cho giáo dục, đặc biệt vai trò của các nhà đầu tư thiên thần rất quan trọng…
Vì vậy, để giải quyết vấn đề về tăng cường kết nối giữa địa phương với địa phương, cộng đồng DN, mô hình thành phố kết nghĩa… cần có sự vào cuộc đồng bộ và mạnh mẽ của chính quyền các cấp; sự hưởng ứng của các tổ chức cá nhân và cồng đồng doanh nghiệp; phát triển hệ sinh thái địa phương gắn với các sản phẩm bản địa, sử dụng KH&CN làm đòn bẩy, làm bệ đỡ xây dựng ngành sản xuất theo chuỗi giá trị. Bên cạnh đó cần tăng cường truyền thông nhằm lan tỏa tinh thần, bài học kinh nghiệm quốc tế cũng như các tình huống cụ thể với hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Tiếp tục đẩy mạnh các mối quan hệ đối tác toàn diện, hợp tác phát triển với quốc tế nhằm cập nhật xu thế khởi nghiệp, tận dụng được lợi thế của Việt Nam. Đồng thời, tích cực tăng cường hợp tác quốc tế, trao đổi kinh nghiệm chính sách, hợp tác đầu tư, xây dựng diễn đàn mở, không gian làm việc chung…
Tuy nhiên, để làm được tất cả các điều trên, cần nhất chính là thay đổi tư duy cán bộ, lãnh đạo các tỉnh, TP để họ nhận thấy ứng dụng KH&CN và đổi mới sáng tạo là cần thiết cho phát triển kinh tế xã hội địa phương. “Hiện Bộ KH&CN đã và đang cùng với các địa phương chung tay phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp. Đặc biệt được sự chỉ đạo của Chính Phủ, Bộ KH&CN đã chắp nối các địa phương bằng cơ chế chính sách và các dự án”, Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Văn Tùng nhấn mạnh.
