Phát biểu tại hội nghị, điểm lại năm 2017, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đánh giá ngành y tế đã nỗ lực hành động, làm tới cùng một số việc và đạt được kết quả toàn diện. Chất lượng khám chữa bệnh, thái độ phục vụ của cán bộ, y tế ở các bệnh viện, các tuyến nâng lên một bước rõ rệt. Trong nhận thức, hành động, ngành y tế đã làm nhiều việc để y tế dự phòng, y tế cơ sở tiến tới thực sự làm đúng vai trò, để y tế chuyên sâu và y tế dự phòng phát triển đều nhau.
Với cố gắng, quyết tâm của Bộ Y tế cùng với Bảo hiểm xã hội, Bộ Tài chính, giá dịch vụ y tế dần dần được đưa vào, danh mục các gói dịch vụ y tế cơ bản đã được ban hành.
“Năm 2018, Bộ Y tế, ngành y tế, từng cơ sở y tế cần nghĩ thật kỹ, viết ra thật cụ thể từng việc phải làm để thực hiện phương châm 10 chữ của Chính phủ là ‘Kỷ cương, liêm chính, hành động, sáng tạo, hiệu quả’. Đừng nói chung chung”, Phó Thủ tướng đặt vấn đề và nêu ví dụ trong xây dựng mô hình y tế cơ sở cần phát huy sáng tạo tuỳ điều kiện cụ thể của địa phương không cứng nhắc, máy móc, có vậy mới hiệu quả. Nhiều trạm y tế cơ sở khang trang, sạch sẽ nhưng cả tuần chỉ có 1-2 bệnh nhân đến là không hiệu quả.
Về kế hoạch công tác 2018 của Bộ Y tế, Phó Thủ tướng lưu ý một số nhiệm vụ.
Trước hết ngành y tế cần nhận thức đầy đủ về mối quan hệ giữa biên chế, tổ chức bộ máy với thực hiện tự chủ bệnh viện. “Tỷ lệ điều dưỡng viên, bác sĩ ở Việt Nam còn thấp so với trung bình của thế giới và cần tăng tỷ lệ này lên nhưng không cần tăng biên chế nếu các bệnh viện, cơ sở y tế được tự chủ thực sự”.
“Đừng nghĩ chỉ bệnh viện Trung ương như Bạch Mai, Việt Đức, K mới tự chủ được mà thực tế cho thấy nhiều trạm y tế có thể hoàn toàn tự chủ được. Khi tự chủ, tính giá dịch vụ y tế, chất lượng lên, bệnh nhân đến nhiều, thì không chỉ có thu nhập mà quan trọng tay nghề, chuyên môn nâng lên. Thậm chí có những trạm y tế mời được bác sĩ tư nhân cùng hợp tác, thậm chí khám chữa bệnh trong trạm. Tinh thần là sử dụng toàn bộ nguồn lực về cơ sở vật chất, thiết bị, nhân lực trên địa bàn để chăm sóc sức khoẻ cho người dân, không phân biệt công hay tư”, Phó Thủ tướng nói.
Thời gian tới, Bộ Y tế phải khẩn trương xây dựng, ban hành danh mục dịch vụ trong y tế dự phòng giống như điều trị, khám chữa bệnh; đẩy nhanh tốc độ xây dựng các phác đồ điều trị; thu gọn các danh mục dịch vụ, thuốc theo đúng thông lệ quốc tế để dễ hiểu, dễ thanh toán.
Đối với ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT), Phó Thủ tướng nhắc lại nhiều lần vấn đề kỷ cương trong cập nhật dữ liệu y tế của người bệnh từ trạm y tế cơ sở đến bệnh viện tất cả các tuyến.
Giải đáp lo lắng nguồn kinh phí để thuê dịch vụ trong ứng dụng CNTT, Phó Thủ tướng lấy ví dụ đối với việc triển khai chương trình tiêm chủng mở rộng cho trẻ em dưới 1 tuổi, phụ nữ có thai, cung cấp đầy đủ thông tin và các dịch vụ có thu phí như nhắc lịch tiêm chủng qua nhắn tin có thu phí thì sẽ có nguồn kinh phí để vận hành hệ thống. Hay chỉ riêng lập hồ sơ sức khoẻ điện tử tại trạm y tế xã thì sẽ bỏ đi mấy chục quyển sổ tại xã, tiết kiệm chỉ riêng tiền giấy in cũng hàng chục tỷ đồng. “Bây giờ không phải là lúc thí điểm mà phải làm”.
Phó Thủ tướng cũng đánh giá cao những nỗ lực của ngành y tế “vượt qua rất nhiều cản trở, phân vân trong ngoài” để thực hiện đấu thầu thuốc tập trung ở cấp tỉnh qua ba năm đã tiết kiệm được hơn 30%, vừa rồi đấu thầu quốc gia đã giảm tiếp.
“Chúng ta phải kiên trì thực hiện, vướng đâu báo cáo lên Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, đừng câu nệ mọi việc. Mục đích cuối cùng là giảm giá thuốc. Thị trường thuốc Việt Nam hiện là trên 4 tỷ USD/năm, giả sử giảm được 10% thì tiết kiệm rất nhiều tiền cho người bệnh, trong đó có những người rất nghèo. Khi chữa bệnh không ai đi mặc cả thuốc cả. Nhất định phải giảm xuống”.
Nhắc đến một số sự việc bác sĩ bị hành hung trong bệnh việc, bên cạnh việc nghiêm trị những người có hành vi gây rối , Phó Thủ tướng cho rằng cần nhìn nhận trách nhiệm của từng bệnh viện, từng giám đốc sở y tế, lãnh đạo địa phương.
Về mô hình quản trị bệnh viện, Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Y tế chỉ đạo các bệnh viện lớn, ngoài việc tiếp tục thực hiện đề án bệnh viện vệ tinh, cần phát triển các chuỗi bệnh viện trực thuộc để giảm tải tuyến trên hướng dẫn tuyến dưới “trên tinh thần tự chủ, sáng tạo, hiệu quả”.
Phó Thủ tướng cũng lưu ý quan điểm xuyên suốt không phân biệt công tư, huy động tất các các nguồn lực để chăm sóc sức khoẻ cho nhân dân nhưng phải xử lý nghiêm những trường hợp lợi dụng các cơ chế, trục lợi BHYT nhất là tại các phòng khám tư.
Phó Thủ tướng mong muốn trong năm 2018 ngành y tế cùng với Chính phủ có bước tiến căn bản hơn năm 2017 và đến năm 2020 những mục tiêu cơ bản được đề ra trong nghị quyết Trung ương về công tác chăm sóc sức khỏe cho nhân dân trong tình hình mới sẽ được định hình rõ.
