Tổng nợ BHXH hơn 155 tỷ đồng
Theo bà Đinh Thị Thanh Thủy - Phó Chủ tịch Công đoàn Khu kinh tế (KKT) Dung Quất và các Khu công nghiệp (KCN) tỉnh Quảng Ngãi, trong thời gian qua, việc nợ bảo hiểm tại các DN đã làm cho người lao động rất thiệt thòi. Mới đây, được sự ủy quyền của người lao động, đơn vị đã tiến hành khởi kiện Công ty Cổ phần tổng hợp bao bì Việt Phú. Theo thống kê, công ty này nợ đến hơn 9 tỷ đồng bảo hiểm xã hội (BHXH) và các khoản khác.
Tuy nhiên, qua hoàn thiện hồ sơ, có 40 lao động (trong tổng số hơn 270 lao động công ty còn nợ) thực hiện ủy thác cho công đoàn KKT Dung Quất và các KCN tỉnh Quảng Ngãi khởi kiện với tổng số tiền hơn 400 triệu đồng.
Qua tìm hiểu được biết, việc Công đoàn sở KKT Dung Quất và các KCN tỉnh Quảng Ngãi khởi kiện Công ty Cổ phần tổng hợp bao bì Việt Phú là trường hợp hiếm hoi trong cả tỉnh Quảng Ngãi có động thái quyết liệt để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động.
Theo số liệu từ BHXH tỉnh Quảng Ngãi, tính đến hết tháng 6/2019, tổng nợ các chế độ BHXH của các DN là 155,5 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ 6,1% kế hoạch thu. Trong đó, nợ BHXH trên 99,3 tỷ đồng, nợ bảo hiểm y tế (BHYT) 21,9 tỷ đồng, nợ bảo hiểm thất nghiệp trên 4,7 tỷ đồng, nợ lãi chậm đóng trên 28,5 tỷ đồng... Một số địa bàn có tỷ lệ nợ cao là huyện Bình Sơn, Sơn Tịnh, Trà Bồng, Sơn Tây và TP Quảng Ngãi. Tình trạng này gây nhiều khó khăn cho cả chính quyền và lợi ích của hàng nghìn lao động.
Nhiều DN có số nợ lớn, tuy nhiên khi đoàn kiểm tra, thanh tra liên ngành, cơ quan BHXH tỉnh đến làm việc thì DN không hợp tác. BHXH tỉnh cũng đã nhiều lần báo cáo với các sở, ngành liên quan nhưng đến nay vẫn chưa có biện pháp giải quyết.
Cần chế tài, quy định răn đe
Chủ tịch Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) tỉnh Quảng Ngãi Trần Quang Tòa cho biết, theo quy định hiện hành, công đoàn là tổ chức duy nhất đại diện cho người lao động khởi kiện DN nợ bảo hiểm ra tòa. Tuy nhiên, lại có nhiều vướng mắc, khó khăn khiến việc khởi kiện DN theo thẩm quyền còn hạn chế.
“Để khởi kiện DN, công nhân phải có ủy quyền cho tổ chức công đoàn. Như vậy, một DN có hàng nghìn lao động thì từng lao động phải làm ủy quyền. Và khi ra tòa, tòa sẽ xử với tư cách cá nhân với cá nhân, tức là từng người lao động với chủ sử dụng lao động. Trong trường hợp của Công ty Cổ phần tổng hợp bao bì Việt Phú, 40 người lao động ủy quyền khởi kiện, tòa sẽ xử thành 40 vụ việc”, Chủ tịch Liên đoàn Lao động tỉnh Quảng Ngãi lý giải.
| Công đoàn KKT Dung Quất và các KCN Quảng Ngãi đang khởi kiện Công ty Cổ phần tổng hợp bao bì Việt Phú để đòi lại quyền lợi cho người lao động. Ảnh T.M |
Cũng theo Chủ tịch Liên đoàn Lao động tỉnh Quảng Ngãi, quy định về việc khởi kiện DN còn chồng chéo. Có văn bản Luật quy định công đoàn cơ sở (CĐCS) được khởi kiện, cũng có Luật lại quy định công đoàn cấp trên được khởi kiện. Thực tế, nếu giao cho CĐCS ở các DN trực tiếp khởi kiện càng khó hơn. Bởi Chủ tịch CĐCS là chức danh kiêm nhiệm và cũng nhận lương từ DN.
“Hiện LĐLĐ tỉnh Quảng Ngãi đang đề xuất với Tổng LĐLĐ Việt Nam, các cơ quan chức năng xem xét, giao quyền khởi kiện cho tổ chức công đoàn cấp trên, đồng thời kiến nghị cần có sự điều chỉnh, thống nhất trong các văn bản luật liên quan, tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho tổ chức công đoàn khởi kiện DN, bảo vệ quyền lợi người lao động”, ông Trần Quang Tòa cho hay.
Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Quảng Ngãi cho biết thêm, cần xem xét, có quy định truy cứu hình sự đối với những DN cố tình chây ỳ nợ BHXH từ 6 tháng trở lên với số nợ lớn. Ngoài ra, cần phải thực hiện nhiều biện pháp đồng bộ, nhiều cơ quan vào cuộc.
“Phải có những quy định, chế tài mang tính răn đe thì DN mới thực hiện tốt chính sách bảo hiểm cho người lao động”, ông Trần Quang Tòa bày tỏ.
