Theo đó, cơ quan thanh tra Nhà nước ngành xây dựng gồm Thanh tra Bộ Xây dựng và Thanh tra Sở Xây dựng. Riêng Thanh tra Sở Xây dựng TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh được tổ chức các đội đặt tại địa bàn cấp huyện.
Hoạt động của Thanh tra Xây dựng gồm thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành xây dựng. Trong đó có thanh tra việc thực hiện các quy định pháp luật về quy hoạch, kiến trúc như công tác lập, thẩm định, phê duyệt và điều chỉnh các quy hoạch xây dựng vùng; xây dựng đô thị; quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn; quy hoạch xây dựng khu công nghiệp, khu kinh tế, khu công nghệ cao...
Bên cạnh đó, còn thanh tra việc thực hiện các quy định pháp luật về hoạt động đầu tư xây dựng; về phát triển đô thị; về quản lý, sử dụng các công trình hạ tầng kỹ thuật (bao cồm cấp nước, thoát nước, xử lý nước thải...); thanh tra việc thực hiện các quy định pháp luật về phát triển, quản lý, sử dụng nhà ở, kinh doanh bất động sản, quản lý, sử dụng công sở trong phạm vi chức năng quản lý Nhà nước của Bộ Xây dựng. Nghị định 26/2013/NĐ-CP có hiệu lực thi hành từ ngày 15/5.
