Sáng 5/8, tại cuộc họp giao ban định kỳ với Giám đốc Sở Y tế 63 tỉnh, TP, Quyền Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long nhấn mạnh, đợt dịch lần này khó khăn hơn nhiều, tốc độ lây lan nhanh hơn, xuất hiện nhiều chùm ca bệnh tại cộng đồng, gia đình.
Điều này đặt ra thách thức lớn, là Việt Nam phải khẩn trương, quyết liệt, làm rất mạnh và phải cương quyết tất cả biện pháp phòng dịch, giúp hạn chế những ảnh hưởng tới phát triển kinh tế xã hội.
Nhắc lại nội dung trong bức thư gửi gắm nhiều tình cảm mà Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc gửi tới các cán bộ y tế, những "chiến sĩ áo trắng", "những người hùng của Nhân dân", Quyền Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cho biết điều này càng thôi thúc Việt Nam phải quyết tâm, cố gắng hơn, đoàn kết hơn để cùng chiến thắng đại dịch.
Riêng về đáp ứng phòng chống dịch, trong tiền lệ của Bộ Y tế chưa bao giờ lại cử những cán bộ, giáo sư, chuyên gia đầu ngành vào quyết giữ cho được Quảng Nam, Đà Nẵng và các tỉnh miền Trung, làm sao để khống chế triệt để được vụ dịch lần này như thế.
Việc khống chế triệt để không chỉ Quảng Nam, Đà Nẵng mà với tất cả các tỉnh, thành trong cả nước. Đó là lý do Bộ Y tế liên tục nhắc nhở, chỉ đạo, ra nhiều công điện, vì phải quyết tâm, cố gắng hơn nữa. "Quan điểm chỉ đạo của Thủ tướng trong phòng chống dịch là "mỗi người dân là một chiến sĩ, mỗi gia đình là một pháo đài". Với ngành Y tế, chúng ta phải coi "mỗi cơ sở y tế là một pháo đài vững chắc, mỗi cán bộ y tế là chiến sĩ trên tuyến đầu"- Quyền Bộ trưởng nhấn mạnh.
Rà soát, chuẩn bị ngay nguồn nhân lực, cơ sở vật chất cho mọi tình huống dịch bệnh
Đề nghị các địa phương cần rà soát các văn bản hướng dẫn, chỉ đạo đã được Bộ Y tế, các cục, vụ, đơn vị thuộc Bộ đã ban hành đầy đủ, Quyền Bộ trưởng lưu ý nếu có vấn đề vướng mắc, địa phương phải trao đổi lại với Bộ Y tế để điều chỉnh, hướng dẫn cụ thể hơn.
"Cần chuẩn bị nguồn nhân lực, cơ sở vật chất cho tình huống dịch lan rộng. Ngay bây giờ, với các địa phương khi chưa có dịch cũng phải chuẩn bị tình huống này"- Quyền Bộ trưởng nhấn mạnh.
Từ bài học của Đà Nẵng, Quyền Bộ trưởng yêu cầu các địa phương phải phân định rõ về phòng chống dịch, cơ sở nào điều trị bệnh nhân dương tính, cơ sở nào sử dụng trong trường hợp cấp cứu bệnh nhân trong địa phương mình. Đồng thời phải lên kịch bản rất chi tiết, đầy đủ cho vấn đề nhân lực. Cùng đó, đào tạo tập huấn cho cán bộ y tế (kể cả cán bộ đang làm việc, đã nghỉ hưu hay sinh viên trường Y).
"Lần này chúng ta phải làm từ rất sớm. Chúng tôi đã yêu cầu Cục Khoa học, Công nghệ và Đào tạo tiến hành nhanh trong vấn đề đào tạo tập huấn này. Nếu không, chúng ta sẽ bị hổng nguồn nhân lực lớn khi dịch xảy ra trên địa bàn"- GS.TS Nguyễn Thanh Long lưu ý.
Quyền Bộ trưởng Bộ Y tế cũng yêu cầu địa phương, trên cơ sở các hướng dẫn Bộ đã ban hành, phải rà soát lại cơ sở vật chất kể cả trong tình huống phải thành lập bệnh viện dã chiến.
Bên cạnh đó, Sở Y tế 63 tỉnh, thành phải rà soát lại các cơ sở xét nghiệm trên địa bàn; yêu cầu khẩn trương thiết lập các cơ sở xét nghiệm, sao cho có thể xét nghiệm trên diện rộng với các trường hợp nghi ngờ, như vậy, mới phát hiện sớm, ngăn chặn kịp thời dịch bệnh.
Quyền Bộ trưởng Bộ Y tế cũng lưu ý rằng, phải rà lại hết, lên các kịch bản, tình huống để báo cáo Ban chỉ đạo phòng dịch, lãnh đạo UBND các tỉnh, thành. Cùng với đó, các cơ sở y tế, địa phương phải đảm bảo trang thiết bị, nhất là phòng hộ nhân viên y tế. Riêng về máy thở, Quyền Bộ trưởng khẳng định "không nên lo lắng", nhưng về trang thiết bị phòng hộ, khẩu trang, xét nghiệm... thì phải tự đảm bảo đầy đủ được.
Phải phân luồng thật tốt
Kiểm soát nhiễm khuẩn, phòng lây nhiễm trong cơ sở y tế là vấn đề lớn được Quyền Bộ trưởng đặc biệt nhấn mạnh trong buổi giao ban.
Theo đó, Cục Quản lý Khám chữa bệnh đã chủ động ban hành văn bản hướng dẫn, Quyền Bộ trưởng yêu cầu áp dụng ngay với các cơ sở y tế trên toàn quốc, trong đó, khuyến cáo người dân hạn chế đến cơ sở y tế, hạn chế thăm nuôi, hạn chế khám chữa bệnh định kỳ mà có thể chuyển về y tế cơ sở.
Phải thực hiện phân luồng phân tuyến trong cơ sở khám chữa bệnh, Quyền Bộ trưởng nhấn mạnh: "Đừng để chỉ một bệnh nhân mà phải phong tỏa cả bệnh viện. Phải phân luồng phân tuyến thì lúc đó, chỉ có khu vực đó mới áp dụng triệt để biện pháp phòng lây nhiễm. Ngoài ra, chúng ta phải bảo vệ những điểm yếu nhất trong cơ sở y tế là khoa Hồi sức tích cực, Cấp cứu, Thận nhân tạo, các khoa can thiệp hay các trường hợp ung thư giai đoạn cuối...”
Phải coi đây là điểm phải bảo vệ cốt tử, vì nếu dịch đánh đúng vào đó, số tử vong sẽ lớn. Tại những khoa này, có nhiều bệnh nhân đã phụ thuộc máy móc, sự sống rất mong manh. Nếu thêm Covid-19 thì họ không thể qua khỏi như 8 trường hợp ở Đà Nẵng.
Yêu cầu phải lập ra nhiều vòng bảo vệ, GS Nguyễn Thanh Long nhấn mạnh trong đó vòng lõi nhất là phải bảo vệ bằng được các khoa "cốt tử" như trên đây. Tại các khu vực đó, không cho thăm nuôi, phải chăm sóc bệnh nhân toàn diện.
Nói về việc tập trung xét nghiệm cho các nhóm có nguy cơ, Quyền Bộ trưởng cho hay các văn bản hướng dẫn đã nêu rõ, nhóm nguy cơ trong bệnh viện bao gồm cả nhân viên y tế, đặc biệt là nhân viên phục vụ ở các khoa khoa hô hấp, phòng khám, hồi sức tích cực và bệnh nhân ở các cơ sở y tế phải được sàng lọc, xét nghiệm. Những việc này phải làm thường kỳ.
Quyền Bộ trưởng cũng lưu ý các Sở Y tế, cơ sở y tế yêu cầu người đến khám cơ sở y tế và nhân viên y tế phải cài đặt phần mềm Bluezone giúp cảnh báo nguy cơ lây nhiễm và phục vụ công tác truy vết, giám sát.
Tăng cường năng lực xét nghiệm ở các địa phương
Lắng nghe ý kiến từ các điểm cầu, đặc biệt một số tỉnh khu vực Tây Nam Bộ, Quyền Bộ trưởng lưu ý ngành y tế các tỉnh khu vực này cần làm ngay việc rà lại xem có bao nhiêu cơ sở y tế có năng lực xét nghiệm, đặc biệt có thể là xét nghiệm PCR.
“Viện Pasteur TP Hồ Chí Minh cần hỗ trợ các tỉnh miền Tây Nam Bộ trong công tác xét nghiệm, tăng cường tập huấn cho đội ngũ làm công tác xét nghiệm, lấy mẫu...”- Quyền Bộ trưởng yêu cầu
Cũng tại buổi giao ban, Quyền Bộ trưởng đề nghị các địa phương không chờ thẩm định về năng lực xét nghiệm mà các đơn vị có con người, có trang thiết bị và đủ tiêu chuẩn phòng an toàn sinh học cấp 2. Chỉ cần thẩm định trong trường hợp đơn vị đó muốn công bố ca bệnh dương tính.
Về đề xuất của các địa phương liên quan đến việc mua sắm vật tư phục vụ công tác xét nghiệm, Quyền Bộ trưởng Bộ Y tế đề nghị các địa phương chủ động, tuy nhiên về phía Bộ Y tế sẽ yêu cầu các vụ/cục liên quan nhanh chóng cập nhật thêm, thông báo những đơn vị cung ứng để các địa phương kịp thời tiếp cận.
