Theo Tờ trình Dự án Luật do Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long trình bày, việc sửa đổi, bổ sung Luật Đấu giá tài sản nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn đối với hoạt động đấu giá tài sản, phù hợp với bối cảnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số mạnh mẽ hiện nay. Qua đó, tạo cơ sở pháp lý đầy đủ để thúc đẩy hoạt động đấu giá tài sản theo hướng chuyên nghiệp hóa, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về đấu giá tài sản là rất cần thiết và cấp bách.
Dự Luật cơ bản giữ nguyên các quy định của Luật Đấu giá tài sản đang còn phù hợp và phát huy hiệu quả trong thực tiễn. Đồng thời, sửa đổi, bổ sung 25 điều, khoản và bổ sung 1 Điều mới quy định về: tiêu chuẩn, điều kiện đấu giá viên, quyền, nghĩa vụ và việc thay đổi đăng ký hoạt động của tổ chức đấu giá tài sản; trình tự, thủ tục đấu giá tài sản, trong đó có tính đến một số loại tài sản đặc thù, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn, đồng thời tăng cường tính chặt chẽ, khách quan, công khai, minh bạch, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số; trách nhiệm của người có tài sản đấu giá, các cơ quan, tổ chức có liên quan trong quá trình tổ chức đấu giá và hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý nhà nước về đấu giá tài sản.
Một điểm mới đáng chú ý của Dự Luật là bổ sung một số quy định riêng về trình tự, thủ tục đấu giá đối với tài sản đặc thù bao gồm quyền sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư, quyền khai thác khoáng sản, quyền sử dụng tần số vô tuyến điện, tài sản thi hành án. Cụ thể, thời gian bán, tiếp nhận hồ sơ tham gia đấu giá dài hơn so với tài sản thông thường; cách thức xác định tiền đặt trước trong trường hợp giá khởi điểm chưa xác định được bằng tiền hoặc theo số lượng khối tài sản và giá khởi điểm cao nhất…
Dự Luật quy định, trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất đối với trường hợp giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư thì tiền đặt trước tối thiểu là 10% và tối đa là 20% giá khởi điểm.
Các ý kiến thảo luận cho rằng, đấu giá quyền sử dụng là nội dung rất quan trọng nhưng đang bộc lộ rất nhiều phức tạp, như thông đồng thổi giá, dìm giá, dẫn đến làm lợi bất chính cho một số cá nhân, tổ chức, do đó, việc sửa luật lần này cần quy định cụ thể để hạn chế tính trạng trên.
Tuy nhiên, đấu giá quyền sử dụng đất là nội dung rất quan trọng nhưng đang bộc lộ nhiều bất cập, như thông đồng thổi giá, dìm giá, dẫn đến làm lợi bất chính cho một số cá nhân, tổ chức. Do vậy, một số ý kiến đề nghị, khi sửa đổi, bổ sung Luật Đấu giá tài sản hiện hành thì cần quy định cụ thể để hạn chế tính trạng trên; nâng mức tiền đặt cọc tương xứng với giá trị của hàng hóa đấu giá...
Theo đó, các ý kiến đề nghị, những tài sản có ảnh hưởng lớn như tài chính, đất đai thì mức cọc phải từ 20- 30% để tránh việc bỏ cọc sau khi đã đẩy giá lên tạo ra tín hiệu sai lệch cho thị trường.
Trước băn khoăn của đại biểu, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết sau vụ đấu giá đất Thủ Thiêm đã cân nhắc rất kỹ nhưng cũng không thể nâng lên quá cao. Vì mức thông thường chỉ từ 5 – 20%, nếu nâng lên quá cao thì sẽ là hàng rào kỹ thuật loại bỏ người muốn mua.
Các đại biểu cũng cho ý kiến về thời gian, các quy trình, thủ tục trình hồ sơ dự án Luật; các quy định về Cổng đấu giá tài sản quốc gia; tài sản đấu giá; trình tự, thủ tục đấu giá; trách nhiệm của cơ quan, tổ chức trong hoạt động đấu giá tài sản... Trong đó, các đại biểu ghi nhận, những sửa đổi, bổ sung tích cực đối với quy định về đấu giá viên như bỏ điều kiện phải có thời gian làm việc trong lĩnh vực được đào tạo 3 năm mới được tham gia khóa đào tạo nghề đấu giá; bổ sung trách nhiệm tham gia bồi dưỡng với đấu giá viên...
Tuy nhiên, một số ý kiến băn khoăn với việc bỏ quy định các trường hợp được miễn đào tạo nghề đấu giá, vì cho rằng chức danh đấu giá viên có những đặc điểm khác với các chức danh bổ trợ tư pháp khác. Do đó, chỉ cần khuyến khích tham gia bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng hành nghề đấu giá, nếu quy định cứng các đấu giá viên bắt buộc phải tham gia đào tạo nghề đấu giá sẽ “làm khó” với cá nhân đấu giá viên và đơn vị tổ chức đấu giá.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh tán thành với sự cần thiết sửa đổi, bổ sung Luật Đấu giá tài sản hiện hành nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập; đáp ứng đòi hỏi của thực tiễn; tạo cơ sở pháp lý đầy đủ để thúc đẩy hoạt động đấu giá tài sản theo hướng chuyên nghiệp hóa, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về đấu giá tài sản là rất cần thiết và cấp bách.
Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế đề nghị, trong thời gian tới, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Bộ Tư pháp sẽ phối hợp nghiên cứu, tiếp thu ý kiến tại Phiên họp để hoàn thiện Dự án Luật.
