Không những thế, hầu hết các tàu chỉ được tiến hành kiểm tra, gia hạn hàng năm mà chưa thực hiện việc kiểm tra định kỳ theo quy định. Nhiều tàu chỉ hoạt động sau 5 - 10 năm không thể sử dụng tiếp. Theo nghiên cứu của TS Phạm Ngọc Hòe, nguyên Tổng Giám đốc Tổng Công ty Hải sản Biển Đông, hầu hết các tàu đều sử dụng máy cũ, chưa đảm bảo điều kiện kín nước. "Đa số các tàu cá "chết" trong bão không phải vì bị lật tàu mà bị phá nước và hỏng hóc máy móc" - TS Hòe cho biết.
Một thực tế đáng lo ngại là hiện tại, đội ngũ nhân lực hoạt động trong lĩnh vực khai thác thủy hải sản còn thiếu và yếu, chưa đáp ứng yêu cầu sản xuất, nhất là đánh bắt xa bờ. Nhiều thuyền trưởng, máy trưởng tàu cá đã có bằng theo quy định song chất lượng đào tạo chưa cao. Các thuyền viênchưa tận dụng hết tính năng ưu việt của máy móc. Đội ngũ ngư dân chưa được huấn luyện về phòng ngừa tai nạn và tìm kiếm cứu nạn... Điều này khiến cho hoạt động khai thác thủy sản chưa đạt hiệu quả như mong đợi.
Để nâng cao hiệu quả ngành khai thác thủy sản, việc hiện đại hóa hệ thống tàu thuyền là yêu cầu bức thiết hiện nay. Theo Cục KT&BVNLTS, trước mắt cần tập trung hiện đại hóa ba nhóm: Tàu câu cá ngừ đại dương; tàu câu mực xà (thường hoạt động dài ngày và xa bờ); nhóm tàu hoạt động ở vùng biển Trường Sa và DK1 (ngoài mục đích kinh tế còn bảo vệ chủ quyền quốc gia trên biển).
Ông Chu Tiến Vĩnh, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản cho biết, muốn hiện đại hóa được đội tàu thuyền đánh cá, trước hết phải điều tra, rà soát, đánh giá lại cơ sở nguồn lợi thủy sản trên các vùng biển của nước ta. Cùng với đó, hệ thống bến cảng, cơ sở sửa chữa tàu thuyền... cũng phải đi trước một bước. Đặc biệt, phải chú trọng đến hiện đại hóa trang thiết bị bảo quản trên tàu. Đi cùng với đó là hoàn thiện cơ chế, chính sách liên quan đến phát triển tàu cá và đào tạo nguồn nhân lực, đảm bảo trong vòng 5 - 10 năm tới ngành thủy sản có đủ cán bộ quản lý, cán bộ kỹ thuật để sử dụng tàu cá hiện đại.
