- Tôi cho rằng, phương thức phát triển NƠXH ở Việt Nam hết sức “tréo ngoe”. Việt Nam là nước duy nhất cho tồn tại 3 loại hình sản phẩm NƠXH là: NƠXH cho thuê; NƠXH cho thuê, mua và NƠXH bán một lần, trong khi ở nước ngoài không có sản phẩm NƠXH bán một lần. NƠXH bán một lần chỉ phù hợp với những đối tượng có thu nhập khá, còn nhóm đối tượng có thu nhập thấp và trung bình rất khó có điều kiện để chi trả một lần. Vô hình trung những người nghèo lại càng khó có điều kiện để sở hữu nhà.
Chương trình mục tiêu quốc gia về nhà ở đến năm 2020 sẽ có khoảng 12,5 triệu mét vuông NƠXH nhưng đã không đạt được mục tiêu. Theo ông, đâu là nguyên nhân?
- Nguyên nhân lớn nhất là thiếu nguồn vốn ngân sách làm “vốn mồi” và vừa do có sự ách tắc về luật. Giai đoạn 2014 – 2016, Chính phủ bố trí nguồn tài chính 30.000 tỷ đồng hỗ trợ lãi suất cho vay dự án nhà ở nhưng thực tế chỉ có khoảng 1/3 là NƠXH được vay, còn lại phần lớn là nhà ở thương mại.
Năm 2017, Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) được ngân sách Nhà nước cấp 1.162 tỷ đồng để thực hiện cho vay mua NƠXH. Tháng 4/2020, Chính phủ đã quyết định bố trí 3.000 tỷ đồng từ ngân sách Nhà nước, trong đó phân bổ 1.000 tỷ đồng cho NH CSXH và 2.000 tỷ đồng cấp bù lãi suất, phân bổ cho 4 NH thương mại: Vietcombank, Vietinbank, BIDV, Agribank để thực hiện ưu đãi tín dụng cho người mua NƠXH.
Gần như chưa bố trí được nguồn vốn mồi từ ngân sách Nhà nước trong giai đoạn 2016 - 2020 nên các Chỉ thị, Quyết định của Thủ tướng về thực hiện chính sách NƠXH chưa phát huy được hiệu quả trong thực tế, chủ đầu tư và người dân chưa thể tiếp cận được nguồn vốn ưu đãi. Trong khi đó, các cơ quan Nhà nước lại đang có những quy định trái chiều trong quá trình thực hiện.
Vậy đâu là giải pháp để khắc phục những khó khăn, vướng mắc này?
- Trước hết, cần phải thống nhất nhận thức về vị trí, tầm quan trọng của chính sách NƠXH để triển khai thực hiện. Nhà nước nên yêu cầu các địa phương có quy hoạch khu vực riêng để lập dự án đầu tư xây dựng NƠXH, kết hợp với các dự án nhà ở thương mại giá thấp, để giải quyết nhu cầu về nhà ở cho người dân trước tình trạng các dự án NƠXH khó, chậm triển khai. Đề nghị cho phép NHCSXH được cho chủ đầu tư dự án NƠXH vay tín dụng ưu đãi. Đồng thời, hướng dẫn việc quản lý, sử dụng nguồn vốn ngân sách thu được từ quỹ đất 20% tại các dự án nhà ở thương mại, chỉ để phát triển NƠXH...
Xin cảm ơn ông!
