Thoái vốn khỏi ngân hàng: Cơ hội cho nhà đầu tư dài hạn

Nhiều “ông lớn” lần lượt thoái vốn

Ngày 9/8, Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) sẽ tổ chức đấu giá 25,2 triệu cổ phần của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) tại Ngân hàng Thương mại CP An Bình (ABBank). Tính đến thời điểm hiện nay, EVN sở hữu xấp xỉ 22% cổ phần tại ngân hàng này. Tổng Công ty Hàng không Việt Nam (VNA) dự kiến cũng sẽ bán toàn bộ 24 triệu cổ phần, tương đương tỷ lệ sở hữu 2,7% tại Techcombank bằng hình thức đấu giá. Trong khi đó, Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (PVN) đang đứng trước sức ép thoái vốn đầu tư ngoài ngành, đặc biệt là khoản đầu tư vào OceanBank. PVN hiện sở hữu 80 triệu cổ phần, chiếm 20% cổ phần tại ngân hàng có vốn điều lệ 4.000 tỷ đồng này.

Như vậy có thể thấy, động thái thoái vốn của EVN, PVN, VNA và một số tập đoàn, tổng công ty Nhà nước khác khỏi lĩnh vực ngân hàng đã được khởi động. Vì thế, dù thị trường đang biến động thất thường, quy mô rất lớn của các lệnh chào bán trong lĩnh vực tài chính nhưng vẫn có được "sức nóng" và mối quan tâm lớn của giới đầu tư. Với các lệnh chào bán rất lớn như trên, nhà đầu tư tham gia mua cổ phần có cơ hội trở thành cổ đông lớn của các ngân hàng và có thể tạo ra ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động của những đơn vị này.

Các nhà đầu tư theo dõi giao dịch cổ phiếu tại Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội. Ảnh: Phạm Hậu

Đề cập đến sức cầu của các đợt thoái vốn này, lãnh đạo một quỹ đầu tư trước đây từng bỏ vốn vào một số ngân hàng lớn cho biết, nếu chỉ đầu tư tài chính đơn thuần, cơ hội không mấy hấp dẫn và bản thân nhiều quỹ cũng không còn quan tâm đến cổ phiếu ngân hàng nữa. Tuy nhiên, với đặc thù hoạt động có cơ cấu cổ đông và diễn biến về sức cầu trên thị trường vốn hiện nay, tính đại chúng của các đợt đấu giá thoái vốn ngân hàng được nhìn nhận ở một khía cạnh khác. Đơn cử, tại OceanBank, 4 cổ đông tổ chức chiếm tới 66,65% cổ phần gồm: Công ty CP Đầu tư và Xây dựng Sông Đà hiện sở hữu 26,6 triệu cổ phần, tương ứng 6,65%; Công ty CP Tập đoàn Đại Dương sở hữu 80 triệu cổ phần, chiếm 20%; Công ty TNHH VNT chiếm 20%; PVN chiếm 20%. Và vì thế, với những nhà đầu tư tìm kiếm cơ hội dài hạn hoặc mong muốn tham gia đầu tư, kinh doanh ngân hàng, đây lại là cơ hội có thể xem xét.

Không thể thiếu kiểm tra, giám sát

Với vai trò là cổ đông lớn, các tập đoàn, tổng công ty từng được coi là chỗ dựa về tài chính, khách hàng và thương hiệu của các ngân hàng. Dù lượng cổ phần tại Techcombank không còn lớn, ở thời điểm cuối năm 2012, tiền gửi của Vietnam Airlines và các công ty ngành hàng không ở ngân hàng này đạt gần 300 tỷ đồng. Trong khi đó, với lợi thế có vốn góp của PVN, OceanBank có thể triển khai các thỏa thuận hợp tác toàn diện với các đơn vị trong ngành dầu khí, cung cấp dịch vụ, sản phẩm cho khối DN được coi là rất giàu tiềm năng như các đại lý, tổng đại lý của Đạm Phú Mỹ, Petec, các ban quản lý các dự án trọng điểm ngành dầu khí… Tương tự, ABBank có cơ hội phát triển các sản phẩm đặc thù, nhằm đáp ứng nhu cầu từ EVN, các đơn vị thành viên, đơn vị liên kết cũng như các nhà thầu thi công các dự án điện như nguồn vốn tín dụng dịch vụ thu chi hộ đầu tư tài chính, phát triển thương hiệu thẻ thanh toán tiền điện...

Bởi vậy, nếu nhìn nhận một cách thẳng thắn, sẽ không có ngân hàng nào muốn cổ đông lớn là các tập đoàn, tổng công ty rút vốn. Ở chiều ngược lại, phần lớn những DN Nhà nước không muốn rút chân khỏi lĩnh vực ngân hàng khi đặt trong mối quan hệ đôi bên cùng có lợi. Chính vì thế, mặc dù "sóng" thoái vốn ngân hàng mới bắt đầu, nhưng nếu không có sự kiểm tra, giám sát chặt chẽ, không có sự đồng bộ giữa các giải pháp, việc thoái vốn của các tập đoàn, tổng công ty xem ra sẽ kéo dài rất lâu mới hoàn tất.