Ấn Độ ngày 30/4 đã báo cáo 386.452 trường hợp mới chỉ trong 24 giờ - kỷ lục chưa từng có trên toàn thế giới kể từ khi đại dịch bùng phát đến nay. Quốc gia đông dân thứ 2 thế giới hiện đang phải vật lộn để ngăn chặn làn sóng Covid-19 mới, nghiêm trọng hơn rất nhiều so với lần đầu tiên ở nước này vào năm ngoái - diễn biến mà một số nhà khoa học cho rằng đã bị thúc đẩy bởi biến thể virus mới.Cảnh báo về biến thể mới vào đầu tháng 3 đã được đưa ra bởi Tổ chức Di truyền SARS-CoV-2 của Ấn Độ (INSACOG). INSACOG được Chính phủ thành lập như một diễn đàn đặc biệt gồm các cố vấn khoa học vào cuối tháng 12/2020, nhằm phát hiện sớm các biến thể gen của virus SARS-CoV-2 có thể đe dọa sức khỏe cộng đồng.Ajay Parida - Giám đốc Viện Khoa học Đời sống của nhà nước, đồng thời là thành viên của INSACOG - nói với Reuters, các nhà nghiên cứu của INSACOG lần đầu tiên phát hiện B.1.617, hiện được gọi là biến thể virus ở Ấn Độ, vào đầu tháng 2 năm nay.Các phát hiện của INSACOG đã được báo cáo với Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh Quốc gia (NCDC) của Bộ Y tế Ấn Độ trước ngày 10/3, kèm cảnh báo rằng tình trạng lây nhiễm có thể nhanh chóng gia tăng ở nhiều vùng của đất nước. Theo Reuters, không rõ báo cáo cuối cùng có được chuyển tới Thủ tướng Narendra Modi hay không.
| Một người phụ nữ khó thở được đưa đến một ngôi đền Gurudwara để được hỗ trợ oxy miễn phí ở Ghaziabad, Ấn Độ, ngày 30/4. |
Cũng vào thời điểm đó, INSACOG bắt đầu chuẩn bị một dự thảo báo cáo truyền thông cho Bộ Y tế, trong đó đưa ra các phát hiện: Biến thể Ấn Độ mới có 2 đột biến đáng kể đối với phần virus bám vào tế bào người, và nó đã được ghi nhận từ 15 - 20% mẫu tại Maharashtra - bang hiện là nơi bị ảnh hưởng nặng nề nhất của Ấn Độ.Theo dự thảo này, các đột biến, được gọi là E484Q và L452R, là "rất đáng quan ngại", khi chúng được cho có khả năng dễ dàng xâm nhập vào tế bào người bệnh và chống lại phản ứng miễn dịch người đó với nó.Bộ Y tế Ấn Độ đã công bố kết quả này khoảng 2 tuần sau đó, vào ngày 24/3. Kể từ tuyên bố này, xét nghiệm kiểm dịch tại Ấn Độ tăng gần gấp 2, lên 1,9 triệu xét nghiệm mỗi ngày. Tuy nhiên, theo 4 trong số các nguồn tin của Reuters, bất chấp các cảnh báo, Chính phủ Ấn Độ đã không áp đặt các lệnh hạn chế lớn để ngăn chặn sự lây lan của virus.Hàng triệu người theo đạo Hindun không đeo khẩu trang đã tham gia lễ hội tôn giáo Kumbh Mela kéo dài một tuần, diễn ra từ giữa tháng 3. Hàng chục nghìn nông dân vẫn được phép cắm trại ở ngoại ô Thủ đô New Delhi để phản đối luật nông nghiệp mới.Trong khi đó, các chính khách, bao gồm cả các nhà lãnh đạo của Đảng Bharatiya Janata cầm quyền, vẫn tổ chức các cuộc vận động chính trị trên khắp đất nước cho các cuộc bầu cử địa phương trong suốt tháng 3 - 4.Ngày 1/4, các ca nhiễm Covid-19 mới tại Ấn Độ đã tăng gấp 4 lần so với một tháng trước đó.Nhận định về lý do vì sao Chính phủ không phản ứng mạnh mẽ hơn đối với các phát hiện, chẳng hạn như bằng cách hạn chế các cuộc tụ tập đông người, Shahid Jameel - Chủ tịch nhóm cố vấn khoa học của INSACOG - cho rằng, các nhà chức trách dường như không chú ý đến bằng chứng khoa học khi đề ra các chính sách.
Theo Reuters, Giám đốc NCDC Sujeet Kumar Singh gần đây đã nói tại một cuộc họp trực tuyến nội bộ, rằng Ấn Độ lẽ ra cần có các biện pháp hạn chế chặt chẽ vào đầu tháng 4. "Trừ khi các biện pháp quyết liệt phải được thực hiện ngay từ bây giờ, sẽ là quá muộn để ngăn chặn tỷ lệ tử vong mà chúng ta có thể phải ghi nhận", ông Singh nói hôm 18/4, bày tỏ lo lắng rằng các địa phương quy mô trung bình có thể gặp vấn đề về an ninh trật tự khi nguồn cung cấp y tế thiết yếu như oxy cạn kiệt - một kịch bản đã và đang xảy ra ở nhiều vùng của Ấn Độ lúc này.
2 ngày sau cảnh báo ngày 18/4 của ông Singh với các quan chức chính phủ, Thủ tướng Modi đã phát biểu trước quốc gia, trong đó phản đối việc phong tỏa quốc gia. Ông lập luận rằng đó chỉ nên là lựa chọn cuối cùng để chống lại virus. Cách đây 1 năm, Ấn Độ đã thực hiện phong tỏa toàn quốc trong 2 tháng, khiến hàng triệu người mất việc và tàn phá nền kinh tế.
"Chúng ta phải cố gắng hết sức để tránh tình trạng phong tỏa... Tôi cũng sẽ yêu cầu các bang xem hạn chế làm phương án cuối cùng", ông Modi nói hôm 20/4, đồng thời đề cập đến khả năng hạn chế cục bộ, phạm vi nhỏ, do chính quyền địa phương áp đặt để kiểm soát dịch bệnh.Nhưng ngay từ đầu tháng 4, Maharashtra - bang đông dân thứ 2 của đất nước - đã phải áp đặt các hạn chế cứng rắn như đóng cửa văn phòng và cửa hàng do các bệnh viện hết giường, oxy và thuốc men. Địa phương này thậm chí đã phải "khóa" hoàn toàn vào ngày 14/4.
Shanta Dutta, một nhà khoa học nghiên cứu y tế tại Viện Quốc gia về Dịch tả và Bệnh đường ruột Ấn Độ, nói với Reuters: “Chúng tôi đang ở trong một tình huống rất nghiêm trọng. Mọi người lắng nghe các chính trị gia hơn các nhà khoa học".
"Chúng tôi đã có thể làm tốt hơn. Khoa học của chúng tôi đáng lẽ cần mang nhiều ý nghĩa hơn", Rakesh Mishra, Giám đốc Trung tâm Sinh học Tế bào và Phân tử, thuộc INSACOG, bày tỏ sự thất vọng.
