Số tiền đóng thuế được tính như sau: Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) phải nộp bằng thu nhập tính thuế nhân thuế suất theo biểu thuế luỹ tiến. Trong đó, thu nhập tính thuế bằng tổng thu nhập chịu thuế trừ tổng mức giảm trừ gia cảnh cộng khoản đóng bảo hiểm bắt buộc cộng với từ thiện (nếu có). Theo luật hiện hành, cách tính thuế với tiền lương, tiền công dựa trên biểu luỹ tiến từng phần, tức là mỗi bậc thu nhập có một thuế suất tương ứng.
Với quyết định này, số thuế phải nộp sẽ được giảm cho mọi đối tượng nộp thuế, trong đó mức độ giảm số thuế phải nộp của nhóm người nộp thuế ở bậc thấp sẽ lớn hơn so với những người nộp thuế ở bậc cao.
Tuy nhiên, theo PGS. TS Ngô Trí Long - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính), động thái điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh lần này chỉ là một giải pháp mang tính nhất thời và không theo kịp thực tế đời sống.
Lý giải được ông Long đưa ra, ngoài yếu tố về giá tăng thì mặt bằng thu nhập và nhu cầu tiêu dùng của người dân cũng tăng nhanh. Do đó, phải tính toán cả hai yếu tố này khi điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh.
Tương tự, Th.S Đinh Tuấn Minh - Giám đốc Công ty nghiên cứu thị trường Viet Analytic cho rằng, ngưỡng chịu thuế 11 triệu đồng được các cơ quan quản lý đưa ra là thấp và sẽ sớm lạc hậu. Theo ông, GDP bình quân đầu người của Việt Nam năm 2019 - theo đánh giá lại là 3.000 USD - tăng 36% so với năm 2013. Vì vậy chỉ dựa vào mức tăng CPI để điều chỉnh ngưỡng chịu thuế là không phù hợp.
"Chính phủ lẽ ra phải căn cứ vào mức tăng thu nhập của người dân để điều chỉnh, bởi thuế thu nhập cá nhân dùng để đánh vào người có thu nhập cao chứ không phải đánh vào đại đa số dân có thu nhập trung bình", ông Minh chia sẻ.
Đề xuất giải pháp, ông Ngô Trí Long cho rằng, cơ quan quản lý nhà nước cần tính toán phương án sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân - quy định ngưỡng khởi điểm tính thuế theo một tỷ lệ phần trăm nhất định so với mức tiền lương, tiền công tối thiểu. Như vậy, mỗi lần các cơ quan quản lý điều chỉnh tiền lương, tiền công tối thiểu sẽ không ảnh hưởng đến Luật Thuế thu nhập cá nhân.
Ngoài ra, nên mở rộng phạm vi đối tượng phụ thuộc, bao gồm: con cái chưa đến tuổi trưởng thành, bố mẹ già không còn sức lao động. Đồng thời, không nên quy định số lượng các đối tượng phụ thuộc nhằm tăng sự đồng tình của xã hội.
Còn ông Đinh Tuấn Minh cho rằng ngưỡng chịu thuế nên bắt đầu từ mức 14 triệu đồng. Bên cạnh đó, nên dãn các bậc chịu thuế sao cho phù hợp với thông lệ quốc tế. "Người có thu nhập 15 triệu đồng và 25 triệu đồng mỗi tháng không có quá nhiều sự khác biệt trong hành vi tiêu dùng. Do đó, Chính phủ không nên đặt ngưỡng thuế quá dày" - ông Minh nhận định.
