Phần đông người dân Thái Lan đều dự đoán đương kim Thủ tướng Prayuth Chan-ocha sẽ tiếp tục được bầu vào vị trí lãnh đạo chính phủ nước này.
Ngày 24/3 tới đây, khoảng hơn 80% trong tổng số 51 triệu cử tri Thái Lan lần đầu tiên sau 8 năm mới được đi bỏ phiếu để chọn ra nhà lãnh đạo đất nước.
Đã 5 năm kể từ khi phe quân sự tiến hành đảo chính lập nên chính phủ tạm quyền, cuộc bầu cử liên tục bị gián đoạn.
Ở lần bầu cử này, luật bầu cử theo Hiến pháp mới được đưa ra khá phức tạp. Lá phiếu của cử tri bỏ sẽ là 3 trong 1, trong đó bao gồm bầu Hạ nghị sỹ khu vực, Hạ nghị sỹ theo đảng chỉ định và Thủ tướng.
| Phần đông người dân Thái Lan đều dự đoán đương kim Thủ tướng Prayuth Chan-ocha sẽ tiếp tục được bầu vào vị trí lãnh đạo chính phủ nước này. |
Cuộc tổng tuyển cử năm nay khác với cuộc bầu cử trước đó, khi lãnh đảo đảng hoặc liên minh thắng cử sẽ đương nhiên trở thành Thủ tướng, nhưng lần này Thủ tướng lại do 750 Thượng nghị sỹ và Hạ nghị sỹ bỏ phiếu.
Tổng cộng tất cả các lá phiếu cử tri đi bầu hợp lệ sẽ được chia đều cho 500 ghế Hạ nghị sỹ để ra một con số cử tri trung bình cho mỗi ghế. Dựa vào kết quả trên, các lá phiếu bầu cho mỗi đảng trên khắp cả nước sẽ được cộng dồn chia cho tỷ lệ trên để ra số ghế mà đảng này có thể có. Từ đó, sẽ chọn ra Hạ nghị sỹ theo danh sách đảng đã đăng ký từ trước.
Cử tri chỉ bầu trực tiếp 350 ghế Hạ nghị sỹ, 150 ghế còn lại sẽ được phân bổ theo tỷ lệ số phiếu các đảng giành được.
250 ghế Thượng nghị sỹ sẽ do Ủy ban vì hoà bình và trật tự quốc gia (NCPO) chỉ định. Thủ tướng được bầu ra dựa trên kết quả bầu của lưỡng viện. Luật bầu cử mới quy định một đảng hoặc liên minh nếu muốn giành thắng lợi thì phải giành ít nhất 376 phiếu.
Đảng Dân chủ được dự đoán sẽ về nhì sau đảng Pheu Thai, nhưng đảng này nhiều khả năng sẽ có vai trò “quyết định ngôi vua” trong cuộc mặc cả bầu ra người đứng đầu Thái Lan.
Lãnh đạo đảng này, Abhisit Vejjajiva, cựu thủ tướng Thái Lan từ năm 2008-2011, gần đây tuyên bố sẽ không ủng hộ Tướng Prayut tiếp tục làm thủ tướng, nhưng cũng đã loại trừ khả năng hợp tác với đảng Pheu Thai.
Kết quả khảo sát ý kiến cử tri thực hiện bởi Bangkok Post vào ngày 12 và 13/2 cho thấy, khoảng 66,2% cử tri Thái Lan chưa quyết định. Đảng Pheu Thai nhận được tỷ lệ ủng hộ 9,3%. Đảng Future Forward đảng thuộc quản lý của tỷ phú 40 tuổi Thanathorn Juangroongruangkit nhận được tỷ lệ ủng hộ 7,5%. Đảng ủng hộ chính quyền quân sự Palang Pracharat có tỷ lệ ủng hộ 7,0% còn Đảng Dân chủ nhận được sự ủng hộ của khoảng 6,3% cử tri.
Phe quân đội chiếm ưu thế
Theo luật bầu cử mới, phe quân sự hiện đang rất có lợi thế trong cuộc bầu cử sắp tới cho vị trí Thủ tướng. Bởi Thủ tướng đương nhiệm Thái Lan Prayuth Chan-ocha hiện cũng đang là Chủ tịch NCPO, nơi chỉ định ra 250 ghế tại Thượng viện. Theo đó, ông Prayuth đã có trong tay ít nhất 250 phiếu cho cuộc đua Thủ tướng ngay khi cuộc đua còn chưa bắt đầu.
Như vậy, phe quân sự vẫn nắm một lợi thế cực lớn trong việc dân sự hoá chính phủ.
Kể từ khi ông Prayuth nắm quyền lãnh đạo đất nước sau cuộc đảo chính cách đây 5 năm, việc thực hiện những chính sách cứng rắn đã khiến tình hình chính trị Thái Lan ổn định rất nhiều. Tuy nhiên, Thủ tướng Prayuth vẫn bị chỉ trích từ những chính sách liên quan tới việc phát triển kinh tế đất nước.
Thủ tướng Prayuth cũng được đảng Palang Pracharat, một đảng chỉ vừa được thành lập 4 tháng trước cuộc tổng tuyển cử 2019 nhưng lại có sự góp mặt của rất nhiều cựu tướng lĩnh và sỹ quan quân đội ủng hộ, đồng thời đề cử ông Prayuth là ứng cử viên duy nhất cho vị trí Thủ tướng.
Thậm chí, luật bầu cử mới cũng có thể giúp ông Prayuth trở thành Thủ tướng mà không cần đảng Palang Prachartat giành được đa số phiếu trong cuộc bầu cử lần này.
Thủ tướng Prayuth nói rằng ông hy vọng cuộc bầu cử diễn ra vào Chủ nhật tuần này sẽ là dấu mốc chính thức chuyển giao vị trí từ một vị tổng tư lệnh quân đội trở thành một nhà lãnh đạo dân sự.
Phát biểu với những người ủng hộ, lãnh đạo đảng Uttama Savanayana, một cựu bộ trưởng trong chính phủ quân sự, nói rằng chỉ ông Prayuth mới có thể đảm bảo sự ổn định chính trị cho Thái Lan.
Các nhà phân tích cho rằng việc nắm trong tay toàn quyền như hiện nay của Thủ tướng Prauyth, việc “sở hữu" 250 Thượng nghị sĩ cùng tham gia bỏ phiếu bầu Thủ tướng là một lợi thế “chắc thắng” của đảng Palang Pracharat, vì vậy chỉ cần thêm 126 Hạ nghị sĩ nữa là đảng này có thể thành lập được chính phủ của mình.
"Theo hiến pháp mới, ông Prayuth hoàn toàn đủ điều kiện lên nắm quyền với tư cách lãnh đạo một chính phủ với thiểu số ghế trong Hạ viên, khi đảng Palang Pracharat liên minh với một đảng khác để có đủ 126 ghế tại Hạ viện”, David Streckfuss – nhà phân tích chính trị Thái Lan có trụ sở tại Khon Kaen, vùng đông bắc Thái Lan.
Nhưng theo chuyên gia Streckfus, việc này không đơn giản đối với ông Prayuth do việc thành lập được chính phủ với thiểu số ghế trong Hạ viện là việc làm không quá khó vì chỉ cần đạt được quá bán sự ủng hộ trong quốc hội là có thể thành lập được chính phủ và bầu được Thủ tướng (cần 376 ghế trên tổng số 750 ghế của Quốc hội). Tuy nhiên, điều này sẽ vô cùng khó khăn trong việc duy trì sự ổn định và tồn tại của chính phủ đó.
