Đó là khuyến cáo của của Cục trưởng Cục Phòng vệ Thương mại (Bộ Công Thương) Lê Triệu Dũng tại Hội nghị đối thoại: Hạn chế rủi ro về gian lận xuất xứ và phòng vệ thương mại trong hoạt động xuất khẩu do Cục Phòng vệ Thương mại (Bộ Công Thương) tổ chức ngày 19/12.
| Cục trưởng Cục Phòng vệ Thương mại (Bộ Công Thương) Lê Triệu Dũng khuyến cáo các doanh nghiệp cần nâng cao nhận thức về phòng vệ thương mại. Ảnh: Khắc Kiên |
Theo ông Dũng, các biện pháp phòng vệ thương mại hiện nay được xem là một phần quan trọng trong chính sách thương mại quốc tế của mỗi quốc gia. Bởi đây là những công cụ chính sách được Tổ chức Thương mại thế giới cho phép để bảo vệ các ngành sản xuất trong nước tránh thiệt hại từ hàng nhập khẩu.
“Tới đây, các vụ điều tra chống bán phá giá, chống trợ cấp, tự vệ toàn cầu và lẩn tránh phòng vệ thương mại có ảnh hưởng đến Việt Nam từ các nước có thể tăng lên. Do đó, các doanh nghiệp cần có nhận thức đầy đủ về nguy cơ xảy ra các vụ việc điều tra phòng vệ thương mại, điều tra gian lận xuất xứ hàng hóa và có sự chuẩn bị để tránh ảnh hưởng bất lợi đối với hoạt động sản xuất, xuất khẩu” – ông Lê Triệu Dũng nhấn mạnh.
Đánh giá tác động của hành vi gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp, Phó Cục trưởng Cục Phòng vệ thương mại Chu Thắng Trung chỉ ra, gian lận xuất xứ ngày càng gia tăng sẽ tạo ra nguy cơ cản trở xuất khẩu của Việt Nam, làm ảnh hưởng rất lớn đến uy tín hàng xuất khẩu của Việt Nam. Hành vi này làm giảm lợi ích mà Việt Nam có được từ các nỗ lực hội nhập kinh tế quốc tế đã và đang gây dựng.
Theo ông Chu Thắng Trung, hành vi gian lận xuất xứ, chuyển tải hàng hóa bất hợp pháp từ các quốc gia khác qua Việt Nam để xuất khẩu chỉ đem lại lợi ích nhất thời cho một vài doanh nghiệp có hành vi bất chính. Trong khi đó, hành vi này lại làm tăng chi phí và nguồn lực rất lớn của các doanh nghiệp làm ăn chân chính khi muốn chứng minh sự tuân thủ quy định của các quốc gia xuất khẩu.
Trưởng phòng Phòng xuất xứ hàng hóa (Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương) Trịnh Thị Thu Hiền cho biết, hiện nay có nhiều dạng gian lận xuất xứ: Một số doanh nghiệp làm giả giấy xác nhận của địa phương; giả nhà sản xuất cung cấp nguyên vật liệu, cắt dán con dấu, thậm chí xin xác nhận của địa phương nhưng nội dung chung chung...
Bà Hiền dẫn chứng, một doanh nghiệp xuất khẩu hàng đá vôi sang Malaysia nhưng thay vì khai báo mặt hàng đá vôi bằng tiếng Anh thì lại ghi thành “da voi”. Kết quả, tất cả các lô hàng khai là “da voi” đều bị Malaysia chuyển về Việt Nam yêu cầu về chứng minh xuất xứ vì không biết “da voi” là sản phẩm gì.
Do đó, dù quy tắc xuất xứ quy định giống nhau nhưng chỉ một sai sót nhỏ, doanh nghiệp có thể không được hưởng ưu đãi thuế quan. Chính vì vậy, doanh nghiệp cần nắm vững các yêu cầu để chuẩn bị đầy đủ thông tin, dữ liệu và đáp ứng yêu cầu phía đối tác...
Các đại biểu cũng chỉ ra, nguy hiểm là lợi dụng điều này, hàng hóa từ các nước bị áp mức thuế cao đang có xu hướng tìm cách chuyển tải bất hợp pháp vào Việt Nam, giả mạo xuất xứ Việt Nam sau đó xuất khẩu vào các thị trường nhằm lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại. Chính điều này đang tạo ra những khó khăn rất lớn cho cơ quan quản lý cũng như các doanh nghiệp làm ăn chân chính.
