Ngày 22/11, vòng 5 tái đàm phán Hiệp định Thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA) gồm Mexico, Mỹ và Canada đã kết thúc tại Thủ đô Mexico City trong bối cảnh các bên liên quan vẫn chưa thể tìm được tiếng nói chung.
Nổi bật trong số các chủ đề được đưa ra bàn thảo trong vòng đàm phán lần này là đề xuất của Mỹ về tăng tỷ lệ nội địa hoá khu vực đối với ô tô từ 62,5% hiện nay lên 85%, trong đó ít nhất 50% là tỷ lệ nội địa Mỹ. Tuy nhiên, đề xuất này đã ngay lập tức vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ phía Mexico và Canada, do lo ngại ngành công nghiệp sản xuất ô tô Bắc Mỹ sẽ đánh mất lợi thế cạnh tranh trên thị trường toàn cầu khi giá thành trở nên đắt đỏ.
Ngoài ra, một loạt các kiến nghị của Mỹ cũng không nhận được sự đồng thuận từ 2 quốc gia còn lại, trong đó bao gồm việc xoá bỏ chương 19 về giải quyết tranh chấp, cũng như đề xuất giảm nhập khẩu nông sản từ Mexico và Canada vào Mỹ. Phía Mexico cũng đưa ra đề nghị về việc các bên có thể xem xét điều chỉnh NAFTA theo chu kỳ 5 năm, thay vì khả năng chấm dứt Hiệp định như Mỹ trước đó đã đề xuất.
|
| Đại diện đoàn đàm phán của Canada, Mexico và Mỹ tại vòng 5 tái đàm phán NAFTA. |
Trong khi các đại diện đàm phán của Mexico và Canada chỉ trích quan điểm cứng rắn của Mỹ và cảnh báo điều này có thể dẫn đến sự đổ vỡ của NAFTA, thì đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer cho rằng 2 quốc gia thành viên trên “thiếu sự nghiêm túc cần thiết để cân nhắc các điều khoản có thể dẫn tới một thoả thuận mang tính cân bằng hơn”. Theo đó, ông Lighthizer nhấn mạnh Mỹ sẽ chỉ chấp thuận một thoả thuận NAFTA mới trong đó đảm bảo một lợi ích lớn hơn cho Washington.
Bộ trưởng Kinh tế Mexico Ildefonso Guajardo khẳng định, Chính phủ nước này sẵn sàng cùng Mỹ tìm giải pháp cho vấn đề thâm hụt thương mại, tuy nhiên nhấn mạnh điều này phải dựa trên việc mở rộng các hoạt động thông thương, chứ không chỉ đơn thuần tìm cách cắt giảm.
Bên cạnh những bất đồng chưa được giải quyết, tại vòng 5 lần này, 3 bên cũng đã hoàn tất các bàn đàm phán kỹ thuật về lĩnh vực dệt may, lao động, dịch vụ và sở hữu trí tuệ. Ngoài ra, các bàn đàm phán kỹ thuật về viễn thông, thương mại điện tử và mua sắm công cũng đạt tiến bộ nhất định.
Tuy nhiên, trong bối cảnh các bên vẫn chưa thể tìm giải pháp hữu hiệu cho những bất đồng hiện nay, các chuyên gia nhận định sẽ rất khó để 3 nước có thể kết thúc đàm phán NAFTA vào cuối tháng 3/2018, trước thời điểm Mexico tổ chức cuộc bầu cử Tổng thống cũng như Mỹ tiến hành bầu cử Quốc hội giữa nhiệm kỳ. Trước tình hình này, dự kiến 3 nước sẽ tổ chức thêm một vòng đàm phán kỹ thuật vào giữa tháng 12 tại Washington (Mỹ) trước khi bước vào vòng đàm phán chính thức thứ 6 tại Montreal, Canada từ 23 - 28/1/2018.
Những tiến triển thiếu tích cực từ các vòng đàm phán đã một lần nữa làm dấy lên lo ngại về khả năng Tổng thống Donald Trump sẽ rút Mỹ khỏi NAFTA, theo đó, vòng đàm phàn thứ 6 tới được cho sẽ mang tính bước ngoặt và là câu trả lời cho tương lai của Hiệp định thương mại lớn nhất khu vực Bắc Mỹ.
