Vướng ở thủ tục hay kinh phí?

Chưa là di tích bị xuống cấp nghiêm trọng

Theo Đại đức Thích Tâm Kiên: "Từ năm 2002 và đến nay, vào mùa mưa, trong chùa thì bị dột, ngoài sân bị ngập úng". Hình ảnh thường thấy của Đại đức Thích Tâm Kiên khi nói về tình trạng xuống cấp của chùa Một Cột là việc lấy chậu hứng mưa trong nhà thờ Tổ, đội nón mặc áo choàng cho các pho tượng trên nhà thờ Tam Bảo. Và đặc biệt, bức hình chùa Một Cột bị chìm trong biển nước hồi trận lụt lịch sử của Hà Nội năm 2008 cũng được in dấu nhiều lần.

Theo ghi nhận của phóng viên Báo Kinh tế &  Đô thị trong trận mưa vào chiều ngày 5/5, khu nhà thờ Tổ của chùa Diên Hựu xuất hiện một vài điểm dột, mái trước nhà thờ có hiện tượng xô ngói, trên bàn thờ Tổ và bàn thờ Tam Bảo xuất hiện những vũng nước đọng, một vài cột gỗ bị mối mục. Tuy nhiên, sân chùa trong trận mưa lớn đó chưa xảy ra hiện tượng ngập úng. Theo ông Đỗ Viết Bình, Chủ tịch UBND quận Ba Đình, đơn vị trực tiếp quản lý di tích: "Cho đến thời điểm này, các chuyên gia văn hóa vẫn chưa liệt chùa Một Cột vào hạng mục di tích bị xuống cấp nghiêm trọng".

Đại đức Thích Tâm Kiên đang chỉ những điểm xuống cấp của chùa Một Cột (Diên Hựu)/

Khẩn trương hoàn thiện dự án tu bổ

Tuy nhiên, Đại đức Thích Tâm Kiên tỏ ra rất suốt ruột về tình trạng xuống cấp của ngôi chùa đã có lịch sử ngàn năm này. Nên từ tháng 4/2009, nhà chùa đã nhiều lần làm đơn gửi đến các cơ quan chức năng yêu cầu trùng tu lại chùa. Song, sau nhiều lần khảo sát thực tế, các cơ quan không có hồi âm. Chính vì vậy, đến ngày 2/5 vừa qua, Đại đức đã tiếp tục làm đơn bày tỏ rõ ý kiến: "Kể từ hôm nay (tức 2/5), sau 30 ngày nữa không có ý kiến của các cấp chính quyền, nhà chùa đành phải dỡ ngói và hạ giải để đảo ngói toàn bộ Chùa và nhà Mẫu để tạm thời tránh dột nát trong mùa mưa bão sắp tới".

Khi được hỏi, Đại đức có nghĩ rằng nếu tự ý dỡ ngói và hạ giải để đảo ngói là vi phạm Luật Di sản. Đại đức Thích Tâm Kiên cho rằng: "Luật cũng quy định, sau 30 ngày gửi đơn nếu cơ quan chức năng không có động thái gì, nhà chùa được phép hạ giải. Song, điều mong muốn lớn nhất của tôi là sau lá đơn này, ngành văn hóa sẽ nhanh chóng đưa ra phương án trùng tu toàn bộ di tích chứ không phải đơn giản là câu chuyện đảo ngói, chống dột".

Theo ông Đỗ Viết Bình: "Từ năm 2008 đến nay, quận đã tổ chức 4 cuộc hội thảo bàn các phương án để trùng tu, tôn tạo di tích, nhưng do các cuộc hội thảo còn rất nhiều ý kiến tranh luận, bàn cãi nên Ban quản lý dự án chưa đưa ra được phương án trùng tu cụ thể. Từ đó đến nay, chúng tôi liên tục tiến hành thu thập tài liệu, xin ý kiến để hoàn thiện các phương án trùng tu".

Sau lá đơn yêu cầu của Đại đức Thích Tâm Kiên, ngày 6/5, Cục Di sản đã có Công văn số 264/DSVH-DT đề nghị Sở VHTT&DL Hà Nội hướng dẫn các cơ quan chức năng của quận Ba Đình và Đại đức Thích Tâm Kiên khẩn trương hoàn thiện Dự án tu bổ chùa Một Cột đã được quận Ba Đình chuẩn bị sau đó báo cáo UBND TP Hà Nội và Bộ VHTT&DL xem xét quyết định. Ngoài ra, theo dự kiến, Phòng Văn hóa thông tin quận Ba Đình, Ban quản lý dự án trùng tu di tích chùa Một Cột, Ban quản lý di tích danh thắng Hà Nội... sẽ có buổi khảo sát hiện trạng xuống cấp tại di tích chùa Một Cột. Song bao giờ chùa Một Cột được trùng tu sẽ vẫn phải chờ thời gian. Bởi vì, vào khoảng từ ngày 13 - 15/5, UBND quận Ba Đình sẽ tiếp tục tổ chức hội thảo, xin ý kiến và hoàn thiện các phương án trùng tu di tích chùa Một Cột (Diên Hựu). Và nếu trong cuộc hội thảo, UBND quận chưa tìm được ý kiến đồng thuận cao thì vấn đề này sẽ tiếp tục được so bàn. Trước mắt, UBND quận Ba Đình sẽ có phương án chống xuống cấp cho ngôi chùa đã được Tổ chức kỷ lục châu Á xác lập kỷ lục kiến trúc, để không ảnh hưởng đến cảnh quan và giá trị lịch sử của di tích.