“Bến cóc”, xe "trá hình" hoành hành
Trong khi các nhà xe tuyến cố định phải vào bến, chạy theo luồng, tuyến rất nghiêm ngặt thì xe hợp đồng lại tìm cách lách luật, không bị chi phối bởi các điều kiện kinh doanh vận tải và tránh được nhiều loại thuế, phí. Điều này không chỉ gây bất bình đẳng trong hoạt động vận tải mà còn khiến các nhà xe tuyến cố định đối mặt với nhiều khó khăn.
Theo phản ánh của các nhà xe vận tải khách tuyến cố định đang hoạt động tại bến xe khách Thượng Lý (số 52 Sở Dầu, quận Hồng Bàng, TP Hải Phòng), hiện nay xuất hiện một bãi đỗ xe tự phát ngay cạnh bến xe Thượng Lý. Bãi xe trên để biển dịch vụ có nội dung: “Bãi gửi xe ô tô 24/7, Lưu kho, Trung chuyển, Xếp dỡ hàng hóa” và có hàng loạt các xe limousine, xe hợp đồng “trá hình” tuyến cố định từ Hải Phòng đi Quảng Ninh, Hà Nội…đậu đỗ quanh bến xe. Các nhà xe tổ chức cho người đứng dưới lòng đường vẫy, chèo kéo khách gây lộn xộn, ảnh hưởng đến hoạt động vận tải hành khách của các xe tuyến cố định hoạt động trong bến xe. Nhiều lần do tranh giành khách và chỗ đỗ ngoài đường đã xảy ra cãi vã, ẩu đả, đánh nhau gây mất an ninh trật tự.
Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Kim Khí-Bến xe Thượng Lý ông Lưu Thành Đông cho biết, hiện trên địa bàn TP Hải Phòng số lượng các loại xe núp bóng hợp đồng tăng mạnh về quy mô hoạt động lẫn số lượng các phương tiện. Không cần phải vào bến, xin cấp phép chạy tuyến cố định, các doanh nghiệp, nhà xe chỉ cần đăng ký chạy hợp đồng là có thể hoạt động công khai. “Xe hợp đồng "trá hình" tuyến cố định thực ra không khác gì xe dù để lách luật tìm cách bắt khách.
“Với lợi thế phục vụ chất lượng cao, có xe đưa đón tận nhà, thay vì vào bến mua vé đi xe tuyến cố định như trước kia, người dân sẵn sàng chi tiền để lựa chọn hình thức xe hợp đồng. Thấy hoạt động dễ dàng, nhiều xe đăng ký tuyến cố định vào bến đã “nhảy dù” ra bắt khách dọc đường không đúng quy định. Hiện tại, hàng trăm xe đăng ký hoạt động tại bến chỉ có 5 xe tuyến cố định còn hoạt động thường xuyên theo đúng quy định. Trước thực trạng trên, phía công ty đã có đơn gửi Sở GTVT Hải Phòng, Công an TP, Công an quận Hồng Bàng…đề nghị được can thiệp. Đội CSGT số 3, Công an phường Sở Dầu đã nhiều lần giải quyết nhưng vấn nạn trên vẫn tiếp diễn khi vắng bóng lực lượng chức năng. Hoạt động xe hợp đồng đã và sẽ phá vỡ tuyến vận tải theo quy định của Bộ GTVT nếu không được xử lý quyết liệt”, ông Lưu Thành Đông khẳng định.
Chế tài nào đủ sức răn đe?
Theo ghi nhận của PV, trong khi bến truyền thống đìu hiu, "bến cóc" của các hãng xe hợp đồng cạnh đó lại nhộn nhịp, tấp nập. Vào sáng sớm, hàng chục xe dàn hàng ngang “vơ vét” khách trước cửa bến xe Thượng Lý... Chưa dừng lại, loại xe này còn lấn chiếm trái phép lòng đường, hè phố, sử dụng văn phòng đại diện làm nơi tập kết, xếp, dỡ hàng hóa trái quy định tại khu vực xung quanh bến xe. Đặc biệt, dù là xe hợp đồng nhưng không hề có ký kết hợp đồng với hành khách trước. Kết thúc mỗi chuyến đi nha xe đều thu "tiền tươi” và chạy theo khung giờ cố định trong một ngày.
Trước thực trạng trên, Đội CSGT số 3 (Phòng CSGT đường bộ, đường sắt TP Hải Phòng) khẳng định: “Liên quan đến trật tự giao thông trên tuyến, đối với những xe không đậu đỗ đúng quy định, đơn vị sẽ quyết liệt tập trung xử lý các lỗi vi phạm, chấn chỉnh hoạt động vận tải hành khách trên địa bàn để giữ trật tự an toàn giao thông chung. Bên cạnh đó, thực hiện Công văn số 3667/SGTVT-QLVT của Sở GTVT Hải Phòng về việc kiểm tra, xử lý vi phạm trong hoạt động vận tải hành khách tuyến cố định. Nhằm đảm bảo an ninh, trật tự trong hoạt động kinh doanh vận tải hành khách trên địa bàn TP Hải Phòng, Công an TP đã công bố Kế hoạch tăng cường tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm về trật tự an toàn giao thông, bảo đảm an ninh, trật tự trong hoạt động kinh doanh hành khách trên địa bàn TP. Kế hoạch này thực hiện từ ngày 01/11/2022 đến hết ngày 14/12/2022 đối với tất cả các tuyến giao thông đường bộ trên địa bàn TP Hải Phòng".
Không chỉ ở Hải Phòng, xe núp bóng hợp đồng hiện cũng phát triển mạnh tại Hải Dương, Quảng Ninh với chiêu thức, hoạt động tương tự. Điều này dẫn đến tình trạng bến xe khách của các địa phương dù được quy hoạch, đầu tư hàng tỷ đồng về hạ tầng cơ sở, dịch vụ nhưng không được khai thác hết công suất. Ngoài ra, có hàng nghìn xe taxi "ma", xe limousine không đăng kí kinh doanh ngang nhiên lộng hành trên đường phố, tranh giành khách,...khiến các nhà xe kinh doanh chân chính lao đao.
Tình trạng “mất kiểm soát” trật tự vận tải cũng xuất hiện ở hầu hết các địa phương, đặc biệt là các tỉnh thành phát triển mạnh về du lịch. Nguyên nhân bởi sự lách luật của các nhà xe cũng như chế tài xử lý đối với loại hình vận tải này còn nhiều bất cập. Cần có sự phối hợp chung tay của các cơ quan chức năng, của doanh nghiệp và người dân để chấm dứt thực trạng trên.
