Hội nghị do Bộ Công Thương phối hợp với Ủy ban Nhân dân thành phố Cần Thơ tổ chức tại thành phố Cần Thơ vào ngày 27/8.
Theo đánh giá của Vụ Thị trường trong nước - Bộ Công Thương, thời gian qua hoạt động thu mua nông sản của thương nhân nước ngoài diễn ra ở Việt Nam đã góp phần tiêu thụ, giải quyết đầu ra đối với một số hàng hóa là sản phẩm nông nghiệp (nhất là nông sản có sản lượng lớn và thời vụ thu hoạch ngắn), tạo việc làm và thu nhập cho người lao động.
Tuy nhiên, bên cạnh hoạt động thu mua nông sản tích cực, thì không ít trường hợp thương nhân nước ngoài có mặt ở Việt Nam chủ yếu theo hình thức du lịch, đã thu mua nông sản trái pháp luật, phá vỡ các quy hoạch vùng nguyên liệu và công nghiệp chế biến; gây bất ổn thị trường, thất thu thuế, mất ổn định kinh tế thương mại, dẫn đến mất ổn định về an ninh chính trị và trật tự xã hội tại các địa phương.
Từ tháng 5/2011 đến nay, hiện tượng thương nhân nước ngoài vào Việt Nam tiến hành hoạt động thu mua nông sản diễn ra trên diện rộng và có diễn biến theo chiều hướng ngày càng phức tạp. Hoạt động thu mua nông sản trái phép diễn ra ồ ạt, không phân biệt chất lượng, kích cỡ, chuẩn loại; tận thu nông sản trong thời gian ngắn bằng mọi cách gây thiệt hại cho người sản xuất…
Phơi lúa sau thu hoạch tại Thị trấn Tịnh Biên, huyện Tịnh Biên. (Ảnh: Vương Thoại Trung/TTXVN)
Nguyên nhân dẫn đến thực trạng này là do nhu cầu thế giới về hàng nông sản của Việt Nam ngày càng tăng; vì lợi ích riêng nên một bộ phận thương nhân trong nước đã tiếp tay cho các hành vi này thông qua việc không thực hiện các nghĩa vụ được pháp luật quy định. Nhiều nông dân vì lợi ích trước mắt đã bán hàng trực tiếp cho thương nhân nước ngoài và không hề biết là đang vô tình tiếp tay cho những đối tượng này vi phạm các quy định của pháp luật Việt Nam.
Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền phổ biến kiến thức pháp luật về thương nhân nước ngoài hoạt động thu mua nông sản tại Việt Nam chưa đầy đủ, chưa phù hợp với từng đối tượng...
Trước thực trạng trên, nhiều đại biểu trong khu vực Đồng bằng sông Cửu Long đề nghị Bộ Công Thương cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền để người dân, người sản xuất, tiểu thương, thương lái hiểu rõ về quy định của hoạt động thương mại, cân nhắc về tính lợi hại của những hợp đồng mua bán. Đặc biệt, đối với những thương nhân nước ngoài, cần phải phổ biến giúp họ hiểu rõ luật pháp của nước sở tại khi làm ăn, kinh doanh tại Việt Nam.
Ông Võ Văn Quyền cho biết trong thời gian tới, Bộ sẽ tích cực phối hợp với các đơn vị liên quan tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát, kịp thời xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong hoạt động thu mua nông sản của thương nhân nước ngoài tại các địa phương, đặc biệt tại địa bàn trọng điểm; tập trung công tác xây dựng, tuyên truyền, phổ biến pháp luật về hoạt động mua bán hàng hóa của thương nhân nước ngoài tại Việt Nam.
Đồng thời, Bộ sẽ sớm xây dựng và hoàn thiện các văn bản vi phạm pháp luật về quyền xuất khẩu, nhập khẩu của thương nhân nước ngoài không có hiện diện thương mại tại Việt Nam; xây dựng cơ sở dữ liệu về doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, chi nhánh, văn phòng đại diện của thương nhân nước ngoài hoạt động tại Việt Nam để làm cơ sở cho lực lượng chức năng thực hiện công tác quản lý, hậu kiểm sau cấp phép.
Bên cạnh đó, để thúc đẩy việc tiêu thụ nông sản cho nông dân, Bộ Công Thương cũng kiến nghị Ngân hàng Nhà nước hỗ trợ các doanh nghiệp thu mua nông sản trong nước vay vốn với lãi suất thấp và ổn định để các doanh nghiệp trong nước đủ điều kiện cạnh tranh với các doanh nghiệp nước ngoài...
Bộ cũng đề nghị các hiệp hội và cộng đồng doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực nông sản chủ động tìm kiếm thị trường; xây dựng chương trình xúc tiến thương mại phù hợp để xuất khẩu hàng hóa ra các thị trường nước ngoài theo quy định của pháp luật.
