Đại công trường bên dòng suối Son
Chúng tôi trở lại bản Sa Ná sau hơn 5 tháng kể từ khi trận lũ lịch sử xảy ra, cuốn trôi gần như toàn bộ bản nghèo vùng biên. Đường vào bản Sa Ná đã được dọn dẹp, nhưng nhiều đoạn vẫn còn rất ngổn ngang.
Dòng suối Son không còn dữ dội, nhưng những móng nhà trơ trọi vẫn nằm đó, gợi nhớ về ký ức kinh hoàng của trận lũ chưa từng có trong lịch sử. Cách vị trí xảy ra lũ quét khoảng 1km, đại công trường tái định cư cho những hộ dân bản Sa Ná bị thiệt hại đang được tập trung hoàn thiện.
Trong trận lũ lịch sử hồi tháng 8/2019, bản Sa Ná là nơi chịu thiệt hại nặng nề nhất khi có tới 13 người chết và mất tích. 44 ngôi nhà bị sập, đổ hoàn toàn. Ruộng nương và nhiều tài sản cũng bị cuốn trôi theo dòng nước dữ…
Bí thư Đảng ủy xã Na Mèo, ông Lữ Văn Hà cho biết, ngày lũ qua đi UBND huyện Quan Sơn đã chọn vị trí định cư mới cho người dân bản Sa Ná tại khu Poong Ngồ. Khu tái định cư rộng 5,29ha, có vị trí bằng phẳng, rừng xanh bao phủ. Chính quyền địa phương cũng đã xây dựng kè chống sạt lở cục bộ…
Đặc biệt, công tác tái định cư cho các hộ dân bị mất nhà cửa, nằm trong vùng ảnh hưởng của thiên tai phải di dời, được địa phương rốt ráo thực hiện. Chỉ sau hơn 4 tháng, 51 ngôi nhà mới đã được xây dựng, giúp bà con nơi đây an cư đón Tết Canh Tý 2020.
Bên cạnh hạ tầng giao thông, trường mầm non, trường tiểu học, nhà văn hoá và hạ tầng giao thông khu tái định cư cũng đang được đầu tư xây dựng đồng bộ. Dự kiến tháng 3/2020, học sinh bản Sa Ná và thôn bản lân cận sẽ được lên lớp trong những phòng học mới khang trang, rộng đẹp hơn...
Lo sinh kế cho đồng bào miền biên
Sau an cư, chính quyền và người dân bản Sa Ná lại trăn trở với bài toán sinh kế. Trận lũ lịch sử hơn 5 tháng trước đã khiến toàn bộ diện tích canh tác nông nghiệp ven suối Son của 78 hộ dân bị cuốn trôi, đến nay, chỉ còn lại đất đá vương vãi ngổn ngang…
Ông Ngân Văn Piến (ngụ bản Sa Ná) cho biết, trước đây gia đình có 8 sào ruộng nương canh tác lúa, nhưng nay chưa thể khôi phục để sản xuất. Dù mỗi tháng đang được Nhà nước hỗ trợ 15kg gạo/nhân khẩu, nhưng ông Piến cùng đồng bào nghèo ở bản Sa Ná vẫn phải cố gắng tìm kế sinh nhai để ổn định cuộc sống về lâu dài.
Hiện, một bộ phận người dân nơi đây tập trung khai thác luồng, vầu, tre, nứa… trong rừng sâu để bán cho thương lái. Số khác vào rừng sâu để phát nương, làm rẫy, chăn nuôi lợn gà; hoặc lặn lội đi làm công ở nơi xa, cuối tháng mới về thăm gia đình…
Ông Mèo Lữ Văn Hà cho biết thêm, bên cạnh tiếp tục thực hiện đầy đủ, kịp thời các chính sách hỗ trợ của Nhà nước cho đồng bào dân tộc khó khăn bản Sa Ná, địa phương đang tích cực phục hồi diện tích canh tác lúa, rau màu, nuôi trồng thuỷ sản ven suối Son. Thời gian tới, sẽ đẩy mạnh hướng dẫn ký thuật thâm canh lâm nghiệp và khuyến khích bà con khai hoang.
Dù vậy, theo ông Lữ Văn Hà, đời sống sản xuất của cư dân miền biên vẫn rất khó khăn. Do đó, mong muốn Nhà nước có chính sách đặc thù để hỗ trợ bà con bản Sa Ná nói riêng, xã Na Mèo nói chung phát triển kinh tế. Bên cạnh đó, tiếp tục quan tâm, nâng cấp hệ thống giao thông nối từ tỉnh lộ 27 vào bản Sa Ná để đáp ứng nhu cầu đi lại, giao thương cho bản miền biên xa xôi này…
Hy vọng trong Xuân mới
Khi chúng tôi ghé thăm, anh Hà Văn Vân (ngụ bản Sa Ná) đang dọn dẹp nhà cửa để đón Tết Canh Tý 2020. Có lẽ trong suốt quãng đời còn lại, anh Vân sẽ không thể quên được ký ức kinh hoàng của đêm ngày 2, rạng sáng ngày 3/8/2019.
Trận lũ dữ đổ về đột ngột đã khiến bố mẹ, người vợ và hai con yêu dấu của anh Vân ra đi mãi mãi. May mắn khi trong đau thương, mất mát vô bờ, anh Vân không đơn độc…
“Sau trận lũ dữ, các cấp chính quyền, các nhà hảo tâm thường xuyên đến thăm hỏi và hỗ trợ để tôi an cư, ổn định cuộc sống. Sự động viên, khích lệ đó đã giúp tôi vơi đi đau buồn, dù cuộc sống phía trước sẽ vẫn còn rất nhiều khó khăn…” - anh Vân chia sẻ.
Kể từ khi trận lũ lịch sử đi qua, hộ anh Vân và nhiều gia đình bản Sa Ná đã nhận được sự quan tâm kịp thời, đầy đủ của các cấp, chính quyền từ T.Ư đến địa phương, các tổ chức, doanh nghiệp trên cả nước. Đến nay, cuộc sống của các hộ dân bản Sa Ná bị thiệt hại sau thiên tai đã cơ bản ổn định.
Những ngày cuối năm về với bản Sa Ná, chúng tôi cảm nhận được không khí Tết đang về rộn ràng với cộng đồng dân cư nơi đây. Đám trẻ nhỏ quây quần cùng ông bà, bố mẹ gói bánh Chưng. Thanh niên ra trung tâm mua đào, quất về trang hoàng nhà cửa. Các bà, các mẹ tất bật dọn dẹp nhà cửa. Dọc lối đi lên cao dần khu tái định cư mới khang trang, cờ Tổ quốc tung bay rực rỡ trên những nóc nhà nhỏ xinh...
Đám trẻ nhỏ mang nước ra, ríu rít tranh nhau tưới tắm cho hàng cây xanh được trồng trước mỗi dãy nhà trong khu tái định cư mới. Những mầm xanh rồi sẽ đâm chồi nảy lộc; màu của hy vọng sẽ lại bao phủ khu Poong Ngồ. Gác lại những đau thương, một mùa Xuân mới đang về trên bản Sa Ná.
