10 sự kiện quốc tế nổi bật nhất năm 2018

Thế giới đang trải qua những ngày cuối cùng năm 2018. Tổng thống Mỹ Donald Trump đã trở thành nhân vật trung tâm của nhiều sự kiện quốc tế nổi bật trong năm nay.

Năm 2018 được đánh giá là năm của những sự kiện quốc tế có tính chất lịch sử, gây ảnh hưởng tới nhiều mặt của đời sống chính trị thế giới nhiều năm sau này.

 

Hôm 4/3, cựu điệp viên hai mang người Nga Sergei Skripal và con gái ông được phát hiện trong tình trạng bất tỉnh và được kết luận bị đầu độc tại TP Salisbury, Anh.

Phía London cáo buộc Moscow liên quan đến vụ hạ độc hai cha con cựu điệp viên Skripal, và ban hành lệnh bắt giữ hai công dân Nga vì thực hiện vụ đầu độc ông Skripals hồi tháng 9. Tuy nhiên, Điện Kremlin bác bỏ mọi cáo buộc của phía London.

Vụ hạ độc cựu điệp viên Skripal đã khiến quan hệ giữa Nga và Anh cũng như các nước phương Tây leo thang căng thẳng. Với cáo buộc Nga chịu trách nhiệm vụ đầu độc ông Skripal, các nước phương Tây đã trục xuất các nhà ngoại giao Nga và áp đặt các lệnh trừng phạt mới chống Nga. Trong một động thái trả đũa, phía Moscow cũng trục xuất hàng chục nhà ngoại giao các nước phương Tây.

 

Ngày 14/4, quân đội Syria tuyên bố rằng tất cả các lực lượng chống đối chính phủ đã bị buộc rời khỏi khu vực Đông Ghouta, tiếp giáp với thủ đô Damascus, sau cuộc tấn công kéo dài 2 tháng khiến hơn 1.700 người thiệt mạng.

Đó là một chiến thắng lớn trong nỗ lực của chính phủ Syria để tái khẳng định quyền kiểm soát lại khu vực này sau 7 năm nội chiến tại quốc gia Trung Đông.

Cùng ngày, liên quân 3 nước Mỹ-Anh-Pháp đã phóng tổng cộng 105 tên lửa hành trình, tấn công ba cơ sở bị nghi sản xuất, tàng trữ vũ khí hóa học của Syria, sau khi cáo buộc quân đội nước này dùng vũ khí hóa học tấn công dân thường ở TP Douma, Đông Ghouta làm khoảng 70 người chết.

Cuộc tấn công này đã vấp phải sự chống trả quyết liệt của hệ thống phòng không Syria, không gây ra nhiều thiệt hại nặng nào.

Ngay sau đó, Nga và Syria đã lên tiếng chỉ trích cuộc tấn công là vô căn cứ và vi phạm luật quốc tế, gây ảnh hưởng xấu đến toàn bộ trật tự quan hệ quốc tế và kích động thêm làn sóng di cư tại Syria và cả khu vực.

Hôm 8/5, Tổng thống Donald Trump chính thức rút Mỹ khỏi Thỏa thuận hạt nhân Iran, được ký năm 2015 nhằm hạn chế chương trình vũ khí hạt nhân của Iran, để đổi lấy việc nới lỏng các lệnh trừng phạt đối với nước cộng hòa Hồi giáo.

Tổng thống Trump chỉ trích thỏa thuận hạt nhân này không ngăn chặn việc Iran tiếp tục phát triển bom hạt nhân.

Tuy nhiên, các nước còn lại tham gia ký kết Thỏa thuận hạt nhân Iran, gồm Anh, Pháp, Đức, Nga và Trung Quốc - khẳng định Iran đã tuân thủ các cam kết và tuyên bố sẽ tiếp tục duy trì thỏa thuận.

Trong tháng 8, chính quyền Washington đã tái áp đặt vòng 1 các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với Iran. Chính quyền Mỹ cũng khôi phục toàn bộ lệnh trừng phạt chống Tehran từ tháng 11.

 

Ngày 14/ 5, Mỹ chính thức khai trương đại sứ quán mới tại TP Jerusalem, quyết định khiến người Palestine phản đối mạnh mẽ.

Ngay sau khi Mỹ di dời Đại sứ quán tại Israel đến Jerusalem, nhiều cuộc đụng độ nghiêm trọng đã diễn ra tại dải Gaza. Đặc biệt, trong một ngày biểu tình đẫm máu nhất trong nhiều năm tại biên giới giữa Israel và Palestine, khoảng 60 người Palestine đã bị thiệt mạng sau khi đụng độ với lực lượng quân đội Israel.

 

Vào ngày 12/6, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un đã có cuộc gặp gỡ lịch sử tại Khách sạn Capella trên đảo Sentosa, Singapore. Đây là lần đầu tiên một Tổng thống Mỹ tại nhiệm gặp gỡ một nhà lãnh đạo Triều Tiên kể từ sau Chiến tranh Triều Tiên (1950 – 1953).

Sau hội nghị thượng đỉnh, Tổng thống Trump cam kết sẽ đảm bảo an ninh cho Triều Tiên,  trong khi đó Chủ tịch Kim tái khẳng định cam kết kiên định và vững chắc để phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên.

Mỹ và Triều Tiên cam kết thiết lập quan hệ song phương mới thể theo nguyện vọng của nhân dân hai nước vì hòa bình và thịnh vượng. Hai nước sẽ cùng nhau xây dựng một cơ chế hòa bình lâu dài và ổn định trên bán đảo Triều Tiên.

 

Ngày 12/8, thế giới vỡ òa niềm vui khi đội bóng Lợn hoang gồm 12 cầu thủ nhí và huấn luyện viên được đưa ra an toàn sau 18 ngày mắc kẹt trong hang sâu Tham Luang, miền Bắc Thái Lan.

Chiến dịch giải cứu khổng lồ được khởi động với sự tham gia của hơn 1.000 người, gồm quân đội, các lực lượng cứu hộ Thái Lan và hàng trăm tình nguyện viên trên khắp thế giới. Câu chuyện truyền cảm hứng về sức mạnh tinh thần của con người, về tình người này đã được dựng thành phim. 

 

Vào ngày 2/10, nhà báo mang quốc tịch Ả Rập Saudi Jamal Khashoggi đã mất tích sau khi đi vào Lãnh sự quán Ả Rập Saudi tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ để làm thủ tục kết hôn.

Sau 2 tuần phủ nhận, chính phủ Ả Rập Saudi đã phải thừa nhận nhà báo Khashoggi đã bị một nhóm đặc vụ “nổi loạn” sát hại. Sau đó, Riyadh đã cho truy tố 11 người, trong đó 5 nghi phạm có thể lĩnh án tử hình.

Vụ giết hại nhà báo Khashoggi đã dấy lên làn sóng phẫn nộ toàn cầu bởi tính chất man rợ, khiến cho danh tiếng của Thái tử Ả Rập Saudi Mohammad bin Salman  bị tổn hại nghiêm trọng.

Các nước Mỹ, Pháp, Đức đã áp lệnh trừng phạt với những quan chức bị nghi ngờ liên quan đến sự việc. Thượng viện Mỹ mới đây cũng đã thông qua nghị quyết cáo buộc Thái tử ra lệnh giết nhà báo Khashoggi.

 

8. Pháp chấn động vì các cuộc biểu tình “Áo vàng” 

Từ ngày 17/11, làn sóng biểu tình phản đối tăng thuế nhiên liệu do phong trào “ Áo vàng” tổ chức diễn ra liên tục vào ngày cuối tuần ở Pháp đã trở thành cuộc biểu tình hàng loạt tồi tệ nhất ở nước này. Làn sóng biểu tình biến thành bạo động làm gần 10 người chết, 500 người bị thương, hàng ngàn người bị bắt, gây thiệt hại kinh tế hàng tỷ euro.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron buộc phải nhượng bộ, tuyên bố năm 2019 ngừng tăng thuế nhiên liệu, dù trước đó ông tuyên bố không cúi đầu trước “chính trị đường phố”. Ngày 10/12, Tổng thống Trump công bố các biện pháp khác, bao gồm việc tăng mức lương tối thiểu,nhằm chấm dứt lànn sóng biểu tình “Áo vàng”.

Tôn chỉ của phong trào “Áo vàng” đã không còn giới hạn ở đấu tranh giảm thuế xăng dầu, mà đã mở rộng sang nhiều lĩnh vực khác trong xã hội.

 

Ngày 19/11, ông Carlos Ghosn - người đứng đầu liên minh ô tô khổng lồ Nissan-Renault-Mitsubishi, bị các công tố viên Nhật Bản bắt giữ với cáo buộc vi phạm Luật Quản lý sàn giao dịch và công cụ tài chính của nước này, thao túng các hồ sơ tài chính và báo cáo không đầy đủ thu nhập của bản thân.

Ban lãnh đạo Tập đoàn Nissan sau đó đã quyết định bãi nhiệm ông Ghosn mặc dù ông này tiếp tục là thành viên trong Hội đồng quản trị của Nissan. Cho đến nay, cựu Chủ tịch Nissan bác bỏ những cáo buộc khai man thu nhập cá nhân. Ngày 10/12, nhà chức trách Nhật Bản đã phát lệnh bắt giữ mới đối với ông Ghosn - một trong những nhân vật có tầm ảnh hưởng nhất trong ngành công nghiệp ô tô Nhật Bản.

 

Ngày 25/11, tại Hội nghị thượng đỉnh Liên minh châu Âu (EU) ở Brussels (Bỉ), 27 nước thành viên EU đã thông qua các điều khoản của thỏa thuận Brexit với Anh (Anh rời khỏi EU).

Thủ tướng Theresa May đã kêu gọi người dân Anh ủng hộ thỏa thuận này trong bối cảnh Anh dự kiến sẽ rời EU vào ngày 29/3/2019.  Tuy nhiên, hôm 10/12, Thủ tướng May đã hoãn cuộc bỏ phiếu về dự thảo Brexit mới tại Quốc hội Anh do lo ngại nhiều nghị sĩ vẫn phản đối.