Theo Bộ trưởng Bộ giao thông vận tải Indonesia Budi Karya Sumadi, ASEAN-EU CATA là thỏa thuận liên khối đầu tiên trên thế giới trong lĩnh vực vận tải hàng không. Các cuộc đàm phán về hiệp định được tái khởi động vào năm 2016 và kết thúc ngày 2/6/2021. Hiện thỏa thuận đang đợi các cơ quan chức năng của các nước thành viên EU và ASEAN phê chuẩn.
Hiệp định được kỳ vọng sẽ mở ra cơ hội lớn hơn cho các hãng hàng không của ASEAN và EU trong việc khai thác các dịch vụ hành khách và hàng hóa giữa hai bên và cả ngoài khu vực, đặc biệt là tăng cường khôi phục kết nối hàng không giữa hai khu vực sau đại dịch Covid-19, đồng thời cung cấp nhiều điểm đến hơn, tần suất bay nhiều hơn và nhiều lựa chọn đi lại hơn giữa Đông Nam Á và châu Âu.
ASEAN-EU CATA có thể thay thế cho hơn 140 thỏa thuận dịch vụ hàng không song phương. Hiệp định cũng cung cấp một nền tảng mới với các quy tắc được thống nhất, tạo thuận lợi cho dịch vụ hàng không và giảm bớt rào cản thương mại.
Theo đó, các hãng hàng không của ASEAN và EU sẽ có thể bay với số lượng dịch vụ không giới hạn giữa cả hai khu vực. Ngoài ra, các hãng hàng không của mỗi quốc gia trong một khối sẽ có thể bay tối đa 14 dịch vụ hành khách hàng tuần và dịch vụ hàng hóa không giới hạn đến từng quốc gia thuộc khối kia.
Cũng theo Hiệp định, tất cả các hãng hàng không của EU có thể khai thác các chuyến bay thẳng từ bất kỳ sân bay nào trong EU, đến tất cả các sân bay ở các quốc gia ASEAN và ngược lại đối với các hãng hàng không ASEAN. Điều này sẽ giúp các hãng hàng không EU và ASEAN cạnh tranh với các đối thủ đang nhắm đến thị trường đầy tiềm năng này.
Cao ủy Giao thông vận tải châu Âu bà Adina Vlean đánh giá, việc ký kết ASEAN-EU CATA đưa quan hệ đối tác ASEAN - EU trong lĩnh vực hàng không lên một tầm cao mới. Ông Ang Yuit- Phó chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp vừa và nhỏ Singapore - nhận định: "Những gì chúng tôi mong đợi là sẽ có sự tham gia nhiều hơn của các hãng hàng không, giúp việc đi lại giữa ASEAN và EU thuận lợi và hợp lý hơn, giá thành thấp hơn. Khi có nhiều hãng hàng không giá rẻ tham gia vào thị trường, sẽ gia tăng hành khách sử dụng và điều này cũng có lợi cho các doanh nghiệp".
Tổng thư ký ASEAN Dato Lim Jock Hoi lưu ý, năm nay đánh dấu kỷ niệm 45 năm Quan hệ Đối thoại ASEAN - EU. Để kỷ niệm dấu mốc quan trọng này, ASEAN và EU đã ký kết thỏa thuận vận tải hàng giữa các khu vực đầu tiên trên thế giới, thiết lập một cột mốc quan trọng trong lịch sử hàng không thế giới.
Sự hợp tác sâu rộng hơn này được xây dựng dựa trên các sáng kiến hiện có như Chương trình hỗ trợ hội nhập khu vực ASEAN tăng cường từ chương trình EU (ARISE Plus) về hỗ trợ kỹ thuật và nâng cao năng lực, hợp tác EU - Đông Nam Á về giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu từ hàng không dân dụng: Bù đắp và giảm thiểu carbon chương trình hàng không quốc tế (EU-SEA CCCA CORSIA), hỗ trợ thực hiện CORSIA, và dự án đối tác hàng không EU - Đông Nam Á (EU-SEA APP).
