Tại văn bản này, Bộ Tài chính cho rằng, nhu cầu đề xuất vốn của dự án khoảng 230.000 tỷ đồng trong đó vốn ngân sách Nhà nước lên tới 93.000 tỷ đồng trong giai đoạn 2017 - 2020 là rất lớn so kế hoạch đầu tư công trung hạn đang được xây dựng.
Cụ thể, theo đề xuất của Bộ GTVT, khoản ngân sách 93.000 tỷ đồng trên có thể lấy từ vốn trái phiếu Chính phủ, vốn vay ưu đãi nước ngoài. Tuy nhiên, lãnh đạo Bộ Tài chính khẳng định, theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, kể từ năm 2017, Chính phủ sẽ tạm ngừng phê duyệt chủ trương cấp bảo lãnh cho các dự án mới. Trong khi ấy, khung dự kiến tài chính ngân sách đã được xây dựng với các yếu tố đã rất sát mức trần nên việc huy động thêm các nguồn lực như trái phiếu Chính phủ, ODA, vay ưu đãi,… là không khả thi. Liên quan đến đề xuất tăng hạn mức tín dụng và hình thành gói tín dụng riêng, lãnh đạo Bộ Tài chính khẳng định, điều này không phù hợp với Luật các tổ chức tín dụng, Luật Ngân hàng Nhà nước.
Cụ thể, tại văn bản này, lãnh đạo Bộ Tài chính cho rằng, ngoài ra, các ngân hàng thương mại cho vay theo cơ chế thị trường, được chủ động lựa chọn dự án có hiệu quả tài chính để cho vay, Chính phủ không nên can thiệp vào quyết định cho vay vốn của các ngân hàng thương mại để đảm bảo hiệu quả cho vay.
Trong khi đó, đề cập đến những cơ chế đặc thù cho nhà đầu tư được Bộ GTVT đề xuất trong đó có bảo lãnh doanh thu tối thiểu, lãnh đạo ngành tài chính cho rằng, việc này sẽ chuyển hầu hết rủi ro thương mại tài chính của dự án cho phía Chính phủ. Vì vậy, lãnh đạo Bộ Tài chính kiến nghị không quy định một chính sách bảo lãnh chung, riêng bảo lãnh vốn phải thực hiện theo đúng quy định của pháp luật quản lý nợ công và xem xét từng trường hợp cụ thể, đảm bảo an toàn nợ công.
Ngoài ra, với cơ chế đặc thù về lợi nhuận của nhà đầu tư, Bộ Tài chính cho rằng, về nguyên tắc, đây là yếu tố do thị trường quyết định. Do vậy, việc Bộ GTVT kiến nghị áp dụng mức lợi nhuận trên phần vốn của nhà đầu tư là 14%/năm cho nhà đầu tư nước ngoài bị đánh giá là “không hợp lý.”
Cụ thể, đại diện Bộ Tài chính cho rằng, mức lợi nhuận trên cao hơn nhiều so với tổng chi phí vay của khoản vay có bảo lãnh Chính phủ hiện tại, cao hơn mức lợi nhuận của nhà đầu tư trong nước.
Liên quan tới đề xuất địa phương phải bồi thường cho nhà đầu tư nếu không thực hiện giải phóng theo tiến độ dự án. Lãnh đạo Bộ Tài chính nhận định, quy định hiện tại có nhắc tới nguyên tắc bồi thường chậm do trách nhiệm của cơ quan Nhà nước, của đối tượng bị thu hồi đất. Tuy nhiên, quy định hiện tại không đề cập tới trách nhiệm bồi thường của UBND cấp tỉnh cho nhà đầu tư trong trường hợp này.
Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng cho rằng, việc ứng vốn ngân sách Nhà nước năm 2017 để triển khai GPMB hiện cũng chưa có cơ sở. Dự án được xem xét ứng trước vốn cần thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Trong khi ấy, hiện nay, dự án cao tốc Bắc - Nam được Bộ GTVT đề xuất chưa được cơ quan chức năng chấp thuận vào kế hoạch đầu tư trung hạn giai đoạn 2016 - 2020.
