Khó khăn là thế nhưng tình trạng ô nhiễm môi trường ở nhiều lĩnh vực trên địa bàn TP đang ở mức báo động nên không thể chùn lòng.
Thấm thoát đã 3 mùa - Cuộc thi qua đi và hiệu ứng lan tỏa hành động bảo vệ môi trường TP đã nâng lên rõ rệt. Tổng số lượng bài dự thi lần thứ III - năm 2023 đã lên tới 2.360 bài - tức gấp gần 5 lần so với năm 2022 (525 bài) và gấp gần 8 lần so với năm đầu tiên – 2020 (299 bài). Đáng nói, hiệu quả của Cuộc thi sau 2 lần tổ chức đã được UBND TP nâng cấp lên thành Chương trình truyền thông về bảo vệ môi trường trên địa bàn TP Hà Nội, ở đó Cuộc thi viết vẫn đóng vai trò cốt lõi.
Bước khởi đầu gian nan
Như chúng ta đã biết, quá trình đô thị hóa và mở rộng địa giới hành chính, Thủ đô Hà Nội đã trở thành một trong 17 đô thị lớn nhất thế giới và đang phải hứng chịu những tác động tiêu cực do biến đổi khí hậu gây ra với tần suất các hiện tượng thời tiết cực đoan có xu hướng ngày càng tăng, nắng nóng kéo dài, rét đậm, rét hại, ô nhiễm không khí, ô nhiễm tiếng ồn, sông hồ... Trong khi đó, năm 2020, chúng ta lại phải chịu hậu quả nặng nề bởi đại dịch Covid-19. Đó không chỉ là tổn thất về kinh tế mà còn cả về môi trường. Đứng trước những mối nguy về ô nhiễm môi trường, với trách nhiệm là cơ quan ngôn luận của UBND TP Hà Nội, Ban Biên tập Báo Kinh tế & Đô thị đã không ngại khó đề xuất với lãnh đạo TP, tổ chức Cuộc thi viết về bảo vệ môi trường nhằm kêu gọi sự chung tay cũng như lan tỏa hành động bảo vệ môi trường Thủ đô. Và thật vui mừng, đề xuất này đã được chấp nhận bằng Kế hoạch 148/KH-UBND ngày 21/7/2020 của UBND TP Hà Nội.
Phát động Cuộc thi lần đầu tiên vào ngày cuối tháng 9/2020, khi dịch Covid-19 vừa tạm lắng, với 3 ngày chuẩn bị, từ viết thể lệ cuộc thi đến lên kịch bản MC, khách mời, thiết kế nhận diện,… Thế nhưng với sự chỉ đạo quyết liệt đầy tâm huyết của Ban Biên tập Báo, sự vào cuộc team Ban Thư ký Cuộc thi, “phát súng” đầu tiên ấy đã chạm được vào lòng trắc ẩn về trách nhiệm xã hội trong bảo vệ môi trường TP với không ít cây bút chuyên và không chuyên, chuyên gia về môi trường và cả không ít đơn vị , DN,… trên địa bàn TP và cả nước.
Các cụ có câu “vạn sự khởi đầu nan” quả không sai. Cuộc thi lần thứ nhất không thể tổ chức tổng kết và trao giải trực tiếp bởi sự hoành hành của đại dịch. Những đau thương mất mát cả người và của là không có gì đong đếm nhưng hậu quả về môi trường mà đại dịch gây ra cũng không hề nhỏ. Những Chứng nhận giải vì thế phải chuyển phát nhanh nhưng có lẽ không ai không khỏi tự hào, bởi vì xứng đáng mà vì bản lĩnh, trách nhiệm với môi trường Thủ đô trong đại dịch.
Còn nhớ, sau 7 tháng phát động (từ 25/9/2020 - 23/4/2021), Cuộc thi viết về bảo vệ môi trường trên địa bàn TP Hà Nội lần thứ nhất đã có 230 tác giả với 299 tác phẩm của cơ quan báo chí T.Ư và Hà Nội, cộng tác viên và thí sinh tự do tham dự. Điều thú vị là Cuộc thi đã thu hút được sự quan tâm của những tác giả ở xa Hà Nội hàng trăm cây số, ví như chị Lê Thị Thu Thanh (Triệu Phong, Quảng Trị) với 04 tác phẩm dự thi, viết về những ấn tượng môi trường Hà Nội và bày tỏ mong muốn Thủ đô thân yêu sẽ ngày một xanh - sạch - đẹp. Hay như “tác phẩm” được xem là “đặc biệt” gửi tới Cuộc thi từ tác giả Phùng Thị Thanh Ngà, nhân viên Y tế Trung tâm Điều dưỡng người có công số 3 Hà Nội. Mặc dù thể lệ Cuộc thi cũng đã nêu rõ, đây là cuộc thi viết về công tác bảo vệ môi trường trên địa bàn TP, thế nhưng chị Phùng Thị Thanh Ngà lại không gửi bài viết của mình mà lại tập hợp nhiều bài báo viết về môi trường Thủ đô được chị sưu tầm, trình bày theo chủ đề một cách dễ hiểu và bắt mắt, dán lại đóng thành quyển. Tác phẩm “độc nhất, vô nhị” của chị Thanh Ngà như muốn gửi gắm một thông điệp đến cuộc thi: hãy chung tay bảo vệ môi trường để cải thiện điều kiện sống của chính chúng ta bằng nhiều cách có thể.
Với sự thành công của Cuộc thi viết lần thứ nhất là đã lan tỏa tinh thần, nhận thức về bảo vệ môi trường Thủ đô, Cuộc thi lần thứ hai cũng đã thu được kết quả không ngờ, với 525 bài dự thi từ 317 đơn vị và cá nhân, trong đó có 19 loạt bài và 506 tác phẩm đơn lẻ. Một “tác phẩm” khá đặc biệt tham dự Cuộc thi lần này, mà Ban Thư ký Cuộc thi nhận được, đó là bài dự thi: “Hãy là người công dân văn minh: Vì một Hà Nội xanh – sạch- đẹp” của chị Phạm Thị Hòa (Tổ môi trường 6, Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Hà Nội, chi nhánh Hai Bà Trưng) dày đến 171 trang, chia sẻ dưới dạng bài viết và hình ảnh thực tế trong thời gian dài về công việc hằng ngày của từng công nhân trong tổ vệ sinh mà chị đang công tác ( địa bàn phường Quỳnh Lôi). Cùng đó, chị cũng chỉ ra những tồn tại cần khắc phục; những giải pháp, những việc mà cán bộ và Nhân dân phường Quỳnh Lôi đang làm để bảo vệ môi trường. Tác phẩm dài nên không thể đăng báo nhưng “Hãy là người công dân văn minh: vì một Hà Nội xanh – sạch- đẹp” thực sự là cuốn tư liệu quý để có thể khai thác trong công tác truyền thông về bảo vệ môi trường trên địa bàn TP Hà Nội một cách hiệu quả.
Hiệu quả lan tỏa về bảo vệ môi trường
Với thành công của 2 lần tổ chức Cuộc thi viết về bảo vệ môi trường TP Hà Nội, nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác bảo vệ môi trường trong tình hình mới, Báo Kinh tế & Đô thị đã kiến nghị TP Hà Nội nâng cấp cuộc thi thành “Chương trình truyền thông về Bảo vệ môi trường trên địa bàn TP”. Rất mừng, kiến nghị này đã được lãnh đạo TP chấp thuận bằng Kế hoạch số 65/KH-UBND ngày 2/3/2023.
Đáng nói, mặc dù nâng cấp lên thành chương trình truyền thông nhưng cuộc thi viết về “Bảo vệ môi trường trên địa bàn TP Hà Nội lần thứ III - năm 2023” vẫn là sự kiện cốt lõi của Chương trình. Mặc dù thời gian triển khai cuộc thi khá gấp rút, tính từ phát động cuộc thi đến khi kết thúc nhận bài dự thi trong vòng 5 tháng, song năm 2023, cuộc thi đã nhận được sự quan tâm, tham gia của đông đảo độc giả cả nước, đặc biệt là những người đang sinh sống, học tập và công tác trên địa bàn Hà Nội. Tổng số lượng bài dự thi năm 2023 đã tăng vọt lên 2.360 bài - tức gấp gần 5 lần so với năm 2022 (525 bài) và gấp gần 8 lần so với năm đầu tiên – 2020 (299 bài).
Đặc biệt, ở lần thứ ba này, có không ít tác phẩm dự thi của các phóng viên, nhà báo, chuyên gia… đã chạm trúng vấn đề trong cải thiện môi trường của Hà Nội, được thể hiện với nhiều thể loại khác nhau, nhưng phần lớn thể hiện rõ nét phong cách báo chí hiện đại – báo chí thời công nghệ số, như: Longform, eMagazine, Multimedia, Megastory,... Một trong những thành công đáng ghi nhận của cuộc thi lần này, đó là bên cạnh những tác giả gạo cội là những chuyên gia, phóng viên, nhà báo, đã có hàng nghìn bài dự thi của cán bộ, giáo viên, học sinh 82 trường trên địa bàn Thủ đô như một cách nâng cao nhận thức và lan tỏa hành động đẹp vì môi trường.
Chia sẻ về Chương trình truyền thông về bảo vệ môi trường trên địa bàn TP Hà Nội, PGS.TS Nguyễn Thành Lợi - Trưởng ban Tổ chức, Tổng Biên tập Báo Kinh tế & Đô thị không khỏi xúc động: “Cùng với việc tổ chức các hoạt động sự kiện truyền thông, Cuộc thi viết về Bảo vệ môi trường trên địa bàn TP Hà Nội đã nhận được sự quan tâm, ủng hộ, tham gia của độc giả cả nước, đặc biệt là những người đang sinh sống và công tác trên địa bàn Thủ đô. Cuộc thi viết đã từng bước bồi đắp xây dựng văn hóa bảo vệ môi trường, lai hình thành thói quen, nét đẹp văn hóa bảo vệ môi trường, nâng cao ý thức trách nhiệm của toàn xã hội vì một tương lai bền vững”.
