Theo báo cáo của Tổng cục Hải quan, trong thời gian gần đây, tình hình gian lận thương mại, buôn bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy diễn ra phức tạp, với nhiều thủ đoạn tinh vi, ở cả tuyến hàng không và đường bộ.
Đối với tuyến đường bộ, các đối tượng lợi dụng việc đưa hàng hóa quá cảnh từ khu vực cảng biển, sân bay gửi kho ngoại quan, sau đó làm thủ tục xuất đi Campuchia hay qua nước thứ 3, rồi dùng mọi thủ thuật quay vòng, cắt chì đánh tráo hàng để đưa hàng vào nội địa tiêu thụ. Cùng với đó, các đối tượng thường lợi dụng việc miễn kiểm tra thực tế hàng hóa để buôn lậu, gian lận thương mại…
Đối với tuyến hàng không, chuyển phát nhanh, các đối tượng thực hiện, chia nhỏ hàng hóa, gửi theo đường quà biếu, quà tặng gửi chuyển phát nhanh, khai báo trị giá hàng hóa thấp để vận chuyển hàng hóa nhập khẩu có điều kiện, hàng hóa có trị giá cao vào thị trường Việt Nam.
Khi bị phát hiện thì các đối tượng từ chối nhận hàng, yêu cầu hoàn trả hàng cho người gửi, vì vậy gây khó khăn cho công tác điều tra, xử lý. Việc vận chuyển hàng cấm, hàng quản lý theo công ước quốc tế tiếp tục diễn ra với nhiều hình thức, thủ đoạn tiếp diễn.
Có thể điểm tên một số vụ điển hình gần đây như: Ngày 28/7/2022, Hải quan TP Hồ Chí Minh xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty TNHH Quế Thành - MST: 0311475084; địa chỉ tại quận 6, TP Hồ Chí Minh về hành vi “nhập khẩu hàng khai báo sai mã số hàng hóa dẫn đến thiếu số thuế phải nộp mà cơ quan hải quan phát hiện trong khi kiểm tra, thanh tra đối với hàng hóa đã thông quan” của 4 tờ khai hải quan. Trị giá hàng vi phạm là 3.931.083.382 đồng. Tổng số tiền thuế khai thiếu: 663.106.762 đồng.
Tính từ 16/7 - 15/8/2022, toàn ngành hải quan đã chủ trì, phối hợp, phát hiện, bắt giữ, tổng số 1.324 vụ việc vi phạm, trị giá hàng hóa vi phạm ước tính hơn 175,334 tỷ đồng. Số thu ngân sách đạt 11,670 tỷ đồng, cơ quan hải quan khởi tố 5 vụ, chuyển cơ quan khác kiến nghị khởi tố 14.
Lũy kế từ đầu năm đến ngày 15/8/2022, toàn ngành hải quan đã chủ trì, phối hợp, phát hiện, bắt giữ, tổng số 10.700 vụ việc vi phạm, trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 4.168 tỷ đồng; số thu NSNN đạt 241,240 tỷ đồng, hải quan khởi tố 31 vụ, chuyển cơ quan khác kiến nghị khởi tố 83 vụ.
Nhằm chủ động thu thập thông tin, nắm bắt tình hình thực tế tại địa bàn, kịp thời chỉ đạo điều hành, quản lý nhà nước về hải quan, Tổng cục Hải quan đã tăng cường chỉ đạo, cảnh báo, kiểm tra hướng dẫn nghiệp vụ đối với lực lượng chống buôn lậu trong toàn ngành, cụ thể: Ban hành Quyết định số 1766/QĐ-TCHQ ngày 11/8/2022 ban hành sổ tay nghiệp vụ kiểm soát ma túy; Công văn số 2964/TCHQ-ĐTCBL ngày 20/7/2022 tăng cường công tác phòng, chống ma túy của lực lượng hải quan; Xây dựng và ban hành quy định quản lý, huấn luyện và sử dụng chó nghiệp vụ thay thế các văn bản hiện hành không còn phù hợp.
Để nâng cao hiệu quả công tác phối hợp, Tổng cục Hải quan triển khai xây dựng Quy chế phối hợp giữa Tổng cục Hải quan và Cơ quan Thanh tra Giám sát ngân hàng - Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; xây dựng Quy chế phối hợp giữa lực lượng công an và hải quan trong đấu tranh phòng, chống tội phạm về ma túy.
