Còn lợi ích nhóm, khó xử lý nạn phân bón giả

Tình trạng sản xuất, kinh doanh phân bón giả, kém chất lượng không những ảnh hưởng đến uy tín của các DN làm ăn chân chính, làm méo mó thị trường mà nghiêm trọng hơn còn phá hoại ngành trồng trọt, ảnh hưởng đến chất lượng nông sản, hạ thấp uy tín của nông sản Việt Nam khi đi ra thị trường nước ngoài. Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Phân bón Việt Nam Nguyễn Hạc Thúy khẳng định, điểm tồn tại lớn nhất hiện nay là có lợi ích nhóm trong quản lý phân bón. “Nếu vi phạm về sản xuất, kinh doanh phân bón giả mà chỉ bị phạt hành chính thì sẽ làm hỏng ngành phân bón Việt Nam, mà cần phải xử lý thật nghiêm và quy rõ trách nhiệm” - ông Thúy chia sẻ.

Trong khi đó, Phó Chánh văn phòng Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia Hồ Quang Thái thẳng thắn chỉ ra, Nghị định 202/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý phân bón có hiệu lực từ 1/2/2014, nhưng đến thời điểm này, Bộ Công Thương cũng chưa có văn bản chính thức về các chất chính trong phân bón. Điều này dẫn đến mỗi cơ quan có cách hiểu và giải thích khác nhau, gây khó khăn trong công tác thanh tra, kiểm tra, làm hạn chế hiệu quả thi hành công vụ của các lực lượng chức năng. Không những thế, DN thường lợi dụng kẽ hở trong quy định của pháp luật về tổng chất dinh dưỡng để sản xuất phân bón giả, kém chất lượng. Bởi vậy, tình trạng phân bón giả, kém chất lượng, không rõ nguồn gốc diễn ra thường xuyên trong nhiều năm qua gây nguy cơ ô nhiễm môi trường trường và thiệt hại lớn cho sản xuất.

Nhiều DN cho rằng, cần phải siết chặt quản lý thị trường phân bón bằng cách dẹp bớt các đơn vị sản xuất, kinh doanh mặt hàng này. Trên thực tế, hàm lượng chất dinh dưỡng trong các sản phẩm phân bón nhái rất ít. Các DN làm nhái còn nhập nhèm trong công bố hàm lượng, mẫu mã bao bì, lừa bịp người dân và cơ quan quản lý. Phó Tổng giám đốc Công ty CP Supe Phốt phát hóa chất Lâm Thao Vũ Xuân Hồng bày tỏ quan điểm, trên thực tế cộng đồng DN không lo về nạn phân bón giả vì chúng ta đã có cơ chế, chế tài xử lý vấn nạn này. Điều lo ngại hơn là thực trạng phân bón nhái và kém chất lượng. “Hiện chúng ta chưa có quy chuẩn để xác định phân bón nhái, kém chất lượng nhưng những đơn vị sản xuất này vẫn được cấp phép, có chứng nhận hợp chuẩn, hợp quy và người dân không thể phân biệt đâu là hàng thật, đâu là hàng nhái” – ông Hồng cho hay.

Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia kiến nghị nên bổ sung lại Nghị định 202/NĐ-CP vì còn có nhiều điểm bất cập. Cùng với đó, các bộ, ngành, đặc biệt là Bộ NN&PTNT phải chủ trì, phối hợp với Bộ KH&CN ban hành bộ quy chuẩn về phân bón Việt Nam, đồng thời quy định rõ các lần giám định cần thiết. Ngoài ra, phải nâng cao đạo đức nghề nghiệp với cán bộ tại tất cả các cơ quan quản lý Nhà nước liên quan đến hoạt động cấp phép cho sản xuất phân bón. Theo đó, cán bộ phải kiểm tra, thẩm định, xác minh chính xác các điều kiện của DN cần có mới được cấp phép. Đối với các trung tâm kiểm nghiệm chất lượng phân bón, cần được trang bị máy móc hiện đại theo quy chuẩn Nhà nước ban hành để đảm bảo phục vụ tốt hoạt động. Đặc biệt, tăng cường thanh, kiểm tra các cơ sở sản xuất, kinh doanh phân bón để kịp thời phát hiện những hành vi kinh doanh sai trái của DN.