Thông tin từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, ngành nông nghiệp Việt Nam đóng góp khoảng 30% tổng lượng phát thải khí nhà kính toàn quốc. Tại tỉnh Đắk Nông, việc canh tác ngành nông nghiệp nói chung và cây hồ tiêu nói riêng cũng đang chịu ảnh hưởng trực tiếp từ biến đổi khí hậu, đồng thời cũng gây phát thải khí nhà kính, làm gia tăng sự nóng lên toàn cầu.
Để canh tác cây hồ tiêu nói riêng bền vững và giảm phát thải khí nhà kính, trong những năm qua, ngành nông nghiệp tỉnh Đắk Nông khuyến khích người dân thực hiện quản lý vườn hồ tiêu cân đối dinh dưỡng, bón phân hợp lý, quản lý cây che bóng, lưu giữ nước, tưới nước tiết kiệm hợp lí và áp dụng các biện pháp kỹ thuật canh tác hồ tiêu bền vững. Theo đó, người trồng hồ tiêu tăng cường sử dụng phân ủ hoai từ phụ phẩm nông nghiệp, sinh khối nông nghiệp để tăng cacbon đất, sử dụng phân bón chứa Nitơ dễ hấp thụ. Ngoài ra, thay vì rải phân lên mặt đất, người nông dân bón phân bằng cách chôn lấp để giảm thất thoát, giảm phát thải khí nhà kính.
Ở tỉnh Đắk Nông hiện nay, không khó để bắt gặp các vườn hồ tiêu được trồng lâu năm nhưng vẫn xanh tốt và cho năng suất cao. Điểm chung là các vườn tiêu này đều được chăm sóc theo quy trình hữu cơ, an toàn sinh học.
Gia đình ông Nguyễn Văn Minh ở thôn 1, xã Trường Xuân, huyện Đắk Song có 2 ha trồng hồ tiêu áp dụng kỹ thuật trồng theo hướng hữu cơ. Ông Minh cho biết, xác định việc lạm dụng phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật không đúng cách sẽ làm cho cây hồ tiêu phát triển không bền vững nên ông chọn chăm sóc cây theo hướng hữu cơ bằng việc sử dụng phân chuồng là chính và trồng bằng trụ sống và xen canh với các loại cây trồng khác. Điều này không chỉ giúp vườn hồ tiêu của ông phát triển xanh tốt mà còn góp phần bảo vệ môi trường, giảm phát thải khí nhà kính.
Ông Nguyễn Văn Minh cho biết, với 1.400 trụ tiêu kinh doanh, trung bình mỗi năm cho năng suất đạt khoảng 7 tấn, giá bán được các đơn vị thu mua cao hơn 25% so với giá của thị trường đã giúp cho gia đình ông có nguồn thu nhập ổn định từ cây hồ tiêu.
Hiện cây hồ tiêu là mặt hàng có giá trị kinh tế cao nên người trồng tiêu trong khu vực Tây Nguyên nói chung và tỉnh Đắk Nông nói riêng rất phấn khởi và yên tâm đầu tư phát triển loại cây này. Tuy nhiên, làm thế nào để nâng cao năng suất, hạn chế sâu bệnh và hướng đến sản phẩm tiêu đạt chất lượng là vấn đề bà con hết sức quan tâm.
Để hỗ trợ người dân, ngành nông nghiệp Đắk Nông đã triển khai nhiều hoạt động như xây dựng các mô hình canh tác bền vững, tổ chức tập huấn và tuyên truyền để nâng cao nhận thức về giảm phát thải khí nhà kính.
Một điển hình hợp tác thành công là Hợp tác xã (HTX) Dịch vụ Nông nghiệp Đoàn Kết tại xã Nam Bình, huyện Đắk Song, với 24 thành viên canh tác 50 ha hồ tiêu hữu cơ. HTX áp dụng các kỹ thuật như sử dụng trụ cây sống, trồng xen canh, tưới tiết kiệm để giữ độ ẩm, giảm xói mòn và tích lũy carbon trong đất. Nhờ sản xuất hữu cơ, giá tiêu của các thành viên cao hơn thị trường khoảng 35%.
Bên cạnh đó, Công ty TNHH Chế biến Gia vị Nedspice Việt Nam đã hợp tác với hơn 1.500 hộ dân tại Đắk Nông để sản xuất hồ tiêu đạt tiêu chuẩn bền vững. Mục tiêu đến giai đoạn 2025-2030 là tăng quy mô liên kết lên khoảng 2.000 hộ, với sản lượng thu mua đạt 5.000 tấn, góp phần nâng cao thu nhập và đảm bảo bền vững cho người trồng tiêu.
Theo số liệu của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đắk Nông, toàn tỉnh hiện có gần 34.000 ha hồ tiêu, năng suất trung bình đạt 2,37 tấn/ha. Tổng sản lượng hồ tiêu hàng năm đạt trên 70.000 tấn. Đặc biệt, Đắk Nông đã phát triển được hơn 601 ha hồ tiêu đạt chứng nhận hữu cơ; hơn 322 ha áp dụng quy trình GAP, các tiêu chuẩn khác như Flo, Rainfores,… là 2.220 ha.
Hồ tiêu được tỉnh Ðắk Nông xác định là một trong bốn sản phẩm chủ lực cấp tỉnh và có vị trí quan trọng trong cơ cấu cây trồng của tỉnh với diện tích trồng đứng thứ 2 sau cây cà phê.
Trong thời gian tới, ngành nông nghiệp tỉnh Đắk Nông sẽ tập trung sản xuất bền vững và nâng cao chất lượng, phát triển liên kết chuỗi giá trị, ưu tiên phát triển sản xuất hồ tiêu theo hướng sinh học, sản xuất hữu cơ, thích ứng biến đổi khí hậu và giảm phát thải khí nhà kính.
