4 nhóm lĩnh vực với 14 chính sách
Trình bày Tờ trình Dự thảo Nghị quyết, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, dù có nhiều tiềm năng, lợi thế, hội tụ nhiều yếu tố về điều kiện thuận lợi để phát triển nhưng đến nay, Nghệ An vẫn là tỉnh còn nhiều khó khăn, chưa cân đối được ngân sách.
Trong khi đó, theo quy hoạch vùng miền Trung, Nghệ An là trung tâm của khu vực Bắc Trung Bộ về thương mại, logistics, y tế, giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ, công nghiệp và nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao.
Xuất phát từ thực tế đó, việc xây dựng bổ sung một số cơ chế, chính sách đặc thù này nhằm phát huy mọi tiềm năng, lợi thế để phát triển tỉnh Nghệ An nhanh và bền vững, phấn đấu thực hiện mục tiêu của Bộ Chính trị đề ra.
Theo đó, Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định 4 nhóm lĩnh vực với tổng số 14 chính sách, bao gồm: Quản lý tài chính - ngân sách Nhà nước (4 chính sách); Quản lý đầu tư (6 chính sách); Quản lý đô thị, tài nguyên rừng (2 chính sách); Tổ chức bộ máy và biên chế (2 chính sách).
Trong số này, có 2 chính sách đã được Quốc hội cho phép áp dụng tại các địa phương; 8 chính sách cũng được áp dụng tại các địa phương khác nhưng có điều chỉnh, bổ sung để phù hợp với thực tiễn tỉnh Nghệ An.
Bên cạnh các chính sách tương tự đã được Quốc hội cho phép áp dụng tại các địa phương khác, các chính sách có điều chỉnh, bổ sung để phù hợp với thực tiễn tỉnh Nghệ An thì có 4 chính sách đề xuất mới phù hợp thực tiễn phát triển của tỉnh Nghệ An.
Trong đó, Chính phủ đề xuất cho phép tỉnh Nghệ An khi xác định số bổ sung cân đối từ ngân sách trung ương cho ngân sách địa phương không tính đối với nguồn thu thuế từ các cơ sở sản xuất thủy điện, nguồn thu nội địa từ hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn miền Tây Nghệ An để đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội địa bàn miền Tây Nghệ An.
Chính phủ đề xuất cho phép tỉnh Nghệ An được giữ lại và sử dụng nguồn kinh phí trồng rừng thay thế khi chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác thu từ các dự án phục vụ phát triển kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh không có điều kiện tự trồng rừng thay thế phải nộp tiền trồng rừng thay thế vào Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh để thực hiện biện pháp lâm sinh khoanh nuôi xúc tiến tái sinh tự nhiên có trồng bổ sung hoặc khoanh nuôi xúc tiến tái sinh tự nhiên.
Đề xuất tỉnh Nghệ An được phân bổ thêm 50% số vốn đầu tư công nguồn ngân sách trung ương bổ sung có mục tiêu cho địa phương theo nguyên tắc, tiêu chí và định mức quy định tại Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để đầu tư các công trình hạ tầng trọng điểm trên địa bàn tỉnh; phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội trên địa bàn miền Tây Nghệ An.
Chính phủ cũng đề xuất UBND tỉnh Nghệ An có không quá 5 phó chủ tịch (theo quy định là 4).
Chính phủ đề xuất Dự thảo có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2025, với các nội trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 7, theo trình tự thủ tục rút gọn, thông qua tại một kỳ họp.
Bổ sung khoảng 900 tỷ đồng/năm cho ngân sách tỉnh
Thẩm tra tờ trình, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh khẳng định: việc Chính phủ trình Quốc hội xem xét, quyết định thí điểm bổ sung một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Nghệ An là cần thiết, có căn cứ chính trị, căn cứ pháp lý và đúng thẩm quyền.
Cơ quan thẩm tra nhất trí với nhóm chính sách tương tự đã được áp dụng tại các địa phương khác hoặc tương tự, nhưng có điều chỉnh, bổ sung để phù hợp với tình hình thực tiễn tại Nghệ An.
Về quy định tăng tỉ lệ vốn Nhà nước tham gia không quá 70% tổng mức đầu tư đối với các dự án trong lĩnh vực văn hóa, thể thao, các dự án thực hiện trên địa bàn miền Tây Nghệ An, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách cho rằng chỉ nên áp dụng đối với các dự án có chi phí giải phóng mặt bằng chiếm tỉ trọng lớn hơn 50% tổng mức đầu tư dự án và phương án tài chính sơ bộ của dự án PPP không bảo đảm khả năng hoàn vốn để góp phần giảm rủi ro; tạo điều kiện thu hút thêm nguồn lực của khu vực tư nhân đối với các dự án này.
Về chính sách cho phép tỉnh Nghệ An khi xác định số bổ sung cân đối từ ngân sách Trung ương cho ngân sách địa phương không tính đối với nguồn thu thuế từ các cơ sở sản xuất thủy điện, nguồn thu nội địa từ hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn miền Tây Nghệ An, cơ quan thẩm tra dự kiến khi cơ chế, chính sách được thực hiện, mỗi năm ngân sách tỉnh Nghệ An sẽ được bổ sung thêm khoảng 900 tỷ đồng.
Ủy ban Tài chính Ngân sách cho biết, cơ quan thẩm tra ủng hộ chính sách cho phép tỉnh Nghệ An được phân bổ thêm 50% số vốn đầu tư công nguồn ngân sách Trung ương để đầu tư các công trình hạ tầng trọng điểm. Chính sách này sẽ tạo sự chủ động cho địa phương trong việc cân đối, lập kế hoạch bố trí nguồn lực cho các dự án.
Liên quan đặc thù về số lượng phó chủ tịch, đây là nội dung liên quan đến chủ trương tinh giản biên chế, giảm cấp phó theo các nghị quyết của Trung ương, của Bộ Chính trị. Chính sách này đã được báo cáo và được Bộ Chính trị chấp thuận. Với cơ sở chính trị đó, Ủy ban Tài chính Ngân sách nhất trí với đề xuất này tăng thêm 1 Phó Chủ tịch tỉnh cho Nghệ An.
