Đẩy mạnh xuất khẩu, hồi phục thị trường nội địa
Năm 2023, kinh tế Việt Nam bị ảnh hưởng bởi tình hình kinh tế thế giới. Các động lực của nền kinh tế chưa phát huy được hiệu quả như những năm trước, đặc biệt trong giai đoạn nửa đầu năm. Tuy vậy, xu hướng tích cực hơn trong những tháng cuối năm đã giúp tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2023 đạt 5,05% và là một trong những nền kinh tế tăng trưởng cao trong khu vực và thế giới...
Trong khi khu vực công nghiệp, xây dựng gặp nhiều khó khăn với mức tăng trưởng chỉ đạt 3,74%, khu vực nông nghiệp tiếp tục là bệ đỡ cho nền kinh tế với tăng trưởng đạt 3,83%; khu vực thương mại tăng trưởng 6,82% với một số ngành dịch vụ tăng trưởng ổn định.
Chuyên gia kinh tế Nguyễn Xuân Thành - giảng viên Đại học Fulbright Việt Nam cho biết, động lực để kinh tế Việt Nam tăng trưởng năm 2024 chính là xuất khẩu. Năm 2024, xuất khẩu đặt mục tiêu tăng trên 6%, theo ông Thành, Việt Nam có thể đạt mức tăng trưởng xuất khẩu từ 5 - 7%. Điều này có thể đạt được nhờ việc xuất khẩu sang thị trường Mỹ phục hồi. Bên cạnh đó, nếu kinh tế Trung Quốc khởi sắc cũng sẽ tạo thêm động lực cho Việt Nam xuất khẩu thêm nhiều hàng hóa sang thị trường này.
“Xuất khẩu phục hồi, đơn hàng quay trở lại sẽ khiến cho lao động khu công nghiệp quay trở lại, tạo “cú hích” cho tiêu dùng. Việc Quốc hội thông qua việc giảm thuế VAT 2% cũng sẽ là cú hích tiếp theo cho 6 tháng đầu năm 2024” - ông Thành nhận định.
TS Lê Duy Bình - Giám đốc Economica Việt Nam đánh giá, mục tiêu tăng trưởng 6 - 6,5% năm 2024 tương đối thách thức trong bối cảnh hiện nay. Tuy nhiên, nhiều điều kiện, chuyển biến những tháng cuối năm ủng hộ cho triển vọng tăng trưởng năm tới.
“Các thị trường lớn của Việt Nam như Mỹ, Trung Quốc đang phục hồi, thị trường châu Âu dù chưa như mong muốn, nhưng năm tiếp theo có nhiều kỳ vọng. Thị trường nội địa, tiêu dùng trong nước, với chỉ tiêu tổng mức bán lẻ tăng trưởng 9% rất đáng khích lệ trong lúc này” - ông Bình phân tích. Theo ông Bình, yếu tố về tổng cầu, xuất nhập khẩu, đầu tư tư nhân có triển vọng lớn.
“Khó khăn của những năm trước sẽ trở thành động lực quan trọng cho sự phát triển vượt bậc của năm 2024. Cùng với đó là các hiệp ước chiến lược giữa Việt Nam và đối tác quốc tế có thể mở ra cho chúng ta nhiều cơ hội thu hút đầu tư FDI”- PGS.TS Trần Đình Thiên nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, theo vị chuyên gia, để đạt mục tiêu tăng trưởng GDP như mục tiêu Quốc hội cho năm 2024, cần có chính sách kích cầu thị trường nội địa, tạo đà cho tăng trưởng kinh tế. Hiện nay, thị trường nội địa đang suy yếu và ảnh hưởng trực tiếp tới doanh nghiệp trong nước. Khi kích cầu thị trường nội địa sẽ giúp hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam, góp phần tạo đà cho tăng trưởng kinh tế.
Điểm tựa tăng trưởng từ chính quyền kiến tạo
Con số tăng trưởng GDP 2024 ở mức 6,5% đã được Quốc hội đặt ra tại kỳ họp cuối năm 2023. Chính phủ cũng xác định, mục tiêu tăng trưởng sẽ được ưu tiên hàng đầu trong năm 2024. Phải tập trung thúc đẩy các động lực tăng trưởng, bao gồm xuất khẩu, tiêu dùng và đặc biệt là đầu tư (đầu tư công, đầu tư tư nhân và đầu tư nước ngoài), đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công ngay từ đầu năm 2024. Ngoài ra, phải tận dụng mọi cơ hội để thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới như kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, cũng như thúc đẩy đổi mới sáng tạo, khoa học - công nghệ…
Theo TS Nguyễn Đình Cung, Chính phủ cần kéo dài chương trình hỗ trợ cho người dân, doanh nghiệp tới 2025. Điều này nhằm tạo niềm hứng khởi, tạo luồng gió thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh, khởi nghiệp sáng tạo. Thực tế cho thấy, các chính sách như giãn hoãn nợ, miễn giảm tiền thuê đất, giảm thuế VAT… đều là những "liều thuốc" kịp thời cho doanh nghiệp.
Nhiều tổ chức quốc tế dự báo tăng trưởng GDP năm 2024 của Việt Nam tương đương mục tiêu Quốc hội thông qua. Cụ thể, Standard Chartered đưa ra dự báo cao nhất ở mức 6,7%. HSBC dự báo GDP Việt Nam tăng 6,3%. Các đơn vị dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam năm 2024 ở mức 6% gồm: Ngân hàng United Oversea, Ngân hàng Phát triển châu Á và Ngân hàng UOB của Singapore.
“Chúng ta cần cải cách, cải thiện môi trường kinh doanh bằng những nghị quyết cụ thể. Cắt bỏ thủ tục không cần thiết, những quy trình đang gây khó khăn, cản trở. Tôi đề xuất, cơ quan chức năng liệt kê 5-10 vấn đề bức xúc nhất, cản trở nhất đối với người dân và doanh nghiệp. Sau đó, giao cho đơn vị cụ thể, tạo áp lực để giám sát, cải thiện để thay đổi” - ông Cung đề xuất.
Nếu muốn GDP tăng trưởng, phải giải quyết dứt điểm các yếu kém đã hiện hữu trong năm 2023. Đó là lãi vay đè nặng lên nguồn tài chính của doanh nghiệp, doanh nghiệp đứt gãy chuỗi cung ứng, thiếu đơn hàng do nhiều thị trường xuất khẩu "thắt lưng buộc bụng", kênh huy động vốn (chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp) gặp sự cố, nhà đầu tư mất niềm tin, thị trường bất động sản trầm lắng, đầu tư công chậm chạp... Theo TS Nguyễn Đình Cung, nếu những hạn chế này được tập trung khắc phục thì mục tiêu GDP tăng trưởng 6,5% trong năm 2024 hoàn toàn có thể đạt được.
