Đánh giá đúng bản chất Theo thống kê của Ban Chỉ đạo T.Ư Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, tính đến tháng 6/2016, cả nước đã có 1.965 xã (chiếm 22%) đạt chuẩn NTM, tăng 4,9% so với cuối năm 2015. Bình quân cả nước đạt 13 tiêu chí/xã, tăng 3 tiêu chí so với cùng kỳ năm 2015. Tuy nhiên, thực tiễn đời sống đã và đang cho thấy một số tiêu chí không còn phù hợp trong bối cảnh hiện nay. Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Thanh Long cho biết, Chính phủ đã nâng mục tiêu tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế đạt ít nhất 90% đến năm 2020 nhằm hướng tới mục tiêu thực hiện bảo hiểm y tế toàn dân. Do đó, ngành y tế sẽ phải điều chỉnh chỉ tiêu này trong tiêu chí số 15 về y tế.
Bên cạnh đó, chất lượng thực hiện một số tiêu chí còn khá thấp cũng đặt ra yêu cầu phải có sự đánh giá kỹ lưỡng nhằm tìm ra giải pháp cải thiện. Đơn cử như tiêu chí môi trường, sau 5 năm thực hiện, đến nay cả nước có 42,4% số xã đạt tiêu chí này. Mặc dù vậy, qua kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện ở các địa phương, chất lượng đạt chuẩn tiêu chí môi trường chưa thực sự bền vững và đang là vấn đề bức xúc của xã hội, kể cả đối với những địa phương đã được công nhận đạt chuẩn NTM. Hay như tiêu chí quy hoạch, theo Bộ Xây dựng, khu vực nông thôn rộng lớn, việc quy hoạch xây dựng NTM lại làm đồng loạt trong thời gian ngắn và thiếu cán bộ có chuyên môn nên chất lượng kém. Có một thực tế là hiện nay vẫn còn tình trạng nợ tiêu chí ở không ít địa phương. Chính vì vậy, cần có đánh giá tổng quát hơn về vấn đề này, nhất là những tiêu chí NTM có sự biến động theo thời gian như thu nhập. Đặc biệt, trong bối cảnh ATTP đang trở thành mối quan tâm, bức xúc của toàn xã hội, việc nghiên cứu, bổ sung chỉ tiêu này vào Bộ tiêu chí xây dựng NTM là hết sức cần thiết. Rà soát để điều chỉnh
Bước vào giai đoạn 2, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM tiếp tục nhận được sự kỳ vọng lớn của người dân nông thôn về sự đổi thay cuộc sống. Bối cảnh mới của đất nước, nhất là hội nhập kinh tế quốc tế đang đặt ra yêu cầu nâng cao chất lượng các tiêu chí xây dựng NTM. Tháng 4/2016, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 558/QĐ-TTg về việc ban hành tiêu chí huyện NTM, trong đó có nâng mức yêu cầu là 100% xã đạt chuẩn NTM thay vì 75% như trước đây. Hiện nay, Bộ NN&PTNT đang phối hợp cùng các bộ, ngành liên quan xây dựng dự thảo Thông tư hướng dẫn thực hiện Quyết định 558/QĐ-TTg và lấy ý kiến các địa phương. Đối với tiêu chí xã NTM, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam cho biết, sau khi tiếp thu các ý kiến góp ý của các bộ, ngành, địa phương, Bộ đã thống nhất giữ nguyên số lượng, thứ tự và bố cục của Bộ tiêu chí quốc gia xây dựng NTM. Bên cạnh đó có điều chỉnh nội hàm, tên một số tiêu chí và thêm bổ sung một số chỉ tiêu mới. Đồng thời, chọn lọc một số chỉ tiêu, chủ yếu là các chỉ tiêu về cơ sở hạ tầng như giao thông nông thôn, cơ sở vật chất văn hóa, chợ, thủy lợi... để áp dụng theo điều kiện đặc thù. Theo đó, giao cho UBND cấp tỉnh chủ động quy định vận dụng linh hoạt theo hướng dẫn của các bộ, ngành. Tại hội nghị sơ kết 6 tháng đầu năm của Ban Chỉ đạo T.Ư Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM mới đây, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ cũng đề nghị các bộ, ngành tập trung rà soát, hoàn thiện bộ tiêu chí quốc gia NTM cho cả cấp huyện và cấp xã. Phó Thủ tướng lưu ý làm rõ hơn nội hàm các tiêu chí, nhất là các tiêu chí “mềm” liên quan tới sinh kế, việc làm, thu nhập và đời sống tinh thần của cư dân nông thôn. Đặc biệt, tăng cường thẩm quyền của cấp tỉnh khi xây dựng chất lượng của các tiêu chí để phù hợp với điều kiện của mỗi vùng miền, mỗi địa phương.
 Kiểm tra trang thiết bị khám chữa bệnh tại Trạm Y tế xã Hồng Dương, huyện Thanh Oai, Hà Nội. Ảnh: Quang Thiện |
| Phấn đấu đến hết năm 2016, cả nước có khoảng 25% số xã đạt chuẩn NTM, có 30 - 35 đơn vị cấp huyện được công nhận đạt chuẩn NTM. |
