Hà Nội đề nghị sửa đổi cơ chế, bổ sung đối tượng hưởng chính sách an sinh xã hội

Thông tin từ Sở LĐTB&XH Hà Nội, đến nay toàn TP đã hỗ trợ 838,542 tỷ đồng cho các đối tượng bị ảnh hưởng, gặp khó khăn do đại dịch Covid-19 theo chính sách của Trung ương, chính sách đặc thù của TP Hà Nội.

Trong đó, thực hiện Nghị quyết số 68/NQ-CP ngày 1/7/2021 của Chính phủ và Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg ngày 7/7/2021, các sở, ngành có liên quan và các quận, huyện, thị xã đã ra quyết định hỗ trợ cho 1,615 triệu người lao động, người sử dụng lao động gặp khó khăn do ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 với kinh phí 390,631 tỷ đồng.

Thực hiện Nghị quyết số 15/NQ-HĐND ngày 13/8/2021 của HĐND TP về quy định một số chính sách đặc thù của TP Hà Nội hỗ trợ đối tượng bị ảnh hưởng, gặp khó khăn do đại dịch Covid-19, các địa phương đã rà soát và ra quyết định hỗ trợ cho 283.681 người, hộ kinh doanh với số tiền 285,098 tỷ đồng. Đã có 282.350 đối tượng được nhận kinh phí 282,479 tỷ đồng.

Theo Sở LĐTB&XH Hà Nội, trong quá trình triển khai thực hiện chính sách theo Nghị quyết số 68/NQ-CP và Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg, các địa phương gặp một số khó khăn, vướng mắc về cơ chế, chính sách.

Cụ thể, tại Điều 17, Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg quy định người lao động được hỗ trợ khi đối tượng phải cách ly y tế hoặc trong các khu vực bị phong tỏa theo yêu cầu của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Tại Điều 19 quy định trong thành phần hồ sơ giải quyết chế độ người lao động ngừng việc phải có “Bản sao văn bản yêu cầu cách ly của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền để phòng, chống dịch Covid-19 trong thời gian từ ngày 1/5/2021 đến hết ngày 31/12/2021”.

Thực tế, người lao động trong các khu vực phong tỏa (tòa nhà, khu dân cư) không được nhận quyết định phong tỏa của cơ quan có thẩm quyền. Mặt khác, trong bối cảnh giãn cách xã hội, việc cung cấp bản sao để giải quyết chế độ gặp nhiều khó khăn.

Tại Khoản 4, Điều 27 Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg quy định hồ sơ đề nghị hỗ trợ đối với đối tượng F1 đã kết thúc cách ly gồm 4 loại giấy tờ, trong đó có “Biên nhận thu tiền ăn của sơ sở cách ly”. Tuy nhiên, trong thực tế triển khai, hầu hết các đối tượng F1 không có giấy biên nhận thu tiền ăn (cơ sở cách ly không cấp hoặc đã cấp nhưng đối tượng đánh mất hoặc chuyển khoản chung cả nhóm). Vì thế, nhiều quận, huyện không thu được hồ sơ hoặc rất ít hồ sơ.

Về chính sách vay vốn để trả lương ngừng việc, trả lương phục hồi sản xuất, tại điểm b, Khoản 2 Điều 38 Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg quy định người sử dụng lao động hoạt động trong lĩnh vực vận tải, hàng không, du lịch, dịch vụ lưu trú và đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng để phục hồi sản xuất, kinh doanh đã hoàn thành quyết toán thuế năm 2020 tại thời điểm đề nghị vay vốn.

Tuy nhiên, việc quyết toán thuế đối với DN, đặc biệt là DN có quy mô lớn, sử dụng nhiều lao động thì thời gian để hoàn thành quyết toán kéo dài. Trong bối cảnh dịch bệnh, giãn cách xã hội như hiện nay, việc quyết toán thuế của các DN gặp nhiều khó khăn. Vì vậy, nhiều DN chưa đáp ứng được điều kiện này dẫn đến tình trạng số DN được vay vốn trả lương còn thấp.

Với những khó khăn trong quá trình thực hiện Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg, Sở LĐTB&XH Hà Nội đề nghị Bộ LĐTB&XH tổng hợp, báo cáo Chính phủ tháo gỡ.

Bên cạnh đó, trong quá trình thực hiện Nghị quyết số 68/NQ-CP, các địa phương gặp khó khăn, vướng mắc về đối tượng hỗ trợ. Đơn cử, tại điểm 4, điểm 6 Mục II Nghị quyết số 68/NQ-CP quy định: Người lao động làm việc tại DN, hợp tác xã, đơn vị sự nghiệp công lập tự đảm bảo chi thường xuyên hoặc chi đầu tư và chi thường xuyên, cơ sở giáo dục dân lập, tư thục được hưởng chính sách hỗ trợ khi tạm hoãn hợp đồng lao động, nghỉ việc không hưởng lương, chấm dứt hợp đồng lao động (không đủ điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp). Như vậy, theo Sở LĐTB&XH Hà Nội, những người lao động làm việc tại hộ kinh doanh và các loại hình sản xuất kinh doanh khác phải tạm hoãn hợp đồng lao động, nghỉ việc không hưởng lương, chấm dứt hợp đồng lao động do tác động bởi dịch Covid-19 nếu đủ điều kiện theo quy định cũng không thuộc đối tượng được hỗ trợ.

Mặt khác, theo quy định tại Nghị quyết số 68/NQ-CP, một trong các điều kiện để người lao động tạm hoãn hợp đồng lao động, nghỉ việc không hưởng lương, ngừng việc, chấm dứt hợp đồng lao động được hưởng chính sách hỗ trợ do bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 là phải đang tham gia bảo hiểm xã hội đến tháng liền kề trước khi nghỉ việc. Nhưng trên thực tế, tại các địa phương trên toàn quốc nhiều người lao động chưa ký hợp đồng lao động, chưa được tham gia bảo hiểm xã hội đầy đủ, hoặc đã tham gia bảo hiểm xã hội nhưng doanh nghiệp nợ bảo hiểm xã hội. Vì vậy, một bộ phận người lao động không đủ điều kiện để nhận được gói hỗ trợ theo quy định của Chính phủ.

Khoản 12 Nghị quyết số 68/NQ-CP quy định: Đối với lao động không có giao kết hợp đồng lao động (lao động tự do) và một số đối tượng đặc thù khác. Tuy nhiên, người lao động không ký hợp đồng lao động, không đóng bảo hiểm làm việc tại các doanh nghiệp, hộ kinh doanh, hợp tác xã và các đơn vị khác không phải là đối tượng đặc thù của từng địa phương - đây là tình trạng diễn ra tại các tỉnh, TP trong cả nước. Vì thế, Sở LĐTB&XH đề nghị Bộ LĐTB&XH bổ sung đối tượng nêu trên được hưởng theo Nghị quyết số 68/NQ-CP, đồng thời quy định về điều kiện được hưởng và trình tự thủ tục để áp dụng trong toàn quốc.