Hà Nội đứng đầu bảng xếp hạng chỉ số đổi mới sáng tạo của cả nước
Bộ KH&CN vừa công bố chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương (PII - Provincial Innovation Index). Bảng xếp hạng này thể hiện hiện trạng mô hình phát triển kinh tế - xã hội dựa trên KH&CN và đổi mới sáng tạo của 63 tỉnh, thành phố trong năm 2023.
Theo kết quả tính toán PII năm 2023, Hà Nội có điểm số cao nhất, đạt 62,86 điểm, đứng đầu ở cả xếp hạng đầu ra và đầu vào đổi mới sáng tạo nhờ dẫn đầu 14/52 chỉ số thành phần.
Trong số này, có các chỉ số về nghiên cứu và phát triển, đổi mới sáng tạo như nhân lực, chi cho nghiên cứu phát triển, số lượng tổ chức khoa học công nghệ, tỷ lệ doanh nghiệp có hoạt động nghiên cứu phát triển, tỷ lệ doanh nghiệp có hoạt động đổi mới sáng tạo và các đầu ra về tài sản trí tuệ như sáng chế, giải pháp hữu ích, giống cây trồng, kiểu dáng công nghiệp hay các tác động đến kinh tế xã hội như chỉ số phát triển con người. Đây cũng là địa phương có tỷ lệ doanh nghiệp hoạt động nghiên cứu phát triển, tỷ lệ doanh nghiệp có hoạt động đổi mới sáng tạo và các đầu ra về tài sản trí tuệ như sáng chế, giải pháp hữu ích, giống cây trồng, kiểu dáng công nghiệp hay các tác động đến kinh tế xã hội như chỉ số phát triển con người.
Hà Nội là địa phương có tỷ lệ đầu tư cho nhân lực, chi phí cho nghiên cứu phát triển, số lượng tổ chức khoa học công nghệ, doanh nghiệp hoạt động nghiên cứu phát triển cao. Cùng với đó, Hà Nội cũng có tỷ lệ doanh nghiệp hoạt động đổi mới sáng tạo và các đầu ra về tài sản trí tuệ như sáng chế, giải pháp hữu ích… đều dẫn đầu trên quy mô cả nước - Bộ trưởng Bộ KH&CN Huỳnh Thành Đạt.
Hà Nội có các điểm mạnh vượt trội đều đạt 100 điểm, như số sản phẩm OCOP 4 sao trở lên, tín dụng cho khu vực tư nhân hay đơn đăng ký kiểu dáng công nghiệp, đơn đăng ký sáng chế và giải pháp hữu ích.
Lý giải việc Hà Nội là địa phương có PII cao nhất cả nước năm 2023, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Hoàng Minh cho biết trong 52 chỉ số, Hà Nội là địa phương dẫn đầu 14 chỉ số, sau đó mới tới TP Hồ Chí Minh và các địa phương khác. Hà Nội có những điểm mạnh và có điểm chưa mạnh, nhưng tổng thể lại Hà Nội là địa phương có các điểm cân bằng tốt nhất, có hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, hệ sinh thái kinh tế - xã hội dựa trên con người cân bằng nhất so với các địa phương khác. Vì vậy điểm trung bình của Hà Nội là điểm tốt nhất, 62.86.
Chủ tịch Hội Liên hiệp các hội khoa học kỹ thuật Hà Nội Lê Xuân Rao đánh giá, Hà Nội là địa bàn thu hút nhiều trường đại học, viện nghiên cứu lớn, là khu vực hội tụ những nhân tài trong lĩnh vực khoa học và công nghệ thông tin. Sở dĩ Hà Nội được gọi là “cái nôi” của đổi mới sáng tạo là bởi ngày càng nhiều hệ sinh thái công nghệ số gồm các trung tâm, viện nghiên cứu, vườn ươm về đổi mới sáng tạo với nguồn nhân lực cao đặt trụ sở tại Thủ đô.
Nâng cao chỉ số, giữ vững vị trí
Thúc đẩy phát triển mạnh mẽ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, trong đó có phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo là một trong những khâu đột phá được TP Hà Nội xác định theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP Hà Nội lần thứ XVII.
Sau 3 năm triển khai khâu đột phá này, TP Hà Nội nhận định, hoạt động phát triển thị trường khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo được đẩy mạnh, Hà Nội trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo hàng đầu của cả nước.
Phó Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ doanh nghiệp Hà Nội (Sở KH&ĐT) Đặng Thị Hương cho biết, thành phố hiện có khoảng 1.000 doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (chiếm 26,32% doanh nghiệp đổi mới sáng tạo của cả nước). Đến nay, đã có 32 vườn ươm doanh nghiệp trên địa bàn hoạt động đa ngành, đa lĩnh vực (chiếm 38,1% tổng số vườn ươm của cả nước). Có 14 tổ chức cung cấp chương trình thúc đẩy kinh doanh (chiếm 40% cả nước). Thực tế này đã thể hiện sự tham gia tích cực của cộng đồng vào phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của thành phố, cũng như tính hiệu quả của các cơ chế, chính sách hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo mà thành phố Hà Nội đã ban hành.
Báo cáo Chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương công cụ định lượng mô tả hiện trạng mô hình phát triển kinh tế - xã hội dựa trên khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo nhằm hỗ trợ và thúc đẩy phát triển từng địa phương. Đây là tài liệu hữu ích, cung cấp căn cứ khoa học và thực tiễn cho lãnh đạo các cấp để ra quyết định, xây dựng và thực thi chính sách thúc đẩy phát triển, cũng như cung cấp thông tin hữu ích về môi trường đầu tư, điều kiện nguồn lực cho hoạt động sản xuất, kinh doanh ở các địa phương.
Tuy nhiên, do bối cảnh cũng như hiện trạng mô hình phát triển kinh tế xã hội dựa trên khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo từng địa phương khác nhau nên thứ hạng chỉ mang tính tương đối, không phải là mục đích chính của bộ chỉ số PII.
Theo Thứ trưởng Bộ KH&CN Hoàng Minh, việc Hà Nội hay các địa phương có duy trì được thứ hạng của mình trong các năm tiếp theo hay không phụ thuộc vào sự cải thiện của các địa phương. “Nếu Hà Nội và các địa phương đang dẫn đầu mà không tiếp tục cải thiện môi trường, năng lực thì những địa phương khác cho dù nhỏ hơn và cải thiện tốt có thể thay đổi vị trí xếp hạng” - ông Minh nói.
Thay vì chỉ quan tâm đến thứ hạng, các địa phương nên đi sâu tìm hiểu chi tiết số liệu mà PII cung cấp, phản ánh về địa phương mình, lấy dữ liệu PII làm tiền đề (cùng với dữ liệu khác) để tổ chức những diễn đàn với sự tham gia của đa dạng các bên liên quan để cùng nhận định đúng những điểm mạnh, điểm yếu, về các yếu tố tiềm năng và các điều kiện cần thiết. Từ đó, đề ra những quyết sách về mô hình tăng trưởng, những nhiệm vụ, giải pháp cụ thể để thực hiện.
