Nhiều trở ngại thực hiện Khung trình độ quốc gia

Việc Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Khung trình độ quốc gia là dấu mốc quan trọng để tham chiếu bằng cấp của Việt Nam với các quốc gia Asean thông qua khung tham chiếu trình độ (AQRF) và tăng cường hội nhập trong lĩnh vực nhân lực chất lượng cao. Và, để khung trình độ quốc gia đi vào thực tế, rất cần sự tham gia của các tổ chức và chuyên gia quốc tế cũng như các DN sử dụng nhân lực.

Tại tọa đàm Chính sách phát triển và thực hiện Khung trình độ quốc gia Việt Nam diễn ra sáng nay 24/2, Giám đốc Hội đồng Anh Cherry Gough khẳng định 4 trọng tâm thực hiện Khung trình độ quốc gia Việt Nam, bao gồm: tăng cường sự tham gia của nhà tuyển dụng, hài hòa giáo dục dạy nghề vào giáo dục đại học (ĐH), khung tham chiếu trình độ Asean, quản lý và đảm bảo chất lượng.

Trong khi đó, chuyên gia về khung trình độ quốc gia đến từ Vương quốc Anh Stirling Wood chia sẻ cách nước Anh bảo đảm sự thống nhất trong áp dụng khung trình độ. Ví dụ, khung trình độ quốc gia ở cấp dạy nghề phải trải qua 3 giai đoạn. Giai đoạn một, khi Khung trình độ quốc gia được thông qua về mặt chính sách, các cơ quan kiểm soát và kiểm định lập ra những tiêu chí kiểm định. Giai đoạn hai, các tổ chức cấp bằng phối hợp vùng với nhà trường và đơn vị đào tạo, tổ chức ngành nghề và DN phát triển bộ chuẩn đầu ra cho từng ngành nghề và cấp bằng tương ứng. Giai đoạn ba, các cơ quan kiểm định sẽ liên tục thanh tra chất lượng để đảm bảo các tổ chức cấp bằng hoạt động hiệu quả nhất. Tất nhiên trong quá trình thanh tra, các cơ quan kiểm định sẽ phải điều chỉnh đầu ra để đảm bảo vận hành theo yêu cầu thực tế, thay vì cố định qua thời gian.

Không chỉ thế, để đảm bảo hiệu quả trong việc áp dụng thực hiện, chuẩn đầu ra phải được chia nhỏ theo từng tiêu chuẩn kỹ năng cụ thể. Điều này giúp cho tất cả các bên liên quan nắm rõ chuẩn đầu ra cũng như tiêu chí đánh giá, nhằm tránh những mơ hồ khi thực hiện.

Chẳng hạn, với kỹ năng Dịch vụ khách hàng bậc 1 trên khung trình độ, một trong những tiêu chuẩn sinh viên cần đạt là hiểu những giá trị mà dịch vụ khách hàng tốt mang lại. Tiêu chí đánh giá kỹ năng này bao gồm: Sinh viên nêu được lý do tại sao dịch vụ khách hàng tốt lại quan trọng; đưa ra những ví dụ dịch vụ không tốt có ảnh hưởng như thế nào đến khách hàng, tổ chức và nhân viên.

Rất cần sự tham gia của đơn vị sử dụng nhân lực

Tại buổi tọa đàm này nhiều chuyên gia giáo dục cho rằng để thực hiện Khung trình độ quốc gia mất rất nhiều thời gian, thế nhưng đến nay vẫn chưa có thông tư hướng dẫn về việc xây dựng chuẩn đầu ra. Hiện mới có 60 nghề được xây dựng tiêu chuẩn kỹ năng nghề quốc gia Việt Nam, vậy những nghề chưa được xây dựng, sẽ phải làm sao? Các nhà đào tạo cũng tỏ ra băn khoăn khi chuẩn đầu ra do một nhóm chuyên gia đến từ các trường cao đẳng xây dựng, liệu có đáp ứng được yêu cầu.

Một thực tế, hiện nay, trong các trường ĐH đang tồn tại 3 – 4 hệ thống văn bằng, chứng chỉ. Về chương trình đào tạo, đương nhiên, các trường phải xây dựng đạt được lượng kiến thức tối thiểu theo quy định, còn lại là linh hoạt, chủ động. Vì thế, đào tạo liên thông giữa các bậc học, ngành học là câu chuyện xảy ra rất lâu nhưng đến nay chưa được giải quyết.

Đối với các trường đào tạo ngành nghề đặc thù, việc xây dựng và thực hiện chuẩn đầu ra đang gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Đại diện Vụ Đào tạo, Bộ VHTT&DL chia sẻ: Luật Giáo dục nghề nghiệp quy định đào tạo trung cấp thời gian 2 năm, nhưng trong khối ngành nghệ thuật đang thực hiện 7 năm, trước đây 9 năm. Đối tượng tuyển sinh cho bậc học trugn cấp này là các bé từ 6 tuổi, chứ không phải học hết lớp 9. Mô hình đào tạo liên tục được thực hiện theo kiểu hình chóp. Vì thế, đại diện Vụ Đào tạo mong muốn thực hiện đào tạo trung cấp khối ngành nghệ thuật vẫn như hiện nay.

Khẳng định chuẩn đầu ra là rất cần thiết, bởi có những sinh viên tốt nghiệp trường nghề được cấp bằng bậc 3 nhưng khi về DN kiểm tra chỉ đạt bậc 1. Hàng loạt sinh viên ra trường, DN phải đào tạo lại mới sử dụng được. Một đại diện Hiệp hội Dệt May Việt Nam khẳng định hình thức đào tạo này không hiệu quả, lãng phí thời gian. Vì thế, cần có sự kết hợp giữa cơ sở đào tạo và đơn vị sản xuất kinh doanh. Có như vậy, các trường mới đào tạo gần sát với thực tế.