Vừa có thu nhập, vừa bảo vệ rừng
Từ năm 2012, cùng với các hộ dân khác trong thôn, ông Phạm Văn Thót (thôn Nước Đang, xã Ba Trang, huyện Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi) tham gia dự án “Trồng mây nước dưới tán rừng phòng hộ”.
Theo ông Thót, ban đầu, người dân chủ yếu vào rừng khai thác mây rừng mọc hoang để bán cho các đại lý thu mua. Cho đến khi mây tự nhiên ngày càng cạn kiệt, trong khi sức mua của thị trường lại lớn, người dân bắt đầu trồng cây mây dưới tán rừng.
“Nhà nước cấp giống cho người dân trồng. Thông thường sau khoảng 5 năm sẽ cho thu hoạch. Mây đẻ nhánh rất nhanh, trồng càng lâu năm năng suất càng cao. Ngoài trồng và thu hoạch mây, tôi cũng thu mua từ các hộ dân để cung cấp cho các đại lý lớn”, ông Thót cho hay.
Hiện tại, giá mây nước được các đại lý thu mua từ người dân là 4.200 đồng/kg, có thời điểm, giá mây nước có thể lên đến hơn 7.000 đồng/kg. Trung mình, mỗi hecta mây nước trồng dưới tán rừng có thể mang lại nguồn thu nhập từ 40 - 50 triệu đồng/năm.
“Nhờ cây mây này, bà con ở đây có thêm thu nhập, mỗi ngày chịu khó đi rừng, ít thì thu được vài chục nghìn, nhiều thì cũng được gần 200.000 đồng”, ông Phạm Văn Dung (thôn Nước Đang, xã Ba Trang) chia sẻ.
Dự án “Trồng mây nước dưới tán rừng phòng hộ” có tổng quy mô đầu tư 80hecta, thu hút 40 hộ dân tham gia. Kết quả cho thấy, trồng mây nước dưới tán rừng đã tận dụng được diện tích đất, không ảnh hưởng đến cây lâm nghiệp, giúp giảm lượng cỏ dại, tăng độ ẩm cho đất, giảm đáng kể vấn đề xói mòn đất, tăng lượng dinh dưỡng cho cây lâm nghiệp. Đến nay, riêng tại xã Ba Trang có gần 300hecta mây nước được trồng dưới tán rừng.
Bí thư Đảng ủy xã Ba Trang, ông Phạm Văn Mon cho biết, từ ngày thực hiện dự án trồng mây nước dưới tán rừng, người dân ra vào rừng nhiều và thường xuyên hơn. Nhờ đó, công tác quản lý bảo vệ rừng tốt hơn, địa bàn xã không còn xảy ra tình trạng khai thác gỗ trong khu vực rừng giao khoán cho người dân quản lý bảo vệ.
“Trước đây, tình trạng chặt phá rừng tự nhiên để trồng sắn, trồng keo diễn ra thường xuyên. Hiện nay, tình trạng này hầu như không còn. Có được điều này không chỉ nhờ chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng, tiền hỗ trợ từ việc nhận khoán bảo vệ rừng mà còn do mỗi năm bà con thu được hàng chục triệu đồng từ cây mây nước trồng dưới tán rừng”, ông Phạm Văn Mon nói.
Ổn định sinh kế cho người dân
Cây mây nước trồng đơn giản, ít tốn công chăm sóc và đẻ nhánh rất nhanh. Mỗi hecta đất rừng có thể trồng xen từ 600 - 800 gốc mây nước. Kỹ thuật trồng mây nước đơn giản; khi trồng cây chỉ phải đào hố, chờ từ 10 - 15 ngày sau mới trồng.
Cây mây nước nếu trồng dưới tán rừng có đầu tư phân bón, chăm sóc tốt chỉ sau 4 - 5 năm sẽ bắt đầu cho thu hoạch. Nếu chăm sóc và khai thác đúng quy trình, loại cây này sẽ cho thu hoạch liên tục từ 18 - 20 năm. Hơn nữa, cây mây hầu như không bị ngã đổ khi có mưa bão xảy ra, giúp người trồng mây ít gặp rủi ro, thiệt hại.
Bên cạnh đó, cây mây nước cũng có giá trị kinh tế khá cao lại thích hợp với nhiều loại chân đất khác nhau và không đòi hỏi đầu tư chăm sóc công phu như những loại cây khác. Do đó, trong những năm gần đây, loại cây này đã phát triển khá nhanh ở các huyện miền núi của tỉnh Quảng Ngãi, toàn tỉnh hiện có khoảng 1.000 hecta cây mây nước, tập trung chủ yếu ở các huyện Ba Tơ, Minh Long, Trà Bồng...
Chủ tịch UBND huyện Minh Long, ông Phạm Văn Điết cho biết, từ lúc trồng đến lúc thu hoạch, mỗi hecta rừng trồng mây nước người trồng chi khoảng 20 triệu đồng gồm cây giống trồng mới, cây trồng dặm, phân bón, vật tư và công lao động.
Về thu nhập, năm đầu tiên thu hoạch chỉ được khoảng 5 triệu đồng, năm thứ 2 sẽ thu được khoảng 20 triệu đồng. Trồng mây dưới tán rừng tự nhiên, rừng phòng hộ, rừng trồng đã tạo việc làm, tăng thu nhập cho người lao động.
Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Quảng Ngãi, ông Phạm Duy Hưng, cho hay: “Ngành Kiểm lâm phối hợp chặt chẽ với các địa phương và tạo điều kiện thuận lợi cho người dân thực hiện các dự án, mô hình trồng mây nước dưới tán rừng. Việc trồng mây nước dưới tán rừng đã góp phần chuyển đổi tư duy từ phát triển, sản xuất lâm nghiệp truyền thống sang phát triển kinh tế lâm nghiệp đang là mục tiêu kép, hướng đến ổn định sinh kế cho người dân".
Thời gian tới, ngành kiểm lâm sẽ tham mưu với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh và các cơ quan chuyên môn mở rộng diện tích trồng cây mây nước cũng như trồng các loại cây dược liệu để khai thác hiệu quả kinh tế rừng một cách bền vững.
Theo ông Hưng, đây thực sự là hướng đi phù hợp nhằm góp phần phát triển kinh tế đồi rừng, nâng cao thu nhập cho người nông dân từ nghề rừng, tạo điều kiện cho người dân gắn bó với rừng.
