Việt Nam vươn mình trong kỷ nguyên mới

Sơ kết công tác quản lý, tổ chức lễ hội xuân Mậu Tuất: Có chuyển biến nhưng chưa nhiều

Hồ Hạ
Chia sẻ Zalo

Kinhtedothi - Tại hội nghị sơ kết công tác quản lý, tổ chức lễ hội Xuân Mậu Tuất năm 2018 diễn ra tại Hà Nội sáng 20/4, nhiều bất cập trong quản lý, tổ chức lễ hội chọi trâu được các đại biểu “mổ xẻ”.

Nhiều ý kiến cho rằng, chỉ nên tổ chức lễ hội chọi trâu Đồ Sơn như một di sản mang tính ký ức, còn các lễ hội chọi trâu khác nên dừng lại.
Vẫn còn bất cập

Bà Ninh Thị Thu Hương - Cục trưởng phụ trách Cục Văn hóa cơ sở cho biết, công tác tổ chức lễ hội trên cả nước đã có chuyển biến tích cực, đi vào nền nếp. Nhìn chung, việc tổ chức lễ hội đã tuân thủ nghiêm các văn bản chỉ đạo của T.Ư và địa phương. Các hoạt động lễ hội diễn ra trang trọng, an toàn, tiết kiệm, cùng nhiều hoạt động sôi nổi thu hút đông đảo người dân và du khách.

Các lễ hội có tập tục mang yếu tố bạo lực, không phù hợp với xu thế thời đại đã được chuyển đổi sang hình thức thực hành nghi lễ: Lễ hội Ném Thượng (Bắc Ninh) không tổ chức chém lợn giữa sân đình; Hội phết Đình Đông Lai (Vĩnh Phúc) chỉ thực hành trình diễn nghi lễ thay vì tổ chức cướp phết; Lễ hội Đền Sóc (Sóc Sơn) năm đầu tiên thay đổi hình thức cướp lộc, không xuất hiện cảnh tranh giành cướp giò hoa tre…
 Khách thập phương đi lễ đốt vàng mã tại đền Bà Chúa Kho.  Ảnh:  Hải Linh
Bên cạnh đó, công tác xã hội hóa đã huy động được nhiều nguồn lực tham gia. Nguồn kinh phí thu được được sử dụng cho công tác tu bổ, tôn tạo di tích, tổ chức lễ hội và phúc lợi… Đặc biệt, Xuân Mậu Tuất 2018 còn ghi nhận nhiều lễ hội dân gian của đồng bào các dân tộc thiểu số được khôi phục và tổ chức như Lễ hội Lồng Tồng (lễ hội xuống đồng của dân tộc Tày, Nùng), Lễ hội Cầu mùa (dân tộc Khơ Mú), Lễ hội Gầu Tào (dân tộc H’Mông); Lễ hội mừng lúa mới…

Tuy nhiên, vẫn còn hiện tượng chen lấn, xô đẩy, tranh lộc tại một số lễ hội. Đốt vàng mã vẫn còn nhiều tại các di tích, đền, phủ, gây ô nhiễm môi trường và tiềm ẩn nguy cơ hỏa hoạn. Một số cơ quan buông lỏng quản lý, để cán bộ, người lao động đi lễ hội trong giờ hành chính. Hiện tượng bày và đổi tiền lẻ hưởng chênh lệch, bán hàng rong, ăn xin ảnh hưởng tới mỹ quan di tích...

"Thời gian tới, các địa phương cùng Bộ VHTT&DL cần đẩy mạnh tuyên truyền vận động Nhân dân giảm đốt vàng mã trong các di tích, nơi thờ tự, tổ chức hội thảo truyền thông rộng rãi, đề nghị các nhà khoa học vào cuộc có giải pháp, lộ trình thực hiện. Đồng thời, tăng cường thanh tra, kiểm tra để kịp thời phát hiện, chấn chỉnh những hiện tượng phản cảm và luôn đề cao vai trò trách nhiệm trong quản lý, tổ chức để các lễ hội quanh năm diễn ra an toàn, nghiêm túc." - Thứ trưởng Bộ VHTT&DL Trịnh Thị Thủy

Đặc biệt, năm 2018 chỉ có 3 lễ hội chọi trâu được phép tổ chức gồm: Lễ hội chọi trâu Đồ Sơn (Hải Phòng); lễ hội chọi trâu Phù Ninh (Phú Thọ) và lễ hội chọi trâu Hải Lựu (Vĩnh Phúc), nhưng vẫn cho thấy nhiều bất cập trong tổ chức, quản lý.

Thực tế, sau sự việc trâu húc chết người ở Lễ hội chọi trâu Đồ Sơn 2017, năm 2018, Bộ VHTT&DL yêu cầu Đồ Sơn sửa đề án tổ chức lễ hội, chú trọng các nghi lễ truyền thống, giảm bớt trọng điểm cho sới chọi, trình Bộ trong tháng 3/2018. Tuy nhiên, đến nay, theo Thứ trưởng Bộ VHTT&DL Trịnh Thị Thủy, Bộ vẫn chưa nhận được đề án tổ chức mà mới chỉ nhận được dự thảo Đề án để Bộ cho ý kiến chỉ đạo.
Người dân được hưởng thụ giá trị gì?

Để xử lý dứt điểm những bất cập trong lễ hội chọi trâu, ông Nguyễn Vũ Phan - quyền Giám đốc Sở VHTT&DL Tuyên Quang cho rằng: “Chỉ nên giữ lại lễ hội chọi trâu Đồ Sơn để giữ ký ức vì đây là gốc lễ hội, còn các lễ hội khác nên dừng lại. Tuyên Quang đã ngừng tổ chức lễ hội chọi trâu Hàm Yên. Bộ VHTT&DL cần dứt khoát trong công tác quản lý và sớm có văn bản chỉ đạo các địa phương”. Đồng quan điểm, ông Phạm Xuân Phúc - Phó Chánh Thanh tra Bộ VHTT&DL bày tỏ: “Tôi không hiểu người dân được hưởng thụ giá trị văn hóa gì từ lễ hội chọi trâu?”.

Tiếp thu đề xuất đó, Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy cho biết: “Chúng tôi sẽ cùng với các cơ quan chuyên môn và địa phương xem xét, nghiên cứu xây dựng đề án tổ chức lễ hội chọi trâu Đồ Sơn với quy mô, hình thức theo tính chất di sản mang tính ký ức”. Cùng với đó, Phú Thọ và Vĩnh Phúc cũng phải xây dựng đề án đổi mới mô hình tổ chức lễ hội chọi trâu trên địa bàn. Nếu hồ sơ không có những tư liệu khẳng định giá trị giáo dục truyền thống, văn hóa thì đề nghị dừng tổ chức lễ hội.

Với những hạn chế, tồn tại của công tác quản lý, tổ chức lễ hội Xuân Mậu Tuất 2018, Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy yêu cầu các địa phương tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, giới thiệu nguồn gốc, giá trị lễ hội tới đông đảo du khách và người dân địa phương, bảo tồn có chọn lọc những phong tục tập quán tốt đẹp của dân tộc; tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan ban ngành; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra trước, trong và sau khi diễn ra lễ hội nhằm kịp thời ngăn chặn và xử lý nghiêm các vi phạm.