Tại Kỳ họp thứ 6 Quốc hội khoá XV, đồng tình và nhất trí rất cao với sự cần thiết của việc xem xét và ban hành Luật Thủ đô (sửa đổi) lần này, đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng (đoàn TP Cần Thơ) nhận định, các Nghị quyết của Trung ương đã nhấn mạnh yêu cầu, mục tiêu là, xây dựng và thực hiện đồng bộ các cơ chế, chính sách để phát triển Thủ đô, trở thành Thủ đô hiện đại, văn minh, dẫn dắt; tạo hiệu ứng lan tỏa, liên kết vùng đô thị và xây dựng Thủ đô Hà Nội là thành phố văn hiến, văn minh, hiện đại đến năm 2030.
Góp ý vào quy định về thu hút trọng dụng nhân tài và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao được quy định tại Điều 17 Chương II của Dự thảo Luật, đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, trong bối cảnh tình hình hiện nay, đây là nội dung đặc biệt quan trọng, nếu làm tốt sẽ giúp Thủ đô phát triển mạnh mẽ, đột phá để đạt được các mục tiêu đề ra. Thực tế kinh nghiệm các nước cho thấy, các nước đã vượt qua cái bẫy thu nhập trung bình thành công và trở thành các nước phát triển (như Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, Đài Loan và gần đây là Trung Quốc) họ rất ít khi dựa vào tài nguyên mà chủ yếu dựa vào thu hút nhân tài để bứt phá và phát triển.
Việc Luật Thủ đô 2012 chỉ có một câu tại khoản 2 Điều 13 nêu về chính sách trọng dụng nhân tài mà không có nội hàm nào đi kèm thì dự thảo Luật lần này sửa đổi đã có hẳn một điều là Điều 17 quy định về nội dung này, cho thấy một sự tiến bộ rất rõ và khẳng định tầm quan trọng của vấn đề này. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng quy định còn chưa rõ, chưa đầy đủ và cần phải hoàn thiện để việc triển khai được khả thi, hiệu quả hơn. Đại biểu dẫn ra số liệu tra cứu giai đoạn 2013-2022 Hà Nội chỉ thu hút được 55 nhân tài là thủ khoa các trường đại học. TP Hồ Chí Minh là một nơi cũng có rất nhiều các chính sách để thu hút nhân tài trong giai đoạn 2018-2022 nhưng chỉ thu hút được 5 nhân tài.
Từ thực tế nêu trên, để chỉnh sửa, hoàn thiện Dự thảo Luật, đại biểu đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, Dự thảo Luật đang đặt nội dung về thu hút, trọng dụng nhân tài và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao ở Chương II về chính quyền Thủ đô. "Tôi nghĩ cách sắp xếp này còn tương đối khiên cưỡng và không phù hợp”- đại biểu nói.
Bên cạnh đó, đại biểu cho rằng, thực tế cho thấy không thể chỉ đưa ra một số ưu đãi và chờ người tài tự đến với mình mà phải chủ động tìm kiếm, phát hiện, từ đó lôi kéo để thu hút họ. Chính phủ nhiều quốc gia, các tập đoàn, doanh nghiệp lớn, các cơ sở nghiên cứu, vườn ươm công nghệ đã chủ động tìm kiếm, phát hiện nhân tài từ rất sớm khi họ còn đang là học sinh, sinh viên, sẵn sàng hỗ trợ kinh phí học tập, trả lương, ký cam kết tuyển dụng từ trước khi ra trường. Vì vậy, nếu chỉ thu hút, trọng dụng nhân tài là chưa đủ mà cần phải có chính sách để tìm kiếm và phát hiện nhân tài.
Đại biểu cũng cho rằng cần làm rõ hơn về khái niệm nhân tài. Theo tôi người tài không có nghĩa là người thông minh nhất, có nhiều bằng cấp nhất và học vị cao nhất, mà là người phù hợp nhất với công việc, đạt được kết quả cao nhất trong việc được giao; có tầm nhìn và khả năng phát triển trong tương lai.
Với những lý do nêu trên, đại biểu đề nghị cần có một chương riêng về nội dung này, nên đặt tên là “Đào tạo, bồi dưỡng, phát hiện, thu hút, trọng dụng nhân tài và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao”. Chương này nên gồm các Điều 17, Điều 24 và Điều 25 hiện đã có trong dự thảo Luật, vì các nội dung của 3 điều này có liên quan chặt chẽ với nhau, gắn với bồi dưỡng, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, trong đó có nhân tài.
Ngoài ra đại biểu cho rằng, cần nghiên cứu bổ sung một số các quy định như: Xây dựng chính sách thông tin truyền thông về phát hiện, thu hút, trọng dụng nhân tài và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao; Bổ sung cơ chế, chính sách về phát hiện sớm nhân tài, từ đó có lộ trình hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng, tuyển dụng vào những ngành nghề, lĩnh vực trọng điểm cần thiết cả trong khu vực công và các khu vực quan trọng khác.
Đồng thời, bổ sung cơ chế, chính sách về xây dựng môi trường làm việc công bằng, chuyên nghiệp, văn minh, hiện đại, tạo mọi điều kiện để người tài phát triển, cống hiến, thực hiện bằng được phương châm 4 không (đó là không được; không thể; không muốn và không dám tham nhũng).
Bên cạnh đó, xem xét bổ sung chính sách hỗ trợ nhà ở như mua, thuê, thuê mua, điều kiện làm việc tại nhà, các chế độ hỗ trợ khác cho gia đình, vợ, con người có tài để giúp họ yên tâm cống hiến, làm việc. Đồng thời, cân nhắc chính sách thử nghiệm cho phép chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý đã khẳng định được tài năng, kinh nghiệm của mình tại các nước phát triển, các cơ sở nghiên cứu uy tín cao, các tập đoàn đa quốc gia trên thế giới có thể được phép nắm giữ các vị trí lãnh đạo điều hành tại các tổ chức, đơn vị dự án, đề án nghiên cứu thuộc các trường đại học, các viện nghiên cứu, các trung tâm đổi mới sáng tạo, đơn vị sự nghiệp công.
