Sửa Luật, đề xuất giảm số lượng Phó Chủ tịch HĐND cấp tỉnh, huyện

Trong đó một nội dung nhận được nhiều sự quan tâm là đề xuất giảm số lượng Phó Chủ tịch HĐND ở tất cả các đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp huyện.

Thừa ủy quyền Thủ tướng Chính phủ trình Quốc hội Dự Luật này, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân cho biết: Dự Luật gồm 3 điều, tập trung vào các nhóm vấn đề: Thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng đã được ghi rõ trong Nghị quyết và sửa đổi các nội dung vướng mắc, bất cập trong quá trình thực hiện.

Trong đó, đối với Luật Tổ chức Chính phủ, sửa đổi, bổ sung một số nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ như quyết định phân cấp những nhiệm vụ quản lý công chức, viên chức trong các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập; quyết định thực hiện thí điểm những mô hình mới về tổ chức bộ máy của Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, chính quyền địa phương cấp tỉnh, cấp huyện trong phạm vi quyền hạn của Chính phủ khi pháp luật chưa quy định hoặc quy định không còn phù hợp...

Theo Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân, đối với Luật Tổ chức chính quyền địa phương, sửa đổi, bổ sung các quy định về phân định thẩm quyền, phân quyền, ủy quyền đối với chính quyền địa phương. Trong đó, sửa đổi, bổ sung điểm e khoản 2 Điều 11 theo hướng quy định: Việc phân quyền, phân cấp cho các cấp chính quyền địa phương phải bảo đảm điều kiện về tài chính, nguồn nhân lực và các điều kiện cần thiết khác; gắn phân quyền, phân cấp với cơ chế kiểm tra, thanh tra khi thực hiện phân quyền, phân cấp. Chính quyền địa phương thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn đã được phân quyền, phân cấp và chịu trách nhiệm trong phạm vi được phân quyền, phân cấp.

Đồng thời, sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 14, trong trường hợp cần thiết, cơ quan hành chính nhà nước cấp trên có thể ủy quyền cho UBND cấp dưới trực tiếp; UBND có thể ủy quyền cho cơ quan chuyên môn thuộc UBND cùng cấp hoặc đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc. Chủ tịch UBND có thể ủy quyền cho Chủ tịch UBND cấp dưới trực tiếp thực hiện một hoặc một số nhiệm vụ, quyền hạn của mình trong khoảng thời gian xác định kèm theo các điều kiện cụ thể. Việc ủy quyền phải được thể hiện bằng văn bản.

Đặc biệt, Dự Luật sửa đổi, bổ sung một số quy định về cơ cấu tổ chức HĐND các cấp. Trong đó, giảm số lượng Phó Chủ tịch HĐND ở tất cả các đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp huyện nhằm bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ trong cơ cấu của HĐND cấp tỉnh, cấp huyện trong cả nước. Giảm số lượng đại biểu HĐND các cấp ở từng loại hình đơn vị hành chính (khoảng từ 10% đến 15% mỗi đơn vị hành chính). Quy định 1 Phó Trưởng ban của HĐND cấp tỉnh là đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách (Luật hiện hành quy định 2 Phó trưởng ban hoạt động chuyên trách).

Cùng với đó, quy định Thường trực HĐND cấp xã gồm Chủ tịch, 1 Phó Chủ tịch và các Ủy viên là Trưởng ban của HĐND cấp xã (Luật hiện hành quy định Thường trực HĐND cấp xã chỉ gồm Chủ tịch và 01 Phó Chủ tịch HĐND).

Dự Luật cũng sửa đổi các nội dung để giải quyết vướng mắc, bất cập trong thực hiện như bổ sung quy định thẩm quyền của HĐND cấp xã thông qua kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm của cấp xã trước khi trình UBND cấp huyện phê duyệt để làm căn cứ cho chính quyền địa phương cấp xã thực hiện. Sửa đổi, bổ sung quy định về tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương tại đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt theo hướng việc tổ chức chính quyền địa phương, nhiệm vụ, quyền hạn và nguyên tắc tổ chức, phương thức hoạt động của chính quyền địa phương ở đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt do Quốc hội quy định khi thành lập đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt đó…

Đặc biệt, Dự Luật sửa đổi, bổ sung một số quy định về cơ cấu tổ chức HĐND các cấp. Trong đó, giảm số lượng Phó Chủ tịch HĐND ở tất cả các đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp huyện nhằm bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ trong cơ cấu của HĐND cấp tỉnh, cấp huyện trong cả nước. Giảm số lượng đại biểu HĐND các cấp ở từng loại hình đơn vị hành chính (khoảng từ 10% đến 15% mỗi đơn vị hành chính). Quy định 1 Phó Trưởng ban của HĐND cấp tỉnh là đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách (Luật hiện hành quy định 2 Phó trưởng ban hoạt động chuyên trách).

Cùng với đó, quy định Thường trực HĐND cấp xã gồm Chủ tịch, 1 Phó Chủ tịch và các Ủy viên là Trưởng ban của HĐND cấp xã (Luật hiện hành quy định Thường trực HĐND cấp xã chỉ gồm Chủ tịch và 01 Phó Chủ tịch HĐND).

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cho biết, Đây là vấn đề còn có ý kiến khác nhau, Chính phủ trình xin ý kiến Quốc hội. Loại ý kiến thứ nhất đề nghị giảm số lượng Phó Chủ tịch HĐND cấp tỉnh, cấp huyện, Phó Trưởng Ban chuyên trách của HĐND cấp tỉnh từ 2 người xuống còn 1 người. Loại ý kiến thứ hai đề nghị giữ nguyên như hiện hành. Chính phủ thống nhất với loại ý kiến thứ nhất.

Theo Chủ nhiệm Nguyễn Khắc Định, Ủy ban Pháp luật nhận thấy, Luật Tổ chức chính quyền địa phương hiện hành quy định HĐND cấp tỉnh, cấp huyện có 2 Phó Chủ tịch nhằm tăng cường hiệu lực, hiệu quả cho hoạt động của Hội đồng nhân dân. Quy định này không làm tăng thêm biên chế ở địa phương so với trước đó, vì thực chất một biên chế được nâng từ chức danh “Ủy viên Thường trực” của HĐND lên Phó Chủ tịch. Việc giữ nguyên số lượng Phó Trưởng ban chuyên trách của HĐND cấp tỉnh là nhằm bảo đảm thực hiện tốt các nhiệm vụ, quyền hạn của các Ban của HĐND cấp tỉnh. “Đề nghị Chính phủ cần có đánh giá tác động thật kỹ vì đổi mới phải đồng thời nhằm đáp ứng yêu cầu nâng cao hiệu quả hoạt động và chất lượng công việc chứ không chỉ nhằm mục tiêu giảm biên chế. Việc đánh giá tác động cần làm rõ nếu giảm số lượng các chức danh này thì trên toàn quốc sẽ giảm được bao nhiêu biên chế và số lượng cán bộ dôi dư này sẽ sắp xếp, bố trí thế nào cho phù hợp; đồng thời, chất lượng, hiệu quả hoạt động của HĐND tăng lên hay giảm đi”- Chủ nhiệm Nguyễn Khắc Định nói.

Đồng thời cho biết, do trong hồ sơ Chính phủ trình chưa có đánh giá tác động kỹ nên ý kiến thảo luận trong Ủy ban Pháp luật còn khác nhau: nhiều ý kiến đề nghị giữ nguyên như Luật hiện hành; một số ý kiến đề nghị chỉ giảm 1 Phó Chủ tịch HĐND ở cấp huyện, còn giữ nguyên số Phó Chủ tịch HĐND, Phó Trưởng Ban chuyên trách của HĐND cấp tỉnh; một số ý kiến đề nghị giữ nguyên 2 Phó Chủ tịch HĐND ở thành phố trực thuộc T.Ư và các tỉnh là đơn vị hành chính loại I, các tỉnh còn lại và cấp huyện thì giảm 1 người. Có ý kiến đề nghị giảm 1 Phó Chủ tịch HĐND nhưng tăng 1 Phó Chủ tịch UBND.