Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hôm 5/5 sẽ bắt đầu chuyến thăm châu Âu sau nửa thập kỷ, trong bối cảnh rất khác so với thời điểm năm 2019.
Chiến tranh đã quay trở lại châu Âu, với cuộc xung đột kéo dài hơn hai năm ở Ukraine không có dấu hiệu dừng lại. Sự tàn phá của đại dịch đã để lại những vết sẹo chưa thể xóa nhòa tại lục địa già. Cả hai cuộc khủng hoảng đã góp phần đưa mối quan hệ của khối với Trung Quốc vào vòng xoáy kể từ chuyến thăm gần nhất của ông Tập vào năm 2019.
Ngay trước chuyến thăm năm 2019, EU đã sửa đổi chính sách đối với Trung Quốc, áp dụng câu thần chú “đối tác, đối thủ, đối thủ” để mô tả mối quan hệ với Bắc Kinh, theo SCMP.
Giờ đây, Bắc Kinh đã đặt hy vọng vào Pháp, điểm đến đầu tiên trong chuyến công du ba nước châu Âu của ông Tập, để thúc đẩy khối này áp dụng chính sách Trung Quốc “tích cực và thực dụng” hơn, trong bối cảnh sự giám sát ngày càng tăng đối với các sản phẩm và khả năng tiếp cận thị trường của Trung Quốc những tháng gần đây.
Việc Bắc Kinh liên tục kêu gọi EU duy trì “quyền tự chủ chiến lược” dựa trên ý tưởng do Tổng thống Pháp Emmanuel Macron ủng hộ để khối này trở thành “cực thứ ba” của thế giới trong bối cảnh sự cạnh tranh Mỹ-Trung ngày càng gia tăng.
“Trung Quốc mong muốn được hợp tác với Pháp thông qua chuyến thăm này để tăng cường hơn nữa sự tin cậy, đoàn kết và hợp tác lẫn nhau về mặt chính trị, để chúng ta có thể cùng nhau nâng cao quan hệ đối tác chiến lược toàn diện [và] tạo động lực cho mối quan hệ Trung Quốc-EU ổn định và lành mạnh,” Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lin Jian cho biết hồi đầu tuần.
Trong 5 năm qua, ít quốc gia nào thể hiện bộ ba “đối tác, đối thủ, đối thủ” nhiều hơn Pháp và Macron.
“Ông ấy không ủng hộ Trung Quốc cũng không chống Mỹ,” Marie-Pierre Vedrenne, một đồng minh thân cận của Macron trong Nghị viện châu Âu, cho biết: Macron muốn làm sâu sắc hơn lợi ích của Pháp.
Cách tiếp cận của ông Macron với Trung Quốc có vẻ không nhất quán. Các nhà phê bình chỉ trích ông vì mềm mỏng với Bắc Kinh, trong khi các quan chức Trung Quốc chỉ trích các hành động của EU mà ông là người đề xướng chính.
Ông Macron bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ cho cuộc điều tra do Brussels tiến hành về trợ cấp xe điện ở nước này vào năm ngoái, nhưng ông cũng từng bày tỏ kỳ vọng các công ty Trung Quốc xây dựng nhà máy xe điện ở Pháp.
Tổng thống Pháp cũng phản đối việc theo đuổi chính sách tương tự của Mỹ đối với Trung Quốc.
Ông là nhà tài trợ chính cho khái niệm tự chủ chiến lược của châu Âu và là người cổ vũ chính cho EU với tư cách là cực thứ ba trong một thế giới đa cực cùng với Mỹ và Trung Quốc.
Trong bài phát biểu gây chấn động tại Đại học Sorbonne vào tuần trước, ông đã nhân đôi tầm nhìn về một châu Âu hùng mạnh, cả về kinh tế lẫn quốc phòng, đồng thời kêu gọi lục địa này không trở thành “chư hầu” chiến lược của Mỹ.
Trong khi đó, trong chuyến đi tới Bắc Kinh năm ngoái, ông Macron đã gây xôn xao khi nói rằng châu Âu không nên đi theo Washington một cách “mù quáng” về vấn đề Đài Loan.
Theo SCMP, sự mất lòng tin của ông Macron đối với Mỹ ngày càng sâu sắc hơn do tranh chấp về tàu ngầm gây ra bởi hiệp ước ba bên Anh-Mỹ-Australia được gọi là Aukus.
Tuy nhiên, ông cũng là một trong những người ủng hộ mạnh mẽ nhất một loạt các công cụ thương mại và cạnh tranh đã khiến Bắc Kinh lo lắng trong những tuần gần đây, những biện pháp mà ông Macron dự định sẽ giải thích với ông Tập vào tuần tới, theo quan chức Pháp.
