Việt Nam vươn mình trong kỷ nguyên mới

Vai trò còn mờ nhạt

Chia sẻ Zalo

Kinhtedothi - Trong 19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới (NTM), tiêu chí số 13 về phát triển các hình thức tổ chức sản xuất là một trong những tiêu chí khá quan trọng, trong đó nhấn mạnh vai trò của các HTX.

Tuy nhiên, thực tế việc tham gia xây dựng NTM của các HTX trên địa bàn TP vẫn còn nhiều hạn chế.

Thiếu linh hoạt

Triển khai chương trình xây dựng NTM, HTX Nông nghiệp Phú Thắng, xã Đại Thắng, huyện Phú Xuyên đã tích cực vận động người dân thực hiện dồn điền đổi thửa, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Tuy nhiên, theo ông Trần Bá Cao - Chủ nhiệm HTX, do chưa chủ động được khâu tiêu thụ sản phẩm nên khi giá cả nông sản xuống thấp hoặc không ổn định gây ảnh hưởng rất lớn đến sản xuất của người dân. Trong khi đó, chi phí đầu vào như giống, phân bón, thuốc trừ sâu… ngày càng tăng cao khiến cho các hộ dân e ngại, không dám đầu tư lớn.
Trồng dưa chuột cho hiệu quả kinh tế cao tại HTX nông nghiệp Đan Phượng.  Ảnh: Quang Thiện
Trồng dưa chuột cho hiệu quả kinh tế cao tại HTX nông nghiệp Đan Phượng. Ảnh: Quang Thiện
Tương tự, mặc dù đã chuyển đổi theo Luật HTX năm 2012 từ tháng 9/2013 và mở rộng một số dịch vụ cho nông dân như điện, nước, vệ sinh môi trường, song các dịch vụ của HTX Nông nghiệp xã Đan Phượng, huyện Đan Phượng rất khó cạnh tranh với bên ngoài. Hơn nữa, việc xây dựng phương án sản xuất, kinh doanh còn lúng túng, chưa phát huy được tiềm năng của địa phương.

Theo Chi cục Phát triển nông thôn Hà Nội, hiện nay, tại 401 xã đang xây dựng NTM của toàn TP có 937 HTX nông nghiệp với trên một triệu xã viên. Những năm qua, việc tham gia xây dựng NTM của các HTX còn hạn chế. Đa số các HTX chưa triển khai được các dịch vụ mang tính cạnh tranh như chế biến, tiêu thụ sản phẩm hoặc tổ chức kinh doanh nên tầm ảnh hưởng của HTX chưa rộng.
Theo hướng dẫn chỉ tiêu đánh giá các tổ hợp tác, HTX hoạt động có hiệu quả trong xây dựng NTM trên địa bàn TP vừa mới ban hành, các HTX phải có phương án sản xuất, kinh doanh, dịch vụ khả thi, kết quả sản xuất trong 2 năm có lãi và tăng trưởng 5% trở lên. Ngoài ra, HTX còn tạo việc làm cho người lao động và tham gia vào các hoạt động văn hóa, xã hội tại địa phương...
Ông Nguyễn Văn Biên - Phó Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam nhận định, công tác tuyên truyền xây dựng NTM của các HTX còn mang tính hình thức, chưa đi vào chiều sâu. Trong khi đó, nguồn lực để triển khai thực hiện hỗ trợ phát triển sản xuất còn hạn chế, phần lớn các HTX hoạt động dựa vào điều kiện sẵn có, hiệu quả chưa cao. Ngoài ra, năng lực, trình độ quản lý, điều hành của cán bộ HTX còn yếu, thiếu năng động, sáng tạo theo cơ chế thị trường.

Đa dạng hóa hoạt động

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng yếu kém trên là do nhiều cấp ủy, chính quyền địa phương chưa nhận thức đầy đủ về vai trò, vị trí và sự cần thiết phải củng cố, xây dựng các HTX, nhất là các HTX nông nghiệp trong xây dựng NTM. Bên cạnh đó, nguồn vốn hỗ trợ sản xuất trong chương trình xây dựng NTM ở nhiều xã còn hạn hẹp nên các HTX chưa thụ hưởng được nguồn vốn này. Ông Chu Văn Hòa - Chủ tịch HĐQT HTX Nông nghiệp xã Đan Phượng chia sẻ, hiện nay, Nhà nước và TP có nhiều chính sách cho chương trình xây dựng NTM, tuy nhiên việc triển khai ở các HTX còn khiêm tốn. Do đó, Sở NN&PTNT cần phối hợp với một số ngành liên quan tiến hành rà soát và tháo gỡ khó khăn để các chính sách này đi vào cuộc sống.

Cùng với đó, theo ông Nguyễn Văn Biên, các địa phương cần tập trung hỗ trợ, hướng dẫn, giúp các HTX củng cố và phát triển phù hợp với nội dung của chương trình xây dựng NTM. Trong đó phải tính đến nhu cầu đa dạng của người dân nông thôn hiện nay để xây dựng phương án sản xuất, kinh doanh khả thi và mở rộng các hoạt động đáp ứng nhu cầu văn hóa, xã hội, chăm sóc y tế, nhà trẻ, vệ sinh môi trường… chứ không chỉ tập trung vào hoạt động sản xuất nông nghiệp đơn thuần. Đồng thời, chú trọng đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ về quản lý, điều hành cho cán bộ HTX.

Đại diện nhiều HTX cũng đề nghị Chính phủ xây dựng cơ chế chính sách hỗ trợ, ưu đãi phù hợp để tháo gỡ khó khăn cho HTX như nhân lực, đất đai, tài chính, tín dụng, khoa học công nghệ, giảm thuế…