Cần Thơ, thủ phủ miền Tây không những nổi tiếng với những kênh gạch và vườn cây trái quanh năm như măng cụt, chôm chôm, dâu Hạ Châu, sầu riêng... mà còn thu hút du khách bởi ẩm thực độc đáo, đậm chất miệt vườn sông nước.
Tận dụng cây trái sẵn có trong vườn, người dân địa phương đã sáng tạo nên nhiều món ăn ngon độc lạ, vị thanh mát. Điển hình trong đó, nổi tiếng có món gà om dâu Hạ Châu và gỏi măng cụt.
Dâu Hạ Châu là một trong những loại trái cây địa phương nổi danh tại huyện Phong Điền, TP Cần Thơ, làm nên thương hiệu đặc sản số 1 cho trái quả vùng này. Bên cạnh gà ta thả vườn, dâu Hạ Châu là nguyên liệu chính để chế biến gà um dâu. Thức quả này thổi vào món ăn một hương vị vừa ngon, lại rất lạ miệng.
Mùa dâu chín bắt đầu vào khoảng đầu tháng 4 âm lịch, kết thúc vào cuối tháng 6. Người dân địa phương thường dùng dâu Hạ Châu chấm với muối tôm, muối ớt, thưởng thức trực tiếp như các loại trái cây bình thường, ăn rất bắt vị.
Để nấu món gà um dâu, người dân địa phương thường chọn gà ta thả vườn loại dai, ngọt, con từ 1-1,2kg, làm sạch, chặt khúc ướp với gia vị muối, đường, hạt nêm, dầu ăn cho thấm. Sau đó đem dâu Hạ Châu lột vỏ sạch, sên với đường; các loại hành tây, hành tím, tỏi... xắt nhuyễn.
Sau khi ướp gà cho thấm, cho dầu vào phi tỏi, hành tím cho thơm, thêm nước dừa tươi, cho gà vào nấu 30 phút, tiếp đó cho hành tím nguyên củ và dâu Hạ Châu đã sên vào nấu chung 30 phút. Gần chín có thể cho thêm rượu trắng.
Vị chua, ngọt thanh, và mùi thơm dịu của dâu Hạ Châu thấm đều vào thịt gà tươi, dai, có chút hăng, cay của các loại rau mùi kèm theo làm cho món gà um dâu Hạ Châu sở hữu hương vị đặc biệt.
Tại Phong Điền, mùa dâu Hạ Châu vừa chín cũng là bắt đầu mùa măng cục, vì đầu mùa nên trái măng cụt lúc này có màu xanh, chưa chín hẳn.
Tận dụng vườn măng cục tại khu du lịch Lung Cột Cầu, anh Nguyễn Phạm Hoàng Việt - chủ khu du lịch đã sáng tạo nên món gỏi măng cục. Đây được xem là món ngon trứ danh, đặc trưng của của nơi này.
Anh Nguyễn Phạm Hoàng Việt cho biết: Măng cụt được chọn làm gỏi là những trái già, vỏ vẫn còn xanh, để lấy phần cơm có đủ độ ngọt và giòn. Khi măng cụt còn xanh thì việc sơ chế rất kỳ công, vì lớp vỏ cứng và nhiều mủ.
Sau khi được gọt vỏ, phần cơm măng cụt sau đó được ngâm vào đá lạnh và nước chanh, để giữ độ giòn và làm sạch mủ lần nữa, cũng để cho phần cơm có màu trắng tự nhiên. Phần cơm măng cụt khi làm gỏi sẽ được xắt lát khoanh tròn, giữ nguyên hạt, nhằm tạo thẩm mỹ cho món ăn và giúp cho du khách thưởng thức trọn vẹn vị của cơm măng cụt.
Khi thưởng thức món gỏi măng cụt, thực khách sẽ ấn tượng với phần cơm măng cụt giòn sựt, chua chua ngọt ngọt, kèm đó là vị chát chát của lõi hạt, rất kích thích vị giác.
Ngoài ra, còn có vị ngọt của thịt, tôm, mùi thơm của hành phi, đậu phộng và rau mùi, càng làm cho món ăn thêm tinh tế, tròn vị. Tùy theo sở thích hay lựa chọn của du khách mà món gỏi măng cụt được trộn với gà thả vườn, hay tôm thịt.
"Mùa này rất đông thực khách tìm đến khu du lịch để thưởng thức món gỏi măng cụt, đây được xem là "đặc sản" của địa phương. Hiện, trong vườn có gần 350 cây măng cụt lâu năm đang cho trái, tuy nhiên vì nhu cầu món gỏi quá lớn nên thường măng cụt chưa kịp chín hẳn đã thu hoạch hết.", anh Nguyễn Phạm Hoàng Việt nói.
