Bàn thêm vấn đề luật sư chịu trách nhiệm hình sự khi không tố giác tội phạm

Theo Nhân dân
Chia sẻ Zalo

Ngày 27/5, tại Hà Nội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức Hội nghị góp ý về dự án Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự năm 2015. Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân chủ trì hội nghị.

Về quy định người bào chữa và hành vi không tố giác tội phạm
Tại Hội nghị, nhiều đại biểu quan tâm cho ý kiến về quy định người bào chữa phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi không tố giác tội phạm đối với các tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc tội đặc biệt nghiêm trọng khác quy định tại Điều 389 của Bộ luật Hình sự.
Đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh (Khánh Hòa) - Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam nêu vấn đề: Luật sư có trách nhiệm bào chữa, nếu luật sư tố giác tội phạm thì chính thân chủ đó có mời luật sư nữa không? Một số nước trên thế giới như Nhật, Mỹ, Đức… cũng quy định luật sư trong trường hợp biết thân chủ của mình chuẩn bị thực hiện tội phạm hoặc lên kế hoạch thực hiện tội phạm thì phải báo cho cơ quan Nhà nước.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu tại hội nghị.
“Tuy nhiên, pháp luật chỉ khoanh lại trong những tội đặc biệt nghiêm trọng như tội khủng bố, lật đổ chính quyền, còn những tội phạm đã thực hiện rồi thì miễn trừ cho luật sư”. Ông nhấn mạnh, trách nhiệm điều tra tội phạm thuộc về cơ quan tố tụng và cơ quan điều tra, vì thế đề nghị dự án luật nên thu hẹp lại những tội mà luật sư phải chịu trách nhiệm hình sự khi không tố giác.
Về vấn đề này, tham gia tranh luận lại với ý kiến của đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh, đại biểu Nguyễn Thái Học (Phú Yên) cho biết, ông ủng hộ quan điểm như trong dự án luật vì quy định như vậy phù hợp với hoạt động của luật sư, không ảnh hưởng đến hoạt động hành nghề luật sư hay làm thui chột nghề này.
“Điều này cũng phù hợp với trách nhiệm và nghĩa vụ của luật sư, vừa bảo vệ quyền lợi thân chủ của mình, đồng thời bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa”. Đại biểu Nguyễn Thái Học nói, bố mẹ, anh, chị, em, vợ chồng có nghĩa vụ tố giác tội phạm là những người thân thích của mình, thì bản thân luật sư với mối quan hệ đặc biệt với thân chủ cũng có trách nhiệm trong việc tố giác tội phạm.
“Như thế, luật giới hạn chỉ tố giác tội phạm an ninh quốc gia, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng, chứ không phải ràng buộc luật sư tố giác mọi tội phạm” - đại biểu Nguyễn Thái Học phân tích.
Đồng tình với quan điểm này, đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP Hồ Chí Minh) cho rằng, dự án luật có thể không cần thu hẹp tội phải tố giác nhưng cần bổ sung ba điều kiện là luật sư phải biết rõ, có chứng cứ và nếu những hành vi đó không được tố giác sẽ dẫn đến nguy hiểm cho xã hội.
Theo một số đại biểu, với những tội xâm phạm an ninh quốc gia, tội đặc biệt nghiêm trọng như khủng bố... luật sư với trách nhiệm công dân bắt buộc phải báo cơ quan có thẩm quyền để ngăn chặn. Tuy nhiên, theo đại diện Liên đoàn Luật sư Việt Nam, luật sư phải tố giác tới 83 tội đặc biệt nghiêm trọng như quy định của Bộ luật Hình sự là quá rộng. Cần sửa đổi, bổ sung luật phù hợp thực tiễn phát triển nghề luật sư theo kinh nghiệm quốc tế...
Tham gia đóng góp ý kiến về nội dung này, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân khẳng định, ngoài đạo đức nghề nghiệp, luật sư còn phải có trách nhiệm, đạo đức của một công dân, biết thân chủ phạm tội rất nghiêm trọng mà không tố giác thì phải xem lại. Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh: Luật sư khi biết thân chủ phạm tội rất nghiêm trọng mà không tố giác thì hoàn thành trách nhiệm luật sư của mình, nhưng với rất nhiều người nếu hành vi này gây ra ảnh hưởng tới quốc gia, đất nước, tới nhiều người dân vô tội nữa thì không thể làm ngơ được.
Phát biểu kết luận Hội nghị, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nêu rõ, các ý kiến tranh luận đều có lập luận, cơ sở vững chắc. Những vấn đề mà các đại biểu đã chuẩn bị đề nghị gửi tài liệu cho ban soạn thảo, Ủy ban Tư pháp để tiếp thu.
Sau phiên họp này, Ủy ban Tư pháp cùng ban soạn thảo cần có phiên làm việc với Liên đoàn Luật sư Việt Nam, Hội Luật gia để tiếp tục thảo luận vấn đề còn có ý kiến khác nhau. Chủ tịch Quốc hội đề nghị, ban soạn thảo, cơ quan thẩm tra tiếp thu một cách nghiêm túc ý kiến thảo luận của đại biểu Quốc hội để tổng hợp báo cáo tiếp thu giải trình và chỉnh lý luật, sau đó gửi lại các đại biểu để các đại biểu xem lại. Các đại biểu sẽ dùng quyền tán thành và không tán thành hoặc không biểu quyết để xem xét thông qua bộ luật này.
Về xử lý hình sự đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi
Nhiều đại biểu Quốc hội cũng tiếp tục cho ý kiến về phạm vi chịu trách nhiệm hình sự của người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi đối với Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác (Điều 134), Tội hiếp dâm (Điều 141) và Tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản (Điều 169).
Theo báo cáo của Chính phủ, đa số ý kiến đề nghị không sửa khoản 2 Điều 12 của Bộ luật Hình sự năm 2015, theo đó giữ nguyên quy định người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự trong trường hợp phạm tội thuộc loại tội ít nghiêm trọng hoặc tội nghiêm trọng về Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác, Tội hiếp dâm và Tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản và cho rằng, tình trạng bạo lực học đường, hiếp dâm và bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản do người chưa thành niên thực hiện thời gian qua có chiều hướng gia tăng, cần phải xử lý nghiêm.
Trong khi đó, một số ý kiến đại biểu Quốc hội tán thành với quy định của dự thảo Luật do Chính phủ trình là không xử lý hình sự đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phạm tội thuộc loại tội ít nghiêm trọng, tội nghiêm trọng.
Phát biểu tại hội trường, một số đại biểu cho rằng, xử lý đối với người chưa thành niên “không nên bằng thái độ quá nóng”. Điều quan trọng là khi sửa điều luật phải tự hỏi trách nhiệm của gia đình, nhà trường và xã hội đến đâu trong sự vi phạm của các em và xử lý như thế nào là đúng mức để các em có điều kiện quay trở lại với cuộc đời còn rất dài ở phía trước.
Do còn có ý kiến khác nhau, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin ý kiến Quốc hội về hai phương án; trong đó, Phương án 2: Giữ như dự thảo Luật do Chính phủ trình, theo đó người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về loại tội rất nghiêm trọng và tội đặc biệt nghiêm trọng mà không phải chịu trách nhiệm hình sự về tội ít nghiêm trọng hoặc tội nghiêm trọng đối với 03 tội danh nêu trên.

So với Điều 22 của Bộ luật Hình sự 1999, trách nhiệm của luật sư trong việc không tố giác tội phạm trong Bộ luật Hình sự năm 2015 đã giảm đi 70 khung hình phạt, từ 179 xuống còn 109. (Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga)

Tin đọc nhiều

Kinh tế đô thị cuối tuần