Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân: Cam kết loại bỏ “giấy phép con” trong công tác cán bộ

Đưa ra một thực tế cử tri phản ánh về tình trạng việc tổ chức thi, xét thăng hạng, nâng ngạch công chức, viên chức chưa rõ ràng, có nhiều bất cập, nhất là yêu cầu về chứng chỉ ngoại ngữ, tin học, đại biểu (ĐB) Nguyễn Thị Phúc (đoàn Hưng Yên) cho biết: Vì yêu cầu đủ thủ tục nên cán bộ công chức, viên chức phải đi học nhưng theo kiểu đối phó nên chất lượng chứng chỉ không thực chất. Nhiều ngành nghề chưa thực sự cần chứng chỉ này nên mục đích chỉ là đủ điều kiện để thi xét nâng ngạch, gây tốn kém. “Xin Bộ trưởng cho biết có hay không tình trạng này? Làm thế nào để khắc phục và có nên bỏ quy định này khi thi xét nâng ngạch hay không?” – ĐB chất vấn.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình: Tinh giản biên chế, làm từng bước thận trọng Những vấn đề về sắp xếp, tổ chức bộ máy tinh giản biên chế theo hướng thu gọn đầu mối là vấn đề động đến tổ chức con người và rất phức tạp trong quá trình thực hiện và phải giải quyết những vấn đề do lịch sử để lại đã tồn tại một thời gian dài. Chính phủ xác định phải làm từng bước thận trọng, vừa làm vừa rút kinh nghiệm vừa lắng nghe ý kiến của các đối tượng chịu sự tác động để có giải pháp giải quyết đúng quy định của pháp luật nhưng đồng thời phải đảm bảo hợp tình hợp lý, cá biệt có những vấn đề phải hợp đạo lý.

Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân thừa nhận: “Tôi thấy rất phiền hà về văn bằng chứng chỉ. Không chỉ thi thăng hạng hay xét nâng ngạch mà còn ở quy trình bổ nhiệm. Nhiều quá!”. Nhấn mạnh quy định về tiêu chuẩn văn bằng chứng chỉ này có từ năm 1993, Bộ trưởng nêu quan điểm: “Bộ Nội vụ xin nhận khuyết điểm này. Một quyết định mà hơn 20 năm không sửa, để thủ tục rườm rà. Chúng tôi cam kết sẽ sửa vào năm 2020 sau khi Luật Cán bộ công chức, Luật Viên chức được sửa đổi”.

Người đứng đầu ngành Nội vụ cũng cho rằng có nhiều cách kiểm soát chất lượng công chức, viên chức. Có thể sát hạch trên máy tính mà không cần văn bằng gì, phương pháp này có thể thực hiện để bớt đi thủ tục hành chính, thiên về hậu kiểm là chính và phải thực chất. Dẫn Nghị quyết 18 và Nghị quyết 19 của T.Ư nêu rõ chuẩn văn bằng ngoại ngữ phù hợp với từng vị trí việc làm, từng vị trí có chứng chỉ văn bằng khác nhau nên sắp tới sửa lại, Bộ trưởng hứa với Quốc hội, sau khi Luật sửa đổi bổ sung Luật Cán bộ công chức ban hành, sẽ sửa quy định về văn bằng chứng chỉ tin học, ngoại ngữ để không còn là gánh nặng với cán bộ công chức, viên chức mà đi vào thực chất.

Tranh luận thêm về vấn đề này, ĐB Đinh Duy Vượt (đoàn Gia Lai) nhận định, có lẽ gần 100% cán bộ, công chức rất vui mừng vì tới đây sẽ bớt được hành trình khốn khổ, tốn kém "chạy" chứng chỉ để qua các cửa ải. Tuy nhiên, Bộ trưởng dự kiến thay việc thi viết bằng việc kiểm tra thi trên máy tính, phải rõ hơn các giải pháp tổ chức thực hiện để cán bộ, công chức “vừa tránh vỏ dưa vừa tránh được vỏ dừa” mà thực sự nâng cao chất lượng đội ngũ.

Nhắc đến con số 0,63% công chức không hoàn thành nhiệm vụ, ĐB Nguyễn Thị Thủy (đoàn Bắc Kạn) đặt vấn đề, nếu con số này là chính xác thì đây là một điều rất đáng mừng. Tuy nhiên, ĐB đề nghị Bộ trưởng cho biết, con số 0,63% này có phản ánh đúng tình hình thực tế thực thi công vụ của công chức hay không?

Thẳng thắn nhận định các đơn vị, địa phương đánh giá cán bộ còn nể nang, Bộ trưởng Bộ Nội vụ nhấn mạnh, "đánh giá này chưa chính xác". Theo Bộ trưởng, nguyên nhân do địa phương chưa xây dựng tiêu chuẩn, điều kiện đánh giá mức độ hoàn thành công việc phân công cho cán bộ, công chức.

Dẫn ra thực tế đánh giá tại Bộ Nội vụ, Bộ trưởng cho biết, tới đây Bộ Nội vụ sẽ tham mưu Chính phủ ban hành nghị định mới thay thế quy định hiện tại theo hướng "đánh giá ngang, dọc, đa chiều, bằng chất lượng cụ thể". Với từng đơn vị, địa phương, phải xây dựng tiêu chí đánh giá, phải chấn chỉnh cho nghiêm túc. “Đánh giá cán bộ gì mà đến mức không tìm ra được người để tinh giản biên chế. Trong khi đó xã hội cho rằng chỉ có 30% cán bộ làm được việc mà tại sao không thấy người để tinh giản biên chế” – Bộ trưởng nói.

Đề cập đến tình trạng “tham nhũng vặt” gây khó dễ và sách nhiễu cho người dân, DN của một bộ phận cán bộ, công chức còn diễn ra nhiều nơi, chậm được khắc phục, gây bức xúc trong cử tri và xã hội. ĐB Nguyễn Hữu Cầu (đoàn Nghệ An) cho rằng, nguyên nhân của tình trạng này là do chế tài xử lý được quy định trong Luật Cán bộ, công chức chưa đủ mạnh, còn rườm rà về thủ tục. Để siết chặt kỷ luật công vụ, mạnh tay xử lý các sai phạm, khi sửa đổi Luật Cán bộ, công chức lần này, Bộ trưởng có đề xuất gì mới hơn, mạnh tay hơn để khắc phục những tình trạng nói trên.

Trao đổi với ĐB, Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân nêu rõ, “tham nhũng vặt, mặc dù nói vặt nhưng “lỗ nhỏ dễ đắm thuyền” rất nguy hiểm và ảnh hưởng trực tiếp đến người dân, DN. Hậu quả này nếu cộng từng lỗ nhỏ thành một lỗ rất lớn, rất nguy hiểm. Bộ trưởng cho biết, việc xử lý tham nhũng đã có luật pháp quy định, riêng tham nhũng vặt sẽ kiên quyết xử lý. Hiện đã có số liệu xử lý kỷ luật cán bộ năm 2018 nói chung, nhưng con số này chưa phải là phản ánh đúng thực tế của xã hội. Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân cũng cho biết, sắp tới Bộ sẽ tham mưu Chính phủ trong việc xây dựng các nghị định, trong đó xây dựng nghị định thay thế Nghị định 34 về xử lý kỷ luật cán bộ, công chức, nhằm ngăn chặn không để những phần tử này lọt vào trong cơ quan hệ thống hành chính nhà nước, gây nhũng nhiễu, phiền hà cho người dân, giảm lòng tin của người dân.

Tại sao bổ nhiệm cán bộ qua nhiều quy trình, thủ tục đánh giá nhưng lại xảy ra nhiều sai phạm, để lọt những cán bộ thiếu phẩm chất, sai phạm vào trong bộ máy, đó là vấn đề ĐB Phạm Tất Thắng (đoàn Vĩnh Long) đặt ra. Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân thừa nhận, quy trình làm rất chặt, từ việc thảo luận về chủ trương, tiêu chí, điều kiện cho hội nghị cán bộ chủ chốt… nhưng quan trọng chúng ta không nắm được cán bộ. Chúng ta làm rất nhiều quy trình, rất nhiều thủ tục, tiêu chuẩn nhưng chọn lại không đúng người, không hiểu được người, không hiểu được cán bộ thậm chí trong vấn đề sai phạm của cán bộ. Trong thời gian qua, việc quản lý hồ sơ của cán bộ, công chức cũng lỏng lẻo…

Nói về sai phạm trong đề bạt, bổ nhiệm, tuyển dụng, khen thưởng… công chức mà nhiều ĐB chất vấn, Bộ trưởng cho biết, sai phạm trong bổ nhiệm tuyển dụng chiếm tỷ lệ sai phạm lớn nhất trong các sai phạm. Hiện có một số người sai phạm trong thời điểm thực hiện kết luận đã là cán bộ cấp cao, nên việc xử lý vấn đề này hết sức nhạy cảm và phải theo từng tình huống xử lý phù hợp, vừa đảm bảo nghiêm minh pháp luật, vừa đảm bảo sự ổn định chính trị và đặc biệt chuẩn bị cho Đại hội Đảng, các cấp. “Cái gốc của vấn đề là ở chỗ tuyển dụng. Không giải quyết được gốc của tuyển dụng, thì các bước tiếp theo sẽ đều vướng cả” - Bộ trưởng nhấn mạnh. Đồng thời cho biết, hiện không báo cáo được con số cụ thể trước ĐB, nhưng có những địa phương con số sai phạm phát hiện được lên tới trên 1.700 trường hợp.

Việc xử lý, theo Bộ trưởng Nội vụ, theo kết luận 48 của Ban Bí thư về các tiêu chuẩn cho “nợ” khi tuyển dụng, các trường hợp thường nằm ở giai đoạn trước, tới nay đều đã hoàn thành đủ hồ sơ thủ tục rồi, coi như không xem xét lại, chỉ kiểm điểm trách nhiệm của cơ quan tham mưu. Bộ trưởng một lần nữa nhấn mạnh: “Đây là vấn đề hết sức nhạy cảm và phải xử lý kiên quyết. Chúng ta phải làm cho ráo bước, làm kỹ để chuẩn bị tiến tới Đại hội Đảng các cấp”.

Tranh luận thêm, ĐB Lưu Bình Nhưỡng (đoàn Bến Tre) nêu ra tâm tư về tình trạng nhiều cán bộ sử dụng bằng giả, sử dụng quan hệ thân hữu, sử dụng tất cả các biện pháp tiêu cực để sau đó họ trưởng thành trong các cơ quan và cứ như thế “ngoi” lên. ĐB cho rằng cách xử lý cán bộ sai phạm của chúng ta như thế là không đầy đủ, không tốt.

Trong phiên chất vấn và trả lời chất vấn, Bộ Nội vụ cũng nhiều lần xin nhận khuyết điểm trước việc chậm chễ trong sửa đổi hay ban hành một số quyết định thuộc trách nhiệm của ngành. Đồng thời, cũng thẳng thắn đưa ra quan điểm trong sáp nhập bộ máy, nhiều lần khẳng định, không nên giảm biên chế cào bằng, mà giảm tổng biên chế trong địa phương và của ngành quản lý…