Cải tạo đài phun nước vườn hoa Con Cóc
Vườn hoa Diên Hồng, còn gọi là vườn hoa Con Cóc, nằm trên phố Ngô Quyền, Hoàn Kiếm, Hà Nội. Thời gian qua, UBND quận Hoàn Kiếm đã giao BQL dự án đầu tư xây dựng quận làm chủ đầu tư dự án cải tạo vườn hoa Diên Hồng. Dự án đã hoàn thành cải tạo hạng mục cây xanh, thảm cỏ và đường dạo. Hiện nay, quận Hoàn Kiếm đang tiếp tục thực hiện phương án tu bổ đài phun nước.
Tại buổi toạ đàm, đại diện đơn vị tư vấn chia sẻ thực trạng hiện nay của công trình. Cụ thể, về vật liệu sử dụng: Phần thành bể nước xây gạch, trát vữa xi măng cát đã nứt, sứt rêu mốc nhiều chỗ, lớp sơn bị bạc mầu, lòng bể bị thấm ngấm.
8 con rồng chạm khắc tinh xảo bằng đá xanh, đặt trên bệ bằng đá hộc xây tự nhiên; phần đắp vữa đuôi rồng bị nứt vỡ; phần đá hộc bên dưới rêu mốc. 4 con cóc phun nước bằng đồng đã bị ô xi hóa một số vị trí.
Khối chân đế bao gồm các đài nước xây gạch trát vữa xi măng cát bị hư hỏng, nứt vỡ nhiều chỗ và rêu mốc. Toàn bộ cột đá và tấm đá ốp 4 mặt bị rêu mốc, rễ cây xâm lấn làm nứt vỡ và chệch tâm, các mối ghép giữa các tấm đá không bằng phẳng, hiện phải dùng đai thép cố định và chống đổ vỡ. Phần mái bị rêu mốc, cây xâm thực làm bung bật và nứt một số vị trí.
Về đèn chiếu sáng, vòi phun nước: Hệ thống đèn chiếu sáng đã bị hỏng, chỉ còn một số đèn vị trí chỗ ông Cóc sáng chập chờn; hệ thống vòi phun nước bị hỏng và chỉ còn một số vị trí vòi phun nước yếu.
Trước thực trạng trên, đơn vị tư vấn thiết kế, tu bổ đưa ra phương án tháo dỡ, hạ giải toàn bộ; làm mới phần móng, bể, lõi phần thân bằng bê tông cốt thép; tu bổ lắp dựng lại phần thân đá, xây trát như nguyên trạng; cải tạo hoàn thiện hệ thống cấp thoát nước, cấp diện chiếu sáng.
Cân nhắc kỹ lưỡng
Tại buổi toạ đàm, các chuyên gia đánh giá cao phương pháp chuẩn bị bài bản, kỹ lưỡng của UBND quận Hoàn Kiếm trong việc tu bổ đài phun nước con cóc. Theo KTS Lê Thành Vinh - nguyên Viện trưởng Viện Bảo tồn di tích: Điều quan trọng nhất khi tu bổ đài phun nước là đảm bảo tính bền vững của kiến trúc. Vì vậy, chúng ta cần duy trì tối đa những thành phần cũ có thể sử dụng, chi tiết nào cần thay thế phải cân nhắc kỹ, sau đó giải quyết vấn đề về kỹ thuật”.
Đồng ý với phương án hạ giải, tu bổ triệt để, GS.TS.KTS Hoàng Đạo Kính chia sẻ: “Giải pháp tu bổ toàn phần là đúng, không thể chỉ tu bộ một phần. Quan trọng nhất là nên giữ được màu sắc của thời gian, độ phong hoá, bề mặt thân tháp”.
Mặt khác, các chuyên gia lưu ý về việc lựa chọn chất liệu thay thể khi tu bổ. GS.TS.KTS Hoàng Đạo Kính cho rằng nên hạn chế sử dụng vật liệu bê tông, cốt thép vì công trình không có nhiều vấn đề về chịu lực. Theo KTS Lê Thành Vinh: “Khi tu bổ sẽ có những thành phần mới đưa vào nên việc chọn vật liệu rất quan trọng, cần đảo bảo tính đồng nhất về chất liệu. Việc thi công, lắp ghép mỗi thành phần cần sự tương đồng giữa cũ và mới, đòi hỏi kỹ thuật thi công tốt. Điều này quyết định thành công của việc tu bổ. Ngoài ra, khi tu bổ các chi tiết điêu khắc cần chú ý tay nghề của thợ, vì điêu khắc trên đá ở trong nước khác với châu Âu”.
Mặt khác, tại toạ đàm, các chuyên gia lưu ý quận Hoàn Kiếm về việc hồ sơ hoá trong quá trình tu bổ, bởi trong quá trình thi công có thể phát sinh những thông tin mới, cần được đánh giá, nhận định dựa trên cơ sở khoa học để bổ sung thông tin, quyết định giải pháp tu bổ.
Cũng tại buổi toạ đàm, đại diện Sở VH&TT Hà Nội, Sở QH&KT Hà Nội đánh giá cao quy trình triển khai tu bổ đài phun nước con cóc; lưu ý quận Hoàn Kiếm trong việc nghiên cứu, làm rõ lịch sử, nghệ thuật của công trình.
Kết luận buổi làm việc, Chủ tịch UBND quận Hoàn Kiếm Phạm Tuấn Long đề nghị đơn vị tư vấn tiếp thu các ý kiến của các nhà khoa học, sở, ngành; sớm hoàn thiện hồ sơ tư vấn đề tiếp tục xem xét. Chủ tịch quận Hoàn Kiếm đề nghị các đơn vị nghiên cứu, bổ sung thông tin về lịch sử, kiến trúc của công trình; Ban Quản lý dự án cần nghiên cứu kỹ việc lựa chọn chất liệu, vật liệu thay thế; chuẩn bị điều kiện tốt nhất trước khi thực hiện dự án tu bổ đài phun nước con cóc thuộc dự án cải tạo vườn hoa Diên Hồng.
